Zamek w Kijowie: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
→Kasztelani kijowscy: drobne redakcyjne |
drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
Linia 49: | Linia 49: | ||
W nocy [[11 grudnia]] 1648 wybuchło w Kijowie powstanie. Powstańcy opanowali zamek i ratusz. W kilkanaście dni później [[23 grudnia]] 1648 do Kijowa wkroczył z wojskami Chmielnicki. |
W nocy [[11 grudnia]] 1648 wybuchło w Kijowie powstanie. Powstańcy opanowali zamek i ratusz. W kilkanaście dni później [[23 grudnia]] 1648 do Kijowa wkroczył z wojskami Chmielnicki. |
||
W toku dalszych walk Kijów kilkakrotnie przechodził jeszcze zmiany właściciela. Po zawartej z Kozakami [[Ugoda zborowska|Ugodzie zborowskiej]] w dniu 6 listopada 1649 roku [[Adam Kisiel]] ponownie objął we władanie zamek gdzie prowadził rokowania z Bohdanem Chmielnickim przybyłym do miasta 7 grudnia. Po powrocie z [[sejm]]u wojewody Kisiela, na zamku od 13 marca 1650 roku ponownie prowadzone były rozmowy z Chmielnickim. Po wyjeździe wojewody z Kijowa we wrześniu 1650 roku, Adam Kisiel wjechał na zamek ponownie w grudniu 1651 roku po bitwie pod Beresteczkiem i [[Ugoda w Białej Cerkwi|Ugodzie w Białej Cerkwi]] i pozostał w nim do połowy 1652 roku<ref>http://www.kresy.pl/kresopedia?zobacz/kijow-2</ref> |
|||
W toku dalszych walk Kijów kilkakrotnie przechodził jeszcze zmiany właściciela. Po podpisaniu umowy w Perejasławiu w styczniu [[1654]] Ukraina z Kijowem wejść miała jako autonomiczna dzielnica w skład Rosji. |
|||
Na mocy pokoju w Andruszowie [[I Rzeczpospolita|Rzeczpospolita]] utraciła na rzecz [[Carstwo|Caratu]] [[Ukraina Lewobrzeżna|lewobrzeżną Ukrainę]], ziemie smoleńską, siewierską, czernichowską i [[Kijów]]. |
Po podpisaniu umowy w Perejasławiu w styczniu [[1654]] Ukraina z Kijowem wejść miała jako autonomiczna dzielnica w skład Rosji w związku z czym w styczniu zamek został zajęty przez wojska moskiewskie. Wkrótce jednak stwierdzono, że dawna góra zamkowa nie spełnia już swojej roli strategicznej, ponieważ leży zbyt nisko w stosunku do Górnego Miasta, a poza tym pretensje zgłosił do niej metropolita prawosławny i zamku więcej już nie użytkowano. Zamiast zamku w związku z zagrożeniem tureckim zaczęto po 1670 roku umacniać inne miejsca wokół Kijowa. Na mocy pokoju w Andruszowie [[I Rzeczpospolita|Rzeczpospolita]] definitywnie utraciła na rzecz [[Carstwo|Caratu]] [[Ukraina Lewobrzeżna|lewobrzeżną Ukrainę]], ziemie smoleńską, siewierską, czernichowską i [[Kijów]]. |
||
Gdy car przysłał do Kijowa swego namiestnika, by ten objął rządy nad miastem, prawosławny metropolita kijowski nie zezwolił mu na odbudowanie zamku, gdyż twierdził, że wybrane tereny są własnością cerkwi. |
|||
Zachowała się pamięć wśród kijowian, którzy na cześć wojewody Kisiela nazwali Górę Zamkową Kisielówką. Nazwa ta zachowała się do dzisiaj. |
Zachowała się pamięć wśród kijowian, którzy na cześć wojewody Kisiela nazwali Górę Zamkową Kisielówką. Nazwa ta zachowała się do dzisiaj. |
Wersja z 17:11, 1 paź 2013
obronny książęcy dwór Kiow i okolice (widoczny S. Sophie i Pieczary[1] znajdują się obecnie w granicach miasta Kijowa) na mapie Tractus Borysthenis Vulgo Dniepr at Niepr dicti. Jana Janssona, Amsterdam, 1663 | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres |
Góra Zamkowa |
Typ budynku | |
Rozpoczęcie budowy |
1370 |
Ukończenie budowy |
1617 |
Zniszczono |
1648 |
Pierwszy właściciel | |
Kolejni właściciele |
zamek królewski |
Położenie na mapie Kijowa i obwodu kijowskiego Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie Ukrainy Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building} |
Zamek w Kijowie, łac. Arx Kiovia (zamek wojewodów kijowskich) – historyczny, nieistniejący, średniowieczny zamek położony w Kijowie.
Pierwszy drewniany zamek zbudowali Litwini na Górze Zamkowej w Kijowie w latach 1370-1380 wznosząc go nad dzielnicą Padół. Pod koniec XIV w. zwano go potocznie „litewskim”, ponieważ dźwignął go z ruin litewski książę Włodzimierz Olgierdowicz. Litwini po zdobyciu księstwa kijowskiego wznieśli na Rusi kijowskiej szereg zamków obronnych m.in. w Kijowie, Kaniowie, Czerkasach, Żytomierzu, Łucku, Ostrogu, Kamieńcu Podolskim, Bracławiu i Winnicy. Włodzimierz Olgierdowicz zbudował wielki drewniany zamek dla urzędów litewskich i zbrojnej załogi na tzw. późnej Kisielówce. Zamek ten aż do 1482 był jedyną częścią Kijowa zdolną do obrony przed Tatarami.
W 1535 kijowski horodniczy Iwan Służka przebudował zamek. Miał on potężne ściany wykonane z drewnianych bali, siedem trzy piętrowych wież, liczne otwory strzelnicze dla dział i rusznic. Do zamku prowadziły dwie bramy – „Wojewódzką” wiodącą w dół do dzielnicy Padół i „Drabska” prowadzącą na południe. Nowe miasto było otoczone drewnianymi umocnieniami z basztami i rowem o szerokości 25 stóp.
W chwili unii lubelskiej Litwy z Polską (1569) Ruś ukrainna przedstawiała step, pozbawiony ludności osiadłej, rolniczej. To właśnie na starostach zamków królewskich – Kijowa, Białej Cerkwi, Kaniowa, Czerkas spoczywał późniejszy obowiązek zaludnienie ich i zagospodarowanie.
Konstytucja sejmu Rzeczypospolitej z 1607 postanowiła odbudować spalony w 1601 roku zamek w Kijowie (co nastąpiło w latach 1607-1617) i nakazała zbudowanie dwóch nowych zamków na Ukrainie i Litwie.
Dochody na utrzymanie zamku pochodziły z podatków płaconych przez miasto Kijów; od karczm, „jednej z wódką i kilku z miodem”, myta od handlu rybami, myto od kupców zajmujących się sprzedażą sukna, jedwabiu i siermięg, myta od sprzedaży zboża, a także podatku od soli.
W 1646 roku kasztelan Adam Kisiel wybudował na terenie zamku dwupiętrowy murowany budynek o charakterze reprezentacyjnym, a sama góra zaczęła być nazywana od jego nazwiska Kisielówką. W nocy 11 grudnia 1648 wybuchło w Kijowie powstanie. Powstańcy opanowali zamek i ratusz. W kilkanaście dni później 23 grudnia 1648 do Kijowa wkroczył z wojskami Chmielnicki.
W toku dalszych walk Kijów kilkakrotnie przechodził jeszcze zmiany właściciela. Po zawartej z Kozakami Ugodzie zborowskiej w dniu 6 listopada 1649 roku Adam Kisiel ponownie objął we władanie zamek gdzie prowadził rokowania z Bohdanem Chmielnickim przybyłym do miasta 7 grudnia. Po powrocie z sejmu wojewody Kisiela, na zamku od 13 marca 1650 roku ponownie prowadzone były rozmowy z Chmielnickim. Po wyjeździe wojewody z Kijowa we wrześniu 1650 roku, Adam Kisiel wjechał na zamek ponownie w grudniu 1651 roku po bitwie pod Beresteczkiem i Ugodzie w Białej Cerkwi i pozostał w nim do połowy 1652 roku[2]
Po podpisaniu umowy w Perejasławiu w styczniu 1654 Ukraina z Kijowem wejść miała jako autonomiczna dzielnica w skład Rosji w związku z czym w styczniu zamek został zajęty przez wojska moskiewskie. Wkrótce jednak stwierdzono, że dawna góra zamkowa nie spełnia już swojej roli strategicznej, ponieważ leży zbyt nisko w stosunku do Górnego Miasta, a poza tym pretensje zgłosił do niej metropolita prawosławny i zamku więcej już nie użytkowano. Zamiast zamku w związku z zagrożeniem tureckim zaczęto po 1670 roku umacniać inne miejsca wokół Kijowa. Na mocy pokoju w Andruszowie Rzeczpospolita definitywnie utraciła na rzecz Caratu lewobrzeżną Ukrainę, ziemie smoleńską, siewierską, czernichowską i Kijów.
Zachowała się pamięć wśród kijowian, którzy na cześć wojewody Kisiela nazwali Górę Zamkową Kisielówką. Nazwa ta zachowała się do dzisiaj.
Kasztelanowie kijowscy
- Paweł Sapieha – kasztelan kijowski w latach 1566-1580
- Michał Wiśniowiecki – starosta czerkaski i kaniowskim (1559-1580),
bradawski (1580-1581) i kasztelan kijowski (1581-1584) - Iwan Czaplic-Szpanowski – senator,
kasztelan kijowski, 1589-1607 - Jerzy Korybut Wiśniowiecki – ksztelan od 1607-1617
- Gabriel Hoscki – od 1618-1620
- Stefan Zamoyski herbu Róza – do 1625
- Roman Hoscki – od 1632
- Marcin Kalinowski – ok. 1635
- Aleksander Piasoczyński – od 1636-1646
- Adam Kisiel od 5 lutego 1646, do 1649
ostatni kasztelan kijowski na zamku w Kijowie.
- ↑ „O ćwierć mili powyżej Kijowa, jest grodek zwany Pieczary, z ogromnym Klasztorem Czerńców, i mieszkaniem Metropolity, czyli Patryarchy, w górze bliskiej klasztoru wykowane są groty, mieszcząc od wieków niezmierną liczbę ciał świętych” [w:] Julian Ursyn Niemcewicz. Zbiór pamiętników historycznych o dawnej Polszcze. 1838.
- ↑ http://www.kresy.pl/kresopedia?zobacz/kijow-2
Bibliografia
- Leszek Podhorodecki. Dzieje Kijowa. 1982