Skidel: Różnice pomiędzy wersjami

Skidel
	; Cerkiew Opieki Matki Bożej (spłonęła w 1941)
Herb	Flaga
Państwo	Białoruś
Obwód	grodzieński
Wysokość	112 m n.p.m.
Populacja (2010); • liczba ludności	; 10 800
Nr kierunkowy	+375 152 99
Kod pocztowy	231761
	Położenie na mapie Białorusi Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
	Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}\|type:town}
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 14:14, 4 kwi 2017

Skidel (biał. Скідзель) – białoruskie miasto położone koło Grodna w rejonie grodzieńskim obwodu grodzieńskiego, 10,8 tys. mieszkańców (2010).

Nazwa miejscowości pochodzi najprawdopodobniej od bałtyjskiego słowa "kedelis", co oznacza "strażnicę" - "czatę" - "posterunek"^[2].

Historia

W czasach I Rzeczypospolitej był centrum targowym, położonym na trakcie z Grodna do Słonimia. Miasto królewskie położone w drugiej połowie XVI wieku w powiecie grodzieńskim województwa trockiego^[3]. Od 1796 r. do 1939 Skidel należał do rodu Czetwiertyńskich, którzy na terenie swojego majątku, znajdującego się w północno-wschodniej części miasteczka, wybudowali dwór z założeniem parkowym. W XIX wieku nastąpił upadek miasteczka. Na początku XX wieku 80% mieszkańców stanowili Żydzi.

Za II RP siedziba wiejskiej gminy Skidel. W II Rzeczypospolitej stał się ośrodkiem agitacji komunistycznej.

W czasie ataku radzieckiego na Polskę, w dniu 18 września 1939 w mieście miała miejsce akcja dywersyjna, znana w terminologii sowieckiej jako "powstanie skidelskie", zainicjowana przez miejscowych Żydów i Białorusinów, którzy zaatakowali posterunki polskiej policji. Bunt uśmierzyło dopiero przybycie oddziałów Wojska Polskiego z Grodna^[4].

Zabytki

Kaplica grobowa z 1870 roku w stylu neogotyckim - nazywana „kościołem książęcym”. Poświęcona została pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i jako kaplica dołączona do parafii Kaszubińce. Jest to prostokątna w planie świątynia z pięcioboczną apsydą i zakrystią. Wejście główne flankowane jest dwoma okrągłymi wieżami-dzwonnicami. Kościół nakryty dwuspadowym blaszanym dachem. Wnętrze świątyni przykryte sklepieniem gwiaździstym w stylu neogotyckim. W ołtarzu głównym mieści się tytułowy obraz Wniebowzięcia NMP, namalowany w 1991 r.
Dworzec kolejowy w stylu dworkowym z lat 20. XX wieku
Założenie dworskie Czetwertyńskich z parkiem, bramą, dwoma kanałami, alejami lipowymi i kasztanowymi

Galeria

Kościół św. Józefa
Kościół - dawna kaplica grobowa książąt
Cerkiew Świętych Nowomęczenników i Wyznawców Ziemi Białoruskiej
Dworzec kolejowy
Dwór w Skidlu - lata 60.XIX wieku
Dwór w 1920 r.
Plan z 1853 r.

Zobacz też

↑ Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года (ros.)
↑ Aleś Czobat: Ziemia św. Łukasza. Krynki: Stowarzyszenie Villa Sokrates, 2003, s. 3. ISBN 83-913706-2-3.
↑ Национальный атлас Беларуси, Mińsk 2002, s. 266-267.
↑ Marek Wierzbicki. Powstanie skidelskie 1939 r.. „Białoruskie Zeszyty Historyczne”. 7.

Linki zewnętrzne

Tekst Alesia Czobata
Skidel, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 670 .

[1] Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года (ros.)

[2] Aleś Czobat: Ziemia św. Łukasza. Krynki: Stowarzyszenie Villa Sokrates, 2003, s. 3. ISBN 83-913706-2-3.

