Władysław Wiewiórowski

Władysław Wiewiórowski (ur. 24 maja 1883 Biezdrowie, zm. 13 stycznia 1919 w Bydgoszczy – nadleśniczy, działacz niepodległościowy, podporucznik i dowódca wrzesińskiego batalionu powstańczego w powstaniu wielkopolskim.

Życiorys

Urodził się w rodzinie agronoma, jako syn Ignacego i Marii z Nawrotów. W 1902 r. ukończył Królewskie Gimnazjum Realne w Bydgoszczy. Następnie w 1905 r. odbył jednoroczną służbę wojskową w 2. Baonie Strzelców w Chełmnie. W latach 1903-1908 studiował na Akademii Leśnej w Eberswalde, uzyskując dyplom leśnika. Od 1910 r. mieszkał w Bagatelce i pracował jako nadleśniczy w Miłosławiu pod Wrześnią w majątku Józefa Kościelskiego.

Był żonaty z Emilią Średzińską (1892-1942), miał 3 synów: Andrzeja (ur. 1914), Józefa (ur. 1916) i Macieja (ur. 1918).

Działalność niepodległościowa i udział w powstaniu wielkopolskim

Działał w zarządzie powiatowym Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” we Wrześni, od jesieni 1918 r. był członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej Zaboru Pruskiego. Wspólnie z Kazimierzem Grudzielskim nawiązali kontakt z Mieczysławem Paluchem i Bohdanem Hulewiczem i uczestniczyli w konspiracyjnych odprawach w Poznaniu.

W listopadzie tego roku ze zdemobilizowanych żołnierzy pochodzących z Wrześni i Miłosławia Władysław Wiewiórowski utworzył oddziały Służby Straży i Bezpieczeństwa. Z tychże ochotników na polecenie ppłk. Kazimierza Grudzielskiego zorganizował wrzesiński baon powstańczy. 28 grudnia 1918 r. dowodzona przez niego kompania rozbroiła baon niemieckiego 46. pp. stacjonujący we Wrześni, zdobywając broń i amunicję, co umożliwiło uzbrojenie powstańców. Mianowany przez Powiatową Radę Ludową we Wrześni dowódcą batalionu przeprowadził Wiewiórowski udaną akcję oczyszczenia z z wojsk niemieckich Witkowa, a 31 grudnia zdobył Zdziechowę wraz ze składem broni i amunicji. Następnie w Żninie na Pałukach organizował zbrojną pomoc w ubezpieczaniu wyzwolonego miasta, w trakcie którego został lekko ranny. 8 stycznia 1919 r. dowodził natarciem w krwawej bitwie o Szubin, w której został ciężko ranny i dostał się do niewoli niemieckiej, gdzie zmarł w bydgoskim szpitalu 13 stycznia 1919 r.

Pochowano go na cmentarzu parafialnym w Miłosławiu 19 stycznia 1919 r., a jego pogrzeb przekształcił się w manifestację patriotyczną. We wspólnym grobie spoczywa także jego żona Emilia oraz syn Andrzej (1914-1984), oficer 15 Pułku Ułanów Poznańskich.

Upamiętnienie i odznaczenia

Pośmiertnie odznaczony został:

• Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari
• Krzyżem Walecznych
• Krzyżem Niepodległości z Mieczami
• Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym.

Jego imieniem nazwano ulice w Szubinie, Miłosławiu, Wrześni i Krotoszynie.

Został upamiętniony także obeliskiem przy leśniczówce w Bagatelce.

W 2018 r., w Stulecie Odzyskania Niepodległości Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Poznaniu wydała komiks poświęcony udziałowi Wiewiórowskiego w powstaniu wielkopolskim: „Wolność w środku lasu”.

Bibliografia

• Strona internetowa „Powstanie Wielkopolskie 1918-1919 na Pałukach i Krajnie – ludzie, miejsca, wydarzenia”
• Paweł Anders, Patroni wielkopolskich ulic, Poznań 2006, s. 244
• Tomasz Szeszycki, "Leśnicy, robotnicy leśni i drzewiarze w powstaniu wielkopolskim", w: "Studia i Materiały Ośrodka Kultury Leśnej", nr 14, 2015, s. 293-296
• Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym
• Elżbieta Gajewicz, "Historia spisana z nagrobków na cmentarzu w Miłosławiu", Miłosław 2003, s. 14

Linki zewnętrzne

Komiks „Wolność w środku lasu”