Gniezdowo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m http -> https, replaced: http://books.google.pl → https://books.google.com przy użyciu AWB |
drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
| Linia 35: | Linia 35: | ||
W lipcu 1941 roku na stanowisku dowodzenia obroną Smoleńska, które znajdowało się w Gniezdowie, przebywali marszałek ZSRR [[Siemion Timoszenko]], dowódca [[Front Zachodni (1941)|Frontu Zachodniego]], i jego oficer polityczny [[Nikita Chruszczow]]<ref>[[Andrzej Przewoźnik]], Jolanta Adamska: Katyń. Zbrodnia, prawda, pamięć, Warszawa 2010, str. 269. {{ISBN|978-83-247-2036-1}}</ref>. |
W lipcu 1941 roku na stanowisku dowodzenia obroną Smoleńska, które znajdowało się w Gniezdowie, przebywali marszałek ZSRR [[Siemion Timoszenko]], dowódca [[Front Zachodni (1941)|Frontu Zachodniego]], i jego oficer polityczny [[Nikita Chruszczow]]<ref>[[Andrzej Przewoźnik]], Jolanta Adamska: Katyń. Zbrodnia, prawda, pamięć, Warszawa 2010, str. 269. {{ISBN|978-83-247-2036-1}}</ref>. |
||
=== == cmentarzysko Wikingów == === |
|||
W |
W rejonie Gniezdowa znajduje się siedem skupisk cmentarzysk [[kurhan|kurhanowych]] z [[IX wiek|IX]]–[[X wiek]]u n.e., składające się z około 3 - 5 tys. kurhanów usypanych na miejscu spalenia zwłok<ref name="WEP">Hasło "Gniezdowo", ''Wielka Encyklopedia Powszechna PWN'', tom. IV, Warszawa 1963, str. 290</ref>. Łączna ilość kurhanów nie jest jasna, ponieważ znaczna część z nich została zniszczona podczas budowy linii kolejowej, a także podczas rozbudowy dwóch żwirowni. W kurhanach znaleziono liczne pochówki zawierające przedmioty pochodzenia skandynawskiego lub też wykonane z wykorzystaniem skandynawskich stylów zdobniczych oraz słowiańską ceramikę. Znaleziono także pochówki typowo [[Wikingowie|skandynawskie]] (zwłoki spalone w łodziach)<ref name="WEP" />. Niektórzy autorzy uznawali [[Średniowiecze|średniowieczne]] Gniezdowo za kolonię [[Szwecja|szwedzką]]<ref>Henryk Łowmiański: ''Zagadnienie roli Normanów w genezie państw słowiańskich'', Warszawa 1957, str. 80</ref>. Na terenie dawnego cmentarzyska w Gniezdowie znajduje się [[rezerwat archeologiczny]]<ref name="rezerwat" />. W dnie doliny Dniepru znajdowała się duża osada związana z kompleksem osadniczym w Gniezdowie. Znaleziska z wieloletnich, prowadzonych od XIX wieku badań w Gniezdowie znajdują się głównie w Moskwie, a część w muzeum w Smoleńsku<ref>{{Cytuj|autor=gunther|tytuł=Gniezdowo|data=2015-08-03|data dostępu=2017-08-17|opublikowany=Gunthera miejsce w sieci|url=https://gunthera.wordpress.com/2015/08/03/gniezdowo/}}</ref>. |
||
{{Przypisy|2}} |
{{Przypisy|2}} |
||
Wersja z 13:02, 17 sie 2017
 Gniezdowo, stacja kolejowa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Powierzchnia |
3,33 km² |
| Wysokość |
171 m n.p.m. |
| Populacja (2007) • liczba ludności • gęstość |
|
| Nr kierunkowy |
481 |
| Kod pocztowy |
214525 |
Położenie na mapie obwodu smoleńskiego  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
Położenie na mapie Rosji  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:landmark} | |
Gniezdowo[1] (ros. Гнёздово, Gniozdowo) – wieś w Rosji, w obwodzie smoleńskim, w rejonie smoleńskim[2], nad Dnieprem, 14 km na zachód od Smoleńska; stacja kolejowa[3], rezerwat archeologiczny[4].
Historia
Przed I wojną światową Gniezdowo wraz z lasem katyńskim należało do rodziny Koźlińskich. W XIX wieku Piotr Koźliński ożenił się z Leokadią Lefftreu, która była córką dyrektora angielskiej firmy budującej linie kolejowe m.in. w Rosji. Na mocy intercyzy Gniezdowo i Katyń stały się współwłasnością brytyjską[5].
