Cezar Borgia

Cezar Borgia

Data i miejsce urodzenia	13 września 1475 Rzym
Data i miejsce śmierci	12 marca 1507 Viana

{{Biogram infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | alt grafiki = Nieznane pola: "imię przy narodzeniu" oraz "podpis".

Cezar Borgia, właśc. Cesare Borgia (ur. 13 września 1475, zm. 12 marca 1507) – syn kardynała Rodrigo Borgii (późniejszego papieża Aleksandra VI), kardynał, później włoski polityk i kondotier, książę Romanii.

Wczesne lata

Jego matką była Vannozza Cattanei. Cezar miał dwóch braci rodzonych - Juana i Joffrego, siostrę Lukrecję oraz rodzeństwo przyrodnie (z innych związków ojca). Przeznaczony pierwotnie przez ojca do kariery duchownej, dzięki jego poparciu został w wieku 16 lat biskupem Pampeluny. Po obraniu Rodriga Borgii na papieża Cezar otrzymał godność arcybiskupa Walencji, a 20 września 1493 r. został kardynałem Walencji.

Papież Aleksander VI wiązał nadzieje na ugruntowanie potęgi rodu Borgiów ze swoim synem Juanem, którego wcześniej mianował dowódcą armii papieskiej. Jednak w nocy z 14 na 15 czerwca 1497 r. Juan został zamordowany w niewyjaśnionych okolicznościach. Pierwsze oskarżenia o zabójstwo padły pod adresem Cezara w liście z 22 lutego 1498 r. od Giovanniego Alberto Della Pigna do księcia Ferrary. Alberto zapewniał księcia, że otrzymał tę wiadomość z "najpewniejszego źródła".

17 sierpnia 1498 roku, po płomiennej przemowie przed konsystorzem, papież Aleksander VI wyraził zgodę na zrzucenie przez Cezara kapelusza kardynalskiego. Tego samego dnia ambasador francuski Louis de Villeneuve przekazał Cezarowi dekret króla Francji Ludwika XII nadający mu tytuł księcia Valence.

Cezar objął stanowisko zmarłego brata Juana i został kondotierem.

Kariera wojskowa

Mając poparcie ojca i króla Francji, Cezar snuł plany zjednoczenia Włoch. Dążył do rozszerzenia posiadłości Państwa Kościelnego i stworzenia enklawy rządzonej wyłącznie przez ród Borgiów. Wysłany przez Aleksandra VI z misją podporządkowania miast Romanii w centralnej Italii, przeprowadził w okresie od listopada 1499 do maja 1501 dwie kampanie, w trakcie których podbił Imolę, Forli, Pesaro, Rimini i Faenzę. W lecie 1501 r. wojska Borgii opanowały Piombino i Sienę. Planował zajęcie Florencji, jednak na przeszkodzie stanęła interwencja Ludwika XII, który obawiał się wzrostu potęgi Cezara w środkowej Italii i nakazał mu wycofanie wojsk. Wówczas Cezar wszedł w sojusz z Ercole d’Este i dzięki temu sojuszowi w roku 1502 zdobył księstwa Urbino i Camerino, a jego kondotier w tym samym czasie podbił Arezzo należące do księstwa Florencji

W latach 1501-1502 Leonardo da Vinci pracował dla Cezara jako architekt i inżynier wojskowy, obmyślając nowe machiny wojenne.

Jako polityk Cezar Borgia nie cofał się przed łamaniem podpisanych traktatów, gwałtem i zbrodnią, jeśli miało to prowadzić do zamierzonego celu. Z jego inspiracji zginęło wielu członków rywalizującej z nim rodziny Orsini. Wzorował się tu na wielkich postaciach starożytności, którzy podobnie osiągali swe cele. Kierował się dewizą: "Aut Caesar, aut nihili" (Albo Cezar, albo nikt).

