Michał Czartoryski (dominikanin): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Bot poprawia linkowanie wewnętrzne oraz inne drobne sprawy |
Genealogia, Strona internetowa |
||
| Linia 28: | Linia 28: | ||
}} |
}} |
||
{{Duchowny infobox |
{{Duchowny infobox |
||
|imię i nazwisko = |
|imię i nazwisko = |
||
|imię i nazwisko oryginalne = |
|imię i nazwisko oryginalne = |
||
|imię przybrane = |
|imię przybrane = |
||
|imię przybrane oryginalne = |
|imię przybrane oryginalne = |
||
|tytuł = prezbiter |
|tytuł = prezbiter |
||
|grafika = nie |
|grafika = nie |
||
|opis grafiki = |
|opis grafiki = |
||
|herb = |
|herb = |
||
|dewiza = |
|dewiza = |
||
|dewiza - j. polski = |
|dewiza - j. polski = |
||
|państwo = POL |
|państwo = POL |
||
|wariant flagi = |
|wariant flagi = |
||
|data urodzenia = |
|data urodzenia = |
||
|miejsce urodzenia = |
|miejsce urodzenia = |
||
|data śmierci = |
|data śmierci = |
||
|miejsce śmierci = |
|miejsce śmierci = |
||
|1. funkcja = magister w klasztorze na Służewie |
|1. funkcja = magister w klasztorze na Służewie |
||
|1. funkcja - okres = 1944 |
|1. funkcja - okres = 1944 |
||
|2. funkcja = |
|2. funkcja = |
||
|2. funkcja - okres = |
|2. funkcja - okres = |
||
|wyznanie = [[Kościół katolicki|katolickie]] |
|wyznanie = [[Kościół katolicki|katolickie]] |
||
|kościół = [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]] |
|kościół = [[Kościół łaciński|rzymskokatolicki]] |
||
|inkardynacja = [[dominikanie]] |
|inkardynacja = [[dominikanie]] |
||
|data ślubów zakonnych = 25 września 1928 |
|data ślubów zakonnych = 25 września 1928 |
||
|data diakonatu = |
|data diakonatu = |
||
|data ordynacji = |
|data ordynacji = |
||
|data święceń = 20 grudnia 1931 |
|data święceń = 20 grudnia 1931 |
||
|data nominacji = |
|data nominacji = |
||
|data sakry = |
|data sakry = |
||
|data patriarchatu = |
|data patriarchatu = |
||
|data kreacji = |
|data kreacji = |
||
|papież kreujący = |
|papież kreujący = |
||
|kościół tytularny = |
|kościół tytularny = |
||
|data pontyfikatu = |
|data pontyfikatu = |
||
| |
|podpis = |
||
| |
|odznaczenia = {{order|KW|1}} |
||
| |
|commons = |
||
| |
|wikiźródła = |
||
| |
|wikicytaty = |
||
| |
|wikinews = |
||
|www = http://czartoryski.dominikanie.pl/ |
|||
}} |
}} |
||
'''Michał Czartoryski''', właściwie '''Jan Franciszek książę Czartoryski''' (ur. [[19 lutego]] [[1897]] w [[Pełkinie|Pełkiniach]], zm. [[6 września]] [[1944]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polski książę, [[Kapłan|duchowny]] [[Kościół katolicki|katolicki]], [[dominikanie|dominikanin]], wychowawca, inżynier architektury; [[błogosławiony]] i [[męczennik]] [[Kościół katolicki|Kościoła katolickiego]], W czasie [[Powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]], będąc [[kapelan]]em [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]], został rozstrzelany przez Niemców w szpitalu wraz z ciężko rannymi. |
'''Michał Czartoryski''', właściwie '''Jan Franciszek książę Czartoryski''' (ur. [[19 lutego]] [[1897]] w [[Pełkinie|Pełkiniach]], zm. [[6 września]] [[1944]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polski książę, [[Kapłan|duchowny]] [[Kościół katolicki|katolicki]], [[dominikanie|dominikanin]], wychowawca, inżynier architektury; [[błogosławiony]] i [[męczennik]] [[Kościół katolicki|Kościoła katolickiego]], W czasie [[Powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]], będąc [[kapelan]]em [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]], został rozstrzelany przez Niemców w szpitalu wraz z ciężko rannymi. |
||
| Linia 83: | Linia 84: | ||
