Przejdź do zawartości

Rajsk: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
→‎Zabytki: poprawa linków
Konarski (dyskusja | edycje)
11 504 edycje
drobne redakcyjne
Linia 30: Linia 30:
Pierwsze dokumenty mówiące o istnieniu parafii datuje się na 1570, a o istnieniu cerkwi na 1671. Wtedy to, według legendy, na uroczysku Głowkowo w Chrabołowskim Lesie objawił się obraz Matki Boskiej. Według legendy{{r|gw}}, ikonę nakazał sobie sprowadzić właściciel pobliskiego folwarku [[Stołowacz]] - Gołdek, jednak gdy wieziono ją wozem przez Rajsk, woły zatrzymały się i nie dało się ich zmusić do ruszenia. Potraktowano to jako znak, że obraz ma tam pozostać, a Gołdek wybudował w Rajsku cerkiew drewnianą pod wezwaniem Matki Bożej Cierpiącej. W 1875 wybudowano cerkiew murowaną. Ikona zaginęła bez śladu podczas I wojny światowej.
Pierwsze dokumenty mówiące o istnieniu parafii datuje się na 1570, a o istnieniu cerkwi na 1671. Wtedy to, według legendy, na uroczysku Głowkowo w Chrabołowskim Lesie objawił się obraz Matki Boskiej. Według legendy{{r|gw}}, ikonę nakazał sobie sprowadzić właściciel pobliskiego folwarku [[Stołowacz]] - Gołdek, jednak gdy wieziono ją wozem przez Rajsk, woły zatrzymały się i nie dało się ich zmusić do ruszenia. Potraktowano to jako znak, że obraz ma tam pozostać, a Gołdek wybudował w Rajsku cerkiew drewnianą pod wezwaniem Matki Bożej Cierpiącej. W 1875 wybudowano cerkiew murowaną. Ikona zaginęła bez śladu podczas I wojny światowej.


16 czerwca 1942, w czasie [[okupacja niemiecka w Polsce|okupacji niemieckiej w Polsce]], w odwecie za ostrzelanie przez partyzantkę [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|sowiecką]] niemieckiego samochodu osobowego{{r|Kaczyński}} nieopodal wsi, Niemcy dokonali pacyfikacji Rajska zabijając na miejscu 142{{r|Leszczyński}}{{r|Kaczyński}} osoby, wieś została spalona, a cerkiew rozebrana. Ofiarami byli głównie mężczyźni i chłopcy którzy ukończyli 16. rok życia, a także dołączono do tej grupy kobiety, jeżeli tego dnia nie było ich męża lub syna w domu. Pozostałych mieszkańców Niemcy wysiedlili na teren gmin [[Brańsk (gmina wiejska)|Brańsk]] i [[Boćki (gmina)|Boćki]], a młode kobiety i młodzież w wieku 14-16 lat wywieziono na roboty do III Rzeszy. Osobisty nadzór nad akcją sprawował [[Werner Fromm]], dowódca SS i policji na okręg białostocki<ref>Eksterminacja Ludności Polskiej w Okresie Okupacji Hitlerowskiej, Ministerstwo Sprawiedliwości Główna Komisja Badań Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, Warszawa 1979, str.140-142</ref>.
16 czerwca 1942, w czasie [[okupacja niemiecka w Polsce|okupacji niemieckiej w Polsce]], w odwecie za ostrzelanie przez partyzantkę [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|sowiecką]] niemieckiego samochodu osobowego{{r|Kaczyński}} nieopodal wsi, Niemcy dokonali pacyfikacji Rajska zabijając na miejscu 142{{r|Leszczyński}}{{r|Kaczyński}} osoby, wieś została spalona, a cerkiew rozebrana. Ofiarami byli głównie mężczyźni i chłopcy którzy ukończyli 16. rok życia, a także dołączono do tej grupy kobiety, jeżeli tego dnia nie było ich męża lub syna w domu. Pozostałych mieszkańców Niemcy wysiedlili na teren gmin [[Brańsk (gmina wiejska)|Brańsk]] i [[Boćki (gmina)|Boćki]], a młode kobiety i młodzież w wieku 14-16 lat wywieziono na roboty do III Rzeszy. Osobisty nadzór nad akcją sprawował [[:de:Werner Fromm|Werner Fromm]], dowódca SS i policji na okręg białostocki<ref>Eksterminacja Ludności Polskiej w Okresie Okupacji Hitlerowskiej, Ministerstwo Sprawiedliwości Główna Komisja Badań Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, Warszawa 1979, str.140-142</ref>.
W latach 60. XX w. w pobliżu wsi odkryto złoża metali, m.in. [[Uran (pierwiastek)|uranu]].
W latach 60. XX w. w pobliżu wsi odkryto złoża metali, m.in. [[Uran (pierwiastek)|uranu]].


