Luigj Gurakuqi: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m MalarzBOT: poprawiam link tożsamy z tekstem linka |
Gjakovarus (dyskusja | edycje) m Dodano kategorię "Absolwenci uczelni we Włoszech" za pomocą HotCat |
||
| Linia 52: | Linia 52: | ||
{{SORTUJ:Gurakuqi, Luigji}} |
{{SORTUJ:Gurakuqi, Luigji}} |
||
[[Kategoria:Absolwenci uczelni we Włoszech]] |
|||
[[Kategoria:Albańscy dziennikarze]] |
[[Kategoria:Albańscy dziennikarze]] |
||
[[Kategoria:Albańscy językoznawcy]] |
[[Kategoria:Albańscy językoznawcy]] |
||
Wersja z 11:23, 8 kwi 2020
 Pomnik Luigjego Gurakuqiego w Szkodrze | |
| Data i miejsce urodzenia |
19 lutego 1879 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
 minister spraw wewnętrznych
| |
| Okres |
od 6 grudnia 1921 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| minister finansów
| |
| Okres |
od 16 kwietnia 1924 |
| Poprzednik |
Kolë Thaçi |
| Następca | |
.svg){kind=small}
| |
Luigj Gurakuqi (ur. 19 lutego 1879 w Szkodrze, zm. 2 marca 1925 w Bari[1]) – albański polityk i dziennikarz.
Życiorys
Pochodził z rodziny kupieckiej, był synem Pjetëra i Leze Gurakuqi. Uczył się w kolegium jezuickim w Szkodrze, a następnie w San Demetrio Korone w Kalabrii[2]. Tam też poznał albańskich działaczy narodowych, w tym Jeronima de Radę. W 1897 wyjechał do Włoch. Studia wyższe medyczne rozpoczął w 1901 w Neapolu, ale je przerwał by przenieść się na studia z zakresu fizyki[1]. Tam też pisał swoje pierwsze utwory poetyckie, a także dzieła poświęcone językowi albańskiemu, w tym słownik francusko-albański.
Po wybuchu rewolucji młodoosmańskiej w Turcji powrócił do kraju[2]. W listopadzie 1908 jako przedstawiciel Szkodry wziął udział w kongresie bitolskim, poświęconym opracowaniu jednolitego alfabetu dla języka albańskiego. W 1911 udał się w podróż do Włoch, Rumunii i do Stambułu, aby propagować ideę powstania antyosmańskiego. Wraz z Ismailem Qemalem udał się w 1912 w podróż z Triestu do Albanii, gdzie została ogłoszona Deklaracja Niepodległości. W rządzie Qemala objął urząd ministra edukacji. Jako jeden z najbardziej zaufanych ludzi Qemala zaangażował się w działania na rzecz pozyskania poparcia klanów z północnej części kraju dla rządu we Wlorze. W okresie I wojny światowej działał w klubie o nazwie Liga Narodowa (alb.Lidhja Kombetare). W 1915 po zajęciu Szkodry przez oddziały czarnogórskie został uwięziony. Więzienie opuścił po przejęciu miasta przez armię austro-węgierską[2].
W 1918 roku w nowym rządzie pro-włoskim, powstałym w Durrës objął ponownie stanowisko ministra edukacji. W 1921 krótko sprawował funkcję ministra spraw wewnętrznych. W latach 1921–1924 był deputowanym ze Szkodry do parlamentu albańskiego. Współpracował blisko z Fanem Noli, był także jednym z organizatorów przewrotu w 1924 r. Po upadku rządu Fana Nolego (na skutek zbrojnego przewrotu zorganizowanego przez Ahmeda Zogu) schronił się we Włoszech. Został zastrzelony w kawiarni w Bari.
W 1957 jego szczątki powróciły do Albanii[1]. Imię Gurakuqiego nosi uniwersytet w Szkodrze.
Dzieła
- Fjalor shqyp-frengjisht (Słownik albańsko-francuski, wyd. Neapol 1906)
- Abetar i vogël shqyp mas abevet t'Bashkimit e t'Stambollit me tregime n'dy dhialektet (wyd. Bukareszt)
Przypisy
- ↑ a b c Kastriot Dervishi: Kryeministrat dhe ministrat e shtetit shqiptar në 100 vjet : anëtarët e Këshillit të Ministrave në vitet 1912-2012, jetëshkrimet e tyre dhe veprimtaria e ekzekutivit shqiptar. Tirana: Shtepia Botuese 55, 2012, s. 129.
- ↑ a b c Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History.. I.B. Tauris: 2013, s. 185-186. ISBN 978-1-78076-431-3.
Bibliografia
- B.Gace, Ata qe shpallen Pavaresine Kombetare, Tirana 2002.
| Księstwo Albanii | |
|---|---|
| Republika Albanii | |
| Królestwo Albanii | |
| Królestwo Albanii (protektorat włoski i okupacja niemiecka) | |
| Ludowa Republika Albanii | |
| Republika Albanii |