[[1 sierpnia]] [[1944]], wczesnym popołudniem, wybrał się do okulisty na Powiślu, gdzie zastał go wybuch [[Powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]]. Następnego dnia zgłosił się jako [[kapelan]] do walczącego na Powiślu [[III Zgrupowanie Konrad|III Zgrupowania „Konrad”]] AK. [[6 września]] 1944, po upadku tej dzielnicy, nie wycofał się z powstańczymi oddziałami, nie skorzystał z możliwości ukrycia się przed Niemcami w stroju sanitariusza, jak mu zaproponowano, lecz pozostał do końca, jako jedyny z personelu szpitalnego, z grupą ciężko rannych powstańców i cywilów w piwnicach firmy Alfa-Laval. O. Michał Czartoryski uważał, że pozostawionych chorych nie może opuścić i tylko przy nich jest jego miejsce. Pół godziny po ewakuacji obsługi powstańczego szpitala Niemcy [[Zbrodnie niemieckie na warszawskim Powiślu (1944)|rozstrzelali]] w piwnicach lazaretu pozostałych tam chorych i razem z nimi o. Michała, który do końca wspierał duchowo rannych. |
[[1 sierpnia]] [[1944]], wczesnym popołudniem, wybrał się do okulisty na Powiślu, gdzie zastał go wybuch [[Powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]]. Następnego dnia zgłosił się jako [[kapelan]] do walczącego na Powiślu [[III Zgrupowanie Konrad|III Zgrupowania „Konrad”]] AK. [[6 września]] 1944, po upadku tej dzielnicy, nie wycofał się z powstańczymi oddziałami, nie skorzystał z możliwości ukrycia się przed Niemcami w stroju sanitariusza, jak mu zaproponowano, lecz pozostał do końca, jako jedyny z personelu szpitalnego, z grupą ciężko rannych powstańców i cywilów w piwnicach firmy Alfa-Laval. O. Michał Czartoryski uważał, że pozostawionych chorych nie może opuścić i tylko przy nich jest jego miejsce. Pół godziny po ewakuacji obsługi powstańczego szpitala Niemcy [[Zbrodnie niemieckie na warszawskim Powiślu (1944)|rozstrzelali]] w piwnicach lazaretu pozostałych tam chorych i razem z nimi o. Michała, który do końca wspierał duchowo rannych. |
||
Wywleczone z piwnicy ciała spalono na pobliskiej barykadzie. Rok później przeprowadzono ekshumację, w celu przeniesienia ich do wspólnego grobu dla powstańców. Ciała o. Michała Czartoryskiego jednak nie zidentyfikowano. |
Wywleczone z piwnicy ciała spalono na pobliskiej barykadzie. Rok później przeprowadzono ekshumację, w celu przeniesienia ich do wspólnego grobu dla powstańców. Ciała o. Michała Czartoryskiego jednak nie zidentyfikowano. |
||
== Genealogia == |
|||
{{Tree|matka=Jadwiga Czartoryska z domu [[Dzieduszyccy herbu Sas|Dzieduszycka (herbu Sas)]]|matka_matki=Alfonzyna Miączyńska|matka_ojca=Maria Jadwiga Czartoryska|ojciec=[[Witold Leon Czartoryski]]|ojciec_matki=[[Włodzimierz Dzieduszycki|Włodzimierz Tadeusz Dzieduszycki]]|ojciec_ojca=[[Jerzy Konstanty Czartoryski]]|osoba=Michał Czartoryski}} |
|||
== Proces beatyfikacyjny == |
== Proces beatyfikacyjny == |
||
Wersja z 11:10, 6 wrz 2019
| męczennik | |
| |
| Data i miejsce urodzenia |
19 lutego 1897 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
6 września 1944 |
| Czczony przez | |
| Beatyfikacja |
13 czerwca 1999 |
| Wspomnienie | |
| Patron |
Jarosławia i chorych na oczy |
| prezbiter | |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| magister w klasztorze na Służewie | |
| Okres sprawowania |
1944 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Inkardynacja | |
| Śluby zakonne |
25 września 1928 |
| Prezbiterat |
20 grudnia 1931 |
| Odznaczenia | |
| |
| Strona internetowa | |
Michał Czartoryski, właściwie Jan Franciszek książę Czartoryski (ur. 19 lutego 1897 w Pełkiniach, zm. 6 września 1944 w Warszawie) – polski książę, duchowny katolicki, dominikanin, wychowawca, inżynier architektury; błogosławiony i męczennik Kościoła katolickiego, W czasie powstania warszawskiego, będąc kapelanem Armii Krajowej, został rozstrzelany przez Niemców w szpitalu wraz z ciężko rannymi.
Życiorys
Pochodzenie i młodość
Był prawnukiem Konstantego Adama (1774-1860), wnukiem Jerzego (1828-1912), synem Witolda (1864-1945) i Jadwigi z domu Dzieduszyckiej herbu Sas (1867-1941, córka Włodzimierza Dzieduszyckiego). Jego rodzeństwem byli Maria (1890-1981, po mężu Korwin-Krasińska), Anna (1891-1951), Kazimierz (1892-1936), Jerzy (1894-1969), Włodzimierz (1895-1975), Roman (1898-1958), Stanisław (1902-1982), Elżbieta (ur. , zm. 1904), Adam (1906-1998), Witold (1908-1945), Piotr (1909-1993). Na chrzcie nadano mu imiona: Jan Franciszek. Pierwsze nauki pobierał w domu, a następne w prywatnej szkole w Starej Wsi pod Warszawą.