Niepowodzenia po śmierci ojca

Małżeństwo, potomstwo i siła Cezara w wielkiej mierze zależały od wpływów ojca. Gdy ten zmarł 18 sierpnia 1503 r., Cezar starał się doprowadzić do wyboru następcy, który byłby przynajmniej neutralny wobec jego starań o stworzenie własnego państwa w środkowych Włoszech. Wybór padł na kardynała Piccolominiego, który dzięki jego poparciu został wybrany papieżem (22 września), jednak zmarł już 18 października. Cezar zmuszony był poprzeć kardynała Giuliana della Rovere, który obiecał, że pozwoli mu zachować wszystkie jego tytuły i dobra, jednak już jako papież Jullisz II okazał się jego najzacieklejszym wrogiem. Nowy papież kazał aresztować Borgię - 25 października 1503 roku Cezar, pozostający wówczas z dala od Rzymu, został zatrzymany, a później umieszczony w więzieniu w Medinie w Hiszpanii, skąd uciekł pod koniec 1506 r. Znalazł schronienie na dworze swojego szwagra Jana III, króla Nawarry.

Zginął 12 marca 1507 roku w bitwie pod Vianą, zapędziwszy się w pogoni za uchodzącymi wojskami hrabiego de Lerin. Podczas pogoni został ranny, następnie otoczony i zamordowany przez żołnierzy hrabiego. Zwłoki, wówczas nierozpoznane, porzucono na pobojowisku obdarte ze zbroi i odzieży. Po uroczystym pogrzebie ciało złożono w marmurowym grobowcu w kościele Santa Maria w Vianie(hiszp.) (Nawarra). Wiadomość o jego śmierci dotarła do pałacu Lukrecji Borgii 20 kwietnia, obecni pożegnali Cezara słowami „śmierć wojownika”.

Małżeństwo i potomstwo

12 maja 1499 Cezar ożenił się w Blois z Carlottą d’Albert (1480-1514), siostrą króla Nawarry – Jana III., z którą miał jedyną córkę:

• Ludwikę Borgia, księżnę de Valentinois (1500-1553)

Cezar był ojcem co najmniej 11 nieślubnych dzieci, które miał z różnymi kobietami:

• Girolamo Borgia
• Isabella Pizzabernari
• Izabela, hrabina Carpi
• Lukrecja Borgia (zm. 1573), po śmierci ojca przeniosła się do Ferrary na dwór swojej ciotki-imienniczki, Lukrecji Borgii)

Ciekawostki

• Dewizą Cezara było: Aut Caesar aut nihil (łac. Być Cezarem albo nikim).
• Był pierwowzorem bohatera powieści "Książe" Niccolo Machiaveilego.
• Cezar jest jednym z bohaterów powieści Maria Puzo Rodzina Borgiów, która jednak nie przedstawia wiernie tej postaci.
• W grze Assassin's Creed: Brotherhood Cezar jest głównym antagonistą, należącym – podobnie jak cała rodzina Borgiów – do zakonu templariuszy, zwalczanych przez bractwo asasynów.
• Jego postać, jak i również poszczególni członkowie rodziny Borgiów, ukazana jest w mandze "Cantarella" autorstwa You Higuri.
• Jeden z bohaterów mangi Kankan no Madonna autorstwa Saitou Chiho z 1993 r.

Bibliografia

1. Nigel Cawthorne N.: 100 Tyranów, despotów i dyktatorów (Tyrants. History's 100 most evil despots & dictators). 2003. ISBN 978-83-7391-956-3.brak strony w książce
2. Maria Bellonci: Lukrecja Borgia jej życie i czasy (Lucrezia Borgia, la sua vita e i suoi tempi). 1989. ISBN 83-06-01556-8.brak strony w książce
3. Józef Andrzej Gierowski: Historia Włoch. Zakład Narodowy im. Ossolińskich - Wydawnictwo, 1986. ISBN 83-04-01943-4.{{Cytuj książkę}} Nieznane pola: 1.brak strony w książce

{{Kontrola autorytatywna}} Nieznane pola: "TYP", "LCCN", "VIAF" oraz "GND".