Stacja kolejowa w Gniezdowie znajdowała się ok. 3 km w linii prostej od miejsca egzekucji polskich oficerów z obozu jenieckiego w Kozielsku, którzy w 1940 roku zostali zamordowani w Katyniu przez NKWD na polecenie Biura Politycznego KC WKP(b)[6]. Polaków przywożono pociągami na stację kolejową w Gniezdowie i stąd transportowano na miejsce straceń karetkami więziennymi lub autobusami o zamalowanych oknach[6]. Według relacji rosyjskich świadków zebranych w 1943 roku przez Józefa Mackiewicza, w trakcie każdego transportu więźniów do Gniezdowa dwa lub trzy wagony z jeńcami podstawiano na krótki ślepy tor na północnej stronie stacji, z boku; kiedy więźniowie przechodzili z wagonów do autobusów więziennych typu "czornyj woron", teren był otoczony kordonem funkcjonariuszy NKWD z bronią gotową do strzału[7]. W latach 1999–2000 na terytorium Gniezdowa wzniesiono Polski Cmentarz Wojenny w Katyniu.
W lipcu 1941 roku na stanowisku dowodzenia obroną Smoleńska, które znajdowało się w Gniezdowie, przebywali marszałek ZSRR Siemion Timoszenko, dowódca Frontu Zachodniego, i jego oficer polityczny Nikita Chruszczow[8].
== cmentarzysko Wikingów ==
W rejonie Gniezdowa znajduje się siedem skupisk cmentarzysk kurhanowych z IX–X wieku n.e., składające się z około 3 - 5 tys. kurhanów usypanych na miejscu spalenia zwłok[9]. Łączna ilość kurhanów nie jest jasna, ponieważ znaczna część z nich została zniszczona podczas budowy linii kolejowej, a także podczas rozbudowy dwóch żwirowni. W kurhanach znaleziono liczne pochówki zawierające przedmioty pochodzenia skandynawskiego lub też wykonane z wykorzystaniem skandynawskich stylów zdobniczych oraz słowiańską ceramikę. Znaleziono także pochówki typowo skandynawskie (zwłoki spalone w łodziach)[9]. Niektórzy autorzy uznawali średniowieczne Gniezdowo za kolonię szwedzką[10]. Na terenie dawnego cmentarzyska w Gniezdowie znajduje się rezerwat archeologiczny[4]. W dnie doliny Dniepru znajdowała się duża osada związana z kompleksem osadniczym w Gniezdowie. Znaleziska z wieloletnich, prowadzonych od XIX wieku badań w Gniezdowie znajdują się głównie w Moskwie, a część w muzeum w Smoleńsku[11].
- ↑ W niektórych publikacjach poświęconych zbrodni katyńskiej oprócz nazwy "Gniezdowo" stosowana jest również nazwa "Gniazdowa", por. Zdzisław Stahl, Zbrodnia katyńska w świetle dokumentów, Londyn 1950, str. 147 [1].
- ↑ Gniezdowo w serwisie bankgorodov.ru (ros.) bankgorodov.ru [dostęp 2011-08-11]
- ↑ Железнодорожная станция Гнездово (ros.) voronezhgid.ru [dostęp 2011-08-11]
- ↑ a b Гнёздовский археологический комплекс (Гнёздово) (ros.) gnezdowo.com [dostęp 2011-08-11]
- ↑ Tadeusz A. Kisielewski, Zabójcy. Widma wychodzą z cienia, Poznań 2006, s. 40.
- ↑ a b M. Synoradzki, J. Grodecki, V. Plewak Katyń. Modus operandi (pol.) katyn.org.au [dostęp 2011-08-11]
- ↑ Józef Mackiewicz, Sprawa mordu katyńskiego, Londyn 2009, str. 190–192. ISBN 978-0-907652-65-6
- ↑ Andrzej Przewoźnik, Jolanta Adamska: Katyń. Zbrodnia, prawda, pamięć, Warszawa 2010, str. 269. ISBN 978-83-247-2036-1
- ↑ a b Hasło "Gniezdowo", Wielka Encyklopedia Powszechna PWN, tom. IV, Warszawa 1963, str. 290
- ↑ Henryk Łowmiański: Zagadnienie roli Normanów w genezie państw słowiańskich, Warszawa 1957, str. 80
- ↑ r, Gniezdowo [online], Gunthera miejsce w sieci, 3 sierpnia 2015 [dostęp 2017-08-17].
Linki zewnętrzne
- Hniezdowo, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 80.
- Mapa okręgu wiejskiego Gniezdowo (ros.) admin.smolensk.ru [dostęp 2011-08-11]
- Fotografie stacji kolejowej w Gniezdowie z 1991 roku karta.org.pl [dostęp 2011-08-11]
- Fotografie stacji kolejowej w Gniezdowie z 2011 roku ksap.gov.pl [dostęp 2011-08-11]