[3] Национальный атлас Беларуси, Mińsk 2002, s. 266-267.

[4] Marek Wierzbicki. Powstanie skidelskie 1939 r.. „Białoruskie Zeszyty Historyczne”. 7.

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Linia 22: / Linia 22: @@
  |www                          =
 }}
 '''Skidel''' ([[język białoruski|biał.]] ''Скідзель'') – [[Białoruś|białoruskie]] miasto położone koło [[Grodno|Grodna]] w [[rejon grodzieński|rejonie grodzieńskim]] [[obwód grodzieński|obwodu grodzieńskiego]], 10,8 tys. mieszkańców (2010).
+Nazwa miejscowości pochodzi najprawdopodobniej od [[Języki bałtyckie|bałtyjskiego]] słowa "kedelis", co oznacza "strażnicę" - "czatę" - "posterunek"<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Czobat|imię=Aleś|autor link=|tytuł=Ziemia św. Łukasza|rok=2003|wydawca=Stowarzyszenie Villa Sokrates|miejsce=Krynki|strony=3|isbn=83-913706-2-3}}</ref>.
-W czasach [[I Rzeczpospolita|I Rzeczypospolitej]] był centrum targowym, położonym na trakcie z Grodna do  [[Słonim]]ia.  [[Miasto królewskie]] położone w drugiej połowie XVI wieku w [[powiat grodzieński (I Rzeczpospolita)|powiecie grodzieńskim]] [[województwo trockie|województwa trockiego]]<ref>Национальный атлас Беларуси, Mińsk 2002, s. 266-267.</ref>.W [[XIX wiek]]u nastąpił jego upadek. Na początku [[XX wiek]]u 80% mieszkańców stanowili [[Żydzi]].
+== Historia ==
-Za [[II Rzeczpospolita|II RP]] siedziba wiejskiej [[gmina Skidel|gminy Skidel]]. W [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]] stał się ośrodkiem [[Komunizm|agitacji komunistycznej]]. W czasie [[agresja ZSRR na Polskę 1939|ataku radzieckiego na Polskę]] [[18 września]] [[1939]] w mieście miała miejsce akcja dywersyjna, znana w terminologii sowieckiej jako "[[powstanie skidelskie]]", zainicjowana przez miejscowych Żydów i Białorusinów, którzy zaatakowali posterunki polskiej policji. Bunt uśmierzyło dopiero przybycie oddziałów [[Wojsko Polskie II RP|Wojska Polskiego]] z Grodna<ref>{{Cytuj pismo
+W czasach [[I Rzeczpospolita|I Rzeczypospolitej]] był centrum targowym, położonym na trakcie z Grodna do  [[Słonim]]ia. [[Miasto królewskie]] położone w drugiej połowie XVI wieku w [[powiat grodzieński (I Rzeczpospolita)|powiecie grodzieńskim]] [[województwo trockie|województwa trockiego]]<ref>Национальный атлас Беларуси, Mińsk 2002, s. 266-267.</ref>. Od 1796 r. do 1939 Skidel należał do rodu Czetwiertyńskich, którzy na terenie swojego majątku, znajdującego się w północno-wschodniej części miasteczka, wybudowali dwór z założeniem parkowym. W [[XIX wiek]]u nastąpił upadek miasteczka. Na początku [[XX wiek]]u 80% mieszkańców stanowili [[Żydzi]].
+Za [[II Rzeczpospolita|II RP]] siedziba wiejskiej [[gmina Skidel|gminy Skidel]]. W [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]] stał się ośrodkiem [[Komunizm|agitacji komunistycznej]].
+W czasie [[agresja ZSRR na Polskę 1939|ataku radzieckiego na Polskę]], w dniu [[18 września]] [[1939]] w mieście miała miejsce akcja dywersyjna, znana w terminologii sowieckiej jako "[[powstanie skidelskie]]", zainicjowana przez miejscowych Żydów i Białorusinów, którzy zaatakowali posterunki polskiej policji. Bunt uśmierzyło dopiero przybycie oddziałów [[Wojsko Polskie II RP|Wojska Polskiego]] z Grodna<ref>{{Cytuj pismo