Po zdaniu matury studiował na Politechnice Lwowskiej, uzyskując tytuł inżyniera architekta. Brał udział w obronie Lwowa, odznaczony za męstwo Krzyżem Walecznych. Oddelegowany przez władze wojskowe brał udział w plebiscycie na Górnym Śląsku.
Kapłaństwo
W 1927 r. wstąpił w Krakowie do zakonu dominikanów, gdzie przyjął imię Michał. Śluby zakonne złożył 25 września 1928 roku, a święcenia kapłańskie przyjął 20 grudnia 1931 roku w Jarosławiu. Jako architekt współdziałał w budowie klasztoru dominikańskiego w Warszawie na Służewie w latach 1937–1939. W zakonie pełnił różne funkcje, między innymi magistra nowicjatu, pomagając w formacji młodym zakonnikom.
Udział w powstaniu warszawskim i męczeńska śmierć
1 sierpnia 1944, wczesnym popołudniem, wybrał się do okulisty na Powiślu, gdzie zastał go wybuch powstania warszawskiego. Następnego dnia zgłosił się jako kapelan do walczącego na Powiślu III Zgrupowania „Konrad” AK. 6 września 1944, po upadku tej dzielnicy, nie wycofał się z powstańczymi oddziałami, nie skorzystał z możliwości ukrycia się przed Niemcami w stroju sanitariusza, jak mu zaproponowano, lecz pozostał do końca, jako jedyny z personelu szpitalnego, z grupą ciężko rannych powstańców i cywilów w piwnicach firmy Alfa-Laval. O. Michał Czartoryski uważał, że pozostawionych chorych nie może opuścić i tylko przy nich jest jego miejsce. Pół godziny po ewakuacji obsługi powstańczego szpitala Niemcy rozstrzelali w piwnicach lazaretu pozostałych tam chorych i razem z nimi o. Michała, który do końca wspierał duchowo rannych. Wywleczone z piwnicy ciała spalono na pobliskiej barykadzie. Rok później przeprowadzono ekshumację, w celu przeniesienia ich do wspólnego grobu dla powstańców. Ciała o. Michała Czartoryskiego jednak nie zidentyfikowano.
Genealogia
| 4. Jerzy Konstanty Czartoryski | ||||||
| 2. Witold Leon Czartoryski | ||||||
| 5. Maria Jadwiga Czartoryska | ||||||
| 1. Michał Czartoryski | ||||||
| 6. Włodzimierz Tadeusz Dzieduszycki | ||||||
| 3. Jadwiga Czartoryska z domu Dzieduszycka (herbu Sas) | ||||||
| 7. Alfonzyna Miączyńska | ||||||
Proces beatyfikacyjny
Proces informacyjny został zakończony przed Metropolitalnym Trybunałem Rogatoryjnym w Warszawie dnia 29 stycznia 1993 roku. Beatyfikowany 13 czerwca 1999 w gronie 108 męczenników w Warszawie przez Jana Pawła II.
Zobacz też
- beatyfikowani i kanonizowani przez Jana Pawła II
- polegli w powstaniu warszawskim po stronie polskiej
- polscy święci i błogosławieni
Bibliografia
- Jan Grzegorczyk: O bogatym młodzieńcu, który nie odszedł zasmucony. Bł. Michał Czartoryski (1897-1944). Kraków: Wydawnictwo Znak, 2007, s. 128. ISBN 978-83-240-0791-2. (pol.).
- Aleksander Kopiński: Książę i żebrak. Błogosławiony ojciec Michał Czartoryski OP. W: Grzegorz Górny, Aleksander Kopiński: Gdy zaczniemy walczyć miłością... Portrety kapelanów powstania warszawskiego. Warszawa: Muzeum Powstania Warszawskiego, 2004, s. 330. ISBN 978-83-920-3032-4. (pol.).
- Jan Franciszek Czartoryski. sejm-wielki.pl. [dostęp 2016-06-21].
Linki zewnętrzne
- Absolwenci Politechniki Lwowskiej
- 108 błogosławionych polskich męczenników z okresu II wojny światowej
- Czartoryscy herbu Pogoń Litewska
- Polscy prezbiterzy dominikańscy
- Polscy architekci
- Ludzie związani z Jarosławiem (Polska)
- Ludzie związani ze Śląskiem
- Orlęta lwowskie
- Kapelani Armii Krajowej
- Kapelani powstania warszawskiego
- Ofiary zbrodni niemieckich w powstaniu warszawskim 1944
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Urodzeni w 1897
- Zmarli w 1944