Eratostenes: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m wstawiam parametr wikisłownik=Eratostenes w {{Biogram infobox}} |
Nie podano opisu zmian |
||
Linia 16: | Linia 16: | ||
}} |
}} |
||
[[Plik:Mappa di Eratostene.jpg|thumb|240px|XIX-wieczna rekonstrukcja mapy świata Eratostenesa]] |
[[Plik:Mappa di Eratostene.jpg|thumb|240px|XIX-wieczna rekonstrukcja mapy świata Eratostenesa]] |
||
'''Eratostenes''' ([[język grecki|gr.]] {{grc|Ἐρατοσθένης}} ''Eratosthenes''; ur. [[276 p.n.e.]] w [[Cyrena| |
'''Eratostenes''' ([[język grecki|gr.]] {{grc|Ἐρατοσθένης}} ''Eratosthenes''; ur. [[276 p.n.e.]] w [[Cyrena|Cytadeli]], zm. [[194 p.n.e.]]) – [[starożytna Grecja|grecki]] [[Matematyka|matematyk]], [[astronomia|astronom]], [[Filozofia|filozof]], [[geografia|geograf]] i [[Liryka|poeta]]. W 255 p.n.e. przeniósł się do [[Aleksandria|Aleksandrii]]<ref name="Encyklopedia PWN">{{Cytuj stronę | url = http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Eratostenes-z-Cyreny;3898379.html | tytuł = Eratostenes z Cyreny | opublikowany = Encyklopedia PWN | język = pl | data dostępu = 2017-05-11}}</ref>. |
||
Wyznaczył obwód Ziemi (zob. [[Dziesięć najpiękniejszych eksperymentów z fizyki#Pomiar Eratostenesa (ok. roku 230 p.n.e.) – pomiar obwodu Ziemi|opis eksperymentu]]) oraz oszacował odległość od Słońca i Księżyca do Ziemi. Twierdził, że, płynąc na zachód od [[Gibraltar]]u, można dotrzeć do [[Indie|Indii]]. Jako pierwszy zaproponował wprowadzenie [[rok przestępny|roku przestępnego]], czyli wydłużonego o jeden dodatkowy dzień w kalendarzu<ref name="-groups.dcs.st-and.ac.uk">{{Cytuj stronę | url = http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/history/Biographies/Eratosthenes.html | tytuł = Eratosthenes of Cyrene | autor = J. J. O'Connor, E. F. Robertson | opublikowany = -groups.dcs.st-and.ac.uk | język = en | data dostępu = 2017-05-11}}</ref>. Zestawił katalog 675 znanych wówczas gwiazd{{r|-groups.dcs.st-and.ac.uk}}. Skonstruował [[mezolabium]]<ref>{{Cytuj | tytuł=Matematyka | seria=Encyklopedia szkolna | miejsce=Warszawa | data=1990 | wydawca=Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne | s=190 | isbn=83-02-02551-8}}</ref>. |
Wyznaczył obwód Ziemi (zob. [[Dziesięć najpiękniejszych eksperymentów z fizyki#Pomiar Eratostenesa (ok. roku 230 p.n.e.) – pomiar obwodu Ziemi|opis eksperymentu]]) oraz oszacował odległość od Słońca i Księżyca do Ziemi. Twierdził, że, płynąc na zachód od [[Gibraltar]]u, można dotrzeć do [[Indie|Indii]]. Jako pierwszy zaproponował wprowadzenie [[rok przestępny|roku przestępnego]], czyli wydłużonego o jeden dodatkowy dzień w kalendarzu<ref name="-groups.dcs.st-and.ac.uk">{{Cytuj stronę | url = http://www-groups.dcs.st-and.ac.uk/history/Biographies/Eratosthenes.html | tytuł = Eratosthenes of Cyrene | autor = J. J. O'Connor, E. F. Robertson | opublikowany = -groups.dcs.st-and.ac.uk | język = en | data dostępu = 2017-05-11}}</ref>. Zestawił katalog 675 znanych wówczas gwiazd{{r|-groups.dcs.st-and.ac.uk}}. Skonstruował [[mezolabium]]<ref>{{Cytuj | tytuł=Matematyka | seria=Encyklopedia szkolna | miejsce=Warszawa | data=1990 | wydawca=Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne | s=190 | isbn=83-02-02551-8}}</ref>. |
Wersja z 11:58, 19 paź 2018
Portret Eratostenesa z Cyreny | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data śmierci |
Eratostenes (gr. Ἐρατοσθένης Eratosthenes; ur. 276 p.n.e. w Cytadeli, zm. 194 p.n.e.) – grecki matematyk, astronom, filozof, geograf i poeta. W 255 p.n.e. przeniósł się do Aleksandrii[1].
Wyznaczył obwód Ziemi (zob. opis eksperymentu) oraz oszacował odległość od Słońca i Księżyca do Ziemi. Twierdził, że, płynąc na zachód od Gibraltaru, można dotrzeć do Indii. Jako pierwszy zaproponował wprowadzenie roku przestępnego, czyli wydłużonego o jeden dodatkowy dzień w kalendarzu[2]. Zestawił katalog 675 znanych wówczas gwiazd[2]. Skonstruował mezolabium[3].
Najważniejsze dzieła Eratostenesa to:
- Geographica – trzytomowe dzieło zawierające podstawy geografii matematycznej i geografii fizycznej (zachowane we fragmentach)
- Catasterismi – dzieło astronomiczne
- Peri komodias – rozprawa o dawnej komedii
Był również badaczem twórczości Homera – ustalił datę zdobycia Troi na rok 1184 p.n.e., czyli nieodbiegającą od współczesnych szacunków[4]. Podał sposób znajdowania liczb pierwszych – sito Eratostenesa. W 236 p.n.e. przejął po Apolloniosie z Rodos zarządzanie Biblioteką Aleksandryjską[1].
W wieku 82 lat, nie mogąc pogodzić się z utratą wzroku, zagłodził się na śmierć[5][6].
Prace matematyczne Eratostenesa są znane głównie z pism Pappusa z Aleksandrii, zaś jego opisy geograficzne z ksiąg Strabona[6].
Przypisy
- ↑ a b Eratostenes z Cyreny. Encyklopedia PWN. [dostęp 2017-05-11]. (pol.).
- ↑ a b J. J. O'Connor, E. F. Robertson: Eratosthenes of Cyrene. -groups.dcs.st-and.ac.uk. [dostęp 2017-05-11]. (ang.).
- ↑ Matematyka, Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1990 (Encyklopedia szkolna), s. 190, ISBN 83-02-02551-8 .
- ↑ Eratostenes. historia.info.pl. [dostęp 2017-05-11]. (pol.).
- ↑ Henry Smith Williams, Edward Huntington Williams: A history of science. T. 1. Charleston, S.C.: BiblioBazaar, 2007, s. 188. ISBN 978-1-4346-1615-9. (ang.).
- ↑ a b Eratosthenes, Greek scientist. Encyclopaedia Britannica. [dostęp 2017-05-11]. (ang.).
Bibliografia
- Praca zbiorowa, 2005, Wielka Historia Świata, t.8, Polskie Media Amer.Com, str. 188-191, ISBN 83-7425-033-X.
Linki zewnętrzne
- John J. O’Connor; Edmund F. Robertson: Eratostenes w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)
- ISNI: 0000000081486989
- VIAF: 69031816, 227190796, 132160307210657740025, 731154380952430290754, 165484407, 181367732, 10637135, 316993012
- LCCN: n82081073
- GND: 118530674
- LIBRIS: hftw0p213vxht4v
- BnF: 12483904c
- SUDOC: 034042709
- SBN: SBLV121244
- NLA: 61539745
- NKC: ola2002161274
- BNE: XX1128886
- NTA: 072894563
- BIBSYS: 95001492
- CiNii: DA11746617
- Open Library: OL70020A
- PLWABN: 9810560622905606
- NUKAT: n2008041168
- J9U: 987007260834505171
- CANTIC: a10077960
- NSK: 000765340
- CONOR: 195466595
- ΕΒΕ: 172478
- BLBNB: 000217222
- LIH: LNB:CFbm;=Bo