 |nazwisko=Wierzbicki|imię= Marek|autor=|autor link=|tytuł=Powstanie skidelskie 1939 r.|czasopismo=Białoruskie Zeszyty Historyczne|oznaczenie=|wolumin=7|strony=|url=http://kamunikat.fontel.net/www/czasopisy/bzh/07/07art_wierzbicki.htm
 |język=}}</ref>.
+== Zabytki ==
-Nazwa miejscowości pochodzi najprawdopodobniej od [[Języki bałtyckie|bałtyjskiego]] słowa "kedelis", co oznacza "strażnicę" - "czatę" - "posterunek"<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Czobat | imię = Aleś| autor link = | tytuł = Ziemia św. Łukasza| wydawca = Stowarzyszenie Villa Sokrates| miejsce = Krynki| rok = 2003| strony =3 | isbn =83-913706-2-3}}</ref>.
+* Kaplica grobowa z 1870 roku w stylu neogotyckim - nazywana „kościołem książęcym”. Poświęcona została pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i jako kaplica dołączona do parafii [[Kaszubińce]]. Jest to prostokątna w planie świątynia z pięcioboczną apsydą i zakrystią. Wejście główne flankowane jest dwoma okrągłymi wieżami-dzwonnicami. Kościół nakryty dwuspadowym blaszanym dachem. Wnętrze świątyni przykryte sklepieniem gwiaździstym w stylu neogotyckim. W ołtarzu głównym mieści się tytułowy obraz Wniebowzięcia NMP, namalowany w 1991 r.
+* Dworzec kolejowy w stylu dworkowym z lat 20. XX wieku
+* Założenie dworskie Czetwertyńskich z parkiem, bramą, dwoma kanałami, alejami lipowymi i kasztanowymi
+== Galeria ==
 <gallery>
-File:Skidel_St._Joseph's_Catholic_Church.JPG|<center>Kościół św. Józefa</center>
+Plik:Skidel St. Joseph's Catholic Church.JPG|<center>Kościół św. Józefa</center>
+Plik:Костёл в Скиделе.JPG|Kościół - dawna kaplica grobowa książąt
-File:Skidel Church of sacred New martyrs and confessors of Belarus.JPG|<center>Cerkiew Świętych Nowomęczenników i Wyznawców Ziemi Białoruskiej</center>
+Plik:Skidel Church of sacred New martyrs and confessors of Belarus.JPG|<center>Cerkiew Świętych Nowomęczenników i Wyznawców Ziemi Białoruskiej</center>
+Plik:Вокзал в Скиделе.JPG|Dworzec kolejowy
+Plik:Skidziel, Čaćviarcinski. Скідзель, Чацьвярцінскі (N. Orda, 1860).jpg|Dwór w Skidlu - lata 60.XIX wieku
+Plik:Skidziel, Čaćviarcinski. Скідзель, Чацьвярцінскі (1920).jpg|Dwór w 1920 r.
+Plik:Skidziel. Скідзель (1853).jpg|Plan z 1853 r.
 </gallery>

Przynależność wojewódzka	województwo trockie gubernia słonimska (1795–1796) gubernia litewska (1797–1801) gubernia grodzieńska (1801–1915) okręg wileński pod ZCZW (1919–1920) i TZTPiE (1920) okręg nowogródzki (1920–1921) woj. białostockie (1921–1939)
Miasta (1919–1939)	Druskieniki Grodno Indura Krynki Skidel
Gminy wiejskie (1919–1939)	Berszty Brzostowica Mała Brzostowica Wielka Dubno Gudziewicze Hołynka Hornica Hoża Indura Jeziory Kamionka (do 1929 →) Krynki Łasza Łunna Marcinkańce (od 1925) Massalany (do 1922) Mosty Porzecze Skidel Wielkie Ejsymonty (od 1922) Wiercieliszki Wołpa Żydomla