Rynek Jeżycki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
Znaczniki: Wycofane usuwanie dużej ilości tekstu (filtr nadużyć) VisualEditor |
||
| Linia 33: | Linia 33: | ||
== Zabudowa == |
== Zabudowa == |
||
Najstarsze obiekty przy Rynku to typowe dla Jeżyc sprzed regulacji urbanistycznej, budynki [[Mur pruski|szachulcowe]] pod numerami: 45, [[Kamienica przy ul. Dąbrowskiego 47 w Poznaniu|47 (tzw. styl szwajcarski)]], 50, 51 i Kraszewskiego 3. Pod numerem 53/55 stoi 4-kondygnacyjna kamienica projektu [[Paul Pitt|Paula Pitta]] (1910) – dom własny architekta, później Bank Ludowy. Pod numerami 1, 2, 3 istnieje całopierzejowa kamienica projektu [[Oskar Hoffmann|Oskara Hoffmanna]] – jedna z najbardziej monumentalnych przy placu ([[1905]]). Celowym zabiegiem w tym wypadku jest imitowany podział na kilka fasad. |
Najstarsze obiekty przy Rynku to typowe dla Jeżyc sprzed regulacji urbanistycznej, budynki [[Mur pruski|szachulcowe]] pod numerami: 45, [[Kamienica przy ul. Dąbrowskiego 47 w Poznaniu|47 (tzw. styl szwajcarski)]], 50, 51 i Kraszewskiego 3. Pod numerem 53/55 stoi 4-kondygnacyjna kamienica projektu [[Paul Pitt|Paula Pitta]] (1910) – dom własny architekta, później Bank Ludowy. Pod numerami 1, 2, 3 istnieje całopierzejowa kamienica projektu [[Oskar Hoffmann|Oskara Hoffmanna]] – jedna z najbardziej monumentalnych przy placu ([[1905]]). Celowym zabiegiem w tym wypadku jest imitowany podział na kilka fasad. |
||
== Tablica pamiątkowa == |
|||
Na budynku nr 53 (obecnie [[Santander Bank Polska|Bank Zachodni WBK]]), znajduje się tablica pamiątkowa z czarnego [[marmur]]u, o treści: ''W tym budynku w latach 1919–1950 mieścił się [[Bank ludowy|BANK LUDOWY]], który położył wielkie zasługi dla obrony polskości pod [[Zabór pruski|zaborem pruskim]]. Tablicę poświęcono pamięci ZAŁOŻYCIELI i DZIAŁACZY BANKU w 125-tą rocznicę powstania bankowości spółdzielczej w Polsce. Spółdzielczy Bank Ludowy w Poznaniu. 1986r''<ref>{{Cytuj |autor = Zbysław Wojtkowiak |tytuł = Napisy pamiątkowe miasta Poznania |data = 2004 |isbn = 83-89738-03-1 |miejsce = Poznań |wydawca = Wydawnictwo Kurpisz |s = 21 |oclc = 831142974}}</ref>. |
|||
== Komunikacja == |
|||
Rynek Jeżycki jest istotnym węzłem poznańskiej komunikacji miejskiej – zbiegają się tu linie tramwajowe 2, 8 i 18 oraz ważna [[Autobusy miejskie w Poznaniu|autobusowa]] – 164. Rynek należy jednocześnie do najbardziej zakorkowanych elementów poznańskiego systemu komunikacyjnego. Przejazd przez niego w godzinach szczytu z użyciem pojazdów prywatnych, może zajmować bardzo dużo czasu. |
|||
Według danych na 2017, rynek odwiedza codziennie kilka tysięcy osób. 80–90% z nich dociera na niego pieszo lub transportem publicznym. Mieszkańcy Jeżyc stanowią 50–65% klientów, a 30% to ludzie z innych, najczęściej sąsiednich części miasta. Przy rynku parkuje dziennie około stokilkadziesiąt pojazdów mechanicznych, przy czym ¾ z nich nie stoi tam dłużej niż 1,5 godziny<ref>Filip Schmidt, ''Rynek Jeżycki o jakim marzymy'', w: ''Nasze Jeżyce'', nr 5(204)/2017, s. 1, ISSN 1427-2768.</ref>. |
|||
== Zobacz też == |
|||
* [[Stary Rynek w Poznaniu]] |
|||
* [[Rynek Łazarski]] |
|||
* [[Rynek Śródecki]] |
|||
* [[Rynek Wildecki]] |
|||
* [[Rynek Wschodni]] |
|||
oraz w pobliżu: |
|||
* [[Plac Adama Asnyka w Poznaniu|plac Adama Asnyka]], |
|||
* [[Izba Rolnicza w Poznaniu]], |
|||
* [[Gmach I Oddziału ZUS w Poznaniu]], |
|||
* [[zespół rezydencji na Jeżycach w Poznaniu]], |
|||
* [[wieżowiec Omega]], |
|||
* [[kościół Najświętszego Serca Jezusa i św. Floriana w Poznaniu]], |
|||
* [[Dom Tramwajarza w Poznaniu]], |
|||
* [[szkoła przy ul. Słowackiego 54/60 w Poznaniu]] |
|||
* [[Kamienica przy ul. Dąbrowskiego 35/37 w Poznaniu|kamienica Józefa