Wersja z 21:49, 3 paź 2014

Rajsk
{{{rodzaj miejscowości}}}
{{{alt zdjęcia}}}
Państwo podlaskie
Powiat

bielski

Gmina

Bielsk Podlaski

Sołectwo

Rajsk[1]

Wysokość

133-145 m n.p.m.

Liczba ludności (2009)

186

Strefa numeracyjna

(+48) 85

Kod pocztowy

17-100[2]

Tablice rejestracyjne

BBI

SIMC

0023811[3]

Położenie na mapie gminy wiejskiej Bielsk Podlaski
Mapa konturowa gminy wiejskiej Bielsk Podlaski
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie powiatu bielskiego
Mapa konturowa powiatu bielskiego
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark}
Multimedia w Wikimedia Commons

Rajsk – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie bielskim, w gminie Bielsk Podlaski[3]. Obowiązki sołtysa pełni Irena Tiszuk[1].

Pierwsze dokumenty mówiące o istnieniu parafii datuje się na 1570, a o istnieniu cerkwi na 1671. Wtedy to, według legendy, na uroczysku Głowkowo w Chrabołowskim Lesie objawił się obraz Matki Boskiej. Według legendy[4], ikonę nakazał sobie sprowadzić właściciel pobliskiego folwarku Stołowacz - Gołdek, jednak gdy wieziono ją wozem przez Rajsk, woły zatrzymały się i nie dało się ich zmusić do ruszenia. Potraktowano to jako znak, że obraz ma tam pozostać, a Gołdek wybudował w Rajsku cerkiew drewnianą pod wezwaniem Matki Bożej Cierpiącej. W 1875 wybudowano cerkiew murowaną. Ikona zaginęła bez śladu podczas I wojny światowej.

16 czerwca 1942, w czasie okupacji niemieckiej w Polsce, w odwecie za ostrzelanie przez partyzantkę sowiecką niemieckiego samochodu osobowego[5] nieopodal wsi, Niemcy dokonali pacyfikacji Rajska zabijając na miejscu 142[6][5] osoby, wieś została spalona, a cerkiew rozebrana. Ofiarami byli głównie mężczyźni i chłopcy którzy ukończyli 16. rok życia, a także dołączono do tej grupy kobiety, jeżeli tego dnia nie było ich męża lub syna w domu. Pozostałych mieszkańców Niemcy wysiedlili na teren gmin Brańsk i Boćki, a młode kobiety i młodzież w wieku 14-16 lat wywieziono na roboty do III Rzeszy. Osobisty nadzór nad akcją sprawował Werner Fromm, dowódca SS i policji na okręg białostocki[7]. W latach 60. XX w. w pobliżu wsi odkryto złoża metali, m.in. uranu.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Zabytki

Galeria

  1. ↑ a b Wykaz sołectw i sołtysów w gminie Bielsk Podlaski. Urząd Gminy Bielsk Podlaski. [dostęp 2013-11-28].
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych. Poczta Polska S.A., październik 2013. s. 1071. [dostęp 2013-11-28].
  3. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1828, 2013-02-13. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2013-11-28]. 
  4. ↑ a b „Święci pod cebulami”, Turystyka - dodatek do Gazety Wyborczej, nr 13 (324), 03.04.2010
  5. ↑ a b Józef Kaczyński: Jak nie udało się uratować mieszkańców rodzinnej wsi. Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej 12/05, 2005.
  6. ↑ Kazimierz Leszczyński "Pacyfikacje wsi" (wykaz wsi spacyfikowanych przez okupanta niemieckiego, sporządzony na podstawie materiałów Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce). W: Eksterminacja ludności w Polsce w czasie okupacji niemieckiej 1939-1945. Poznań, Warszawa: Wydawnictwo Zachodnie, 1962, s. 230-235.
  7. ↑ Eksterminacja Ludności Polskiej w Okresie Okupacji Hitlerowskiej, Ministerstwo Sprawiedliwości Główna Komisja Badań Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, Warszawa 1979, str.140-142
  8. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024.
{{Przypisy}} Nieprawidłowe pola: przypisy.
Gmina Bielsk Podlaski
Wsie
Kolonie
Osady leśne
Integralne.
części wsi

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Rajsk&oldid=40615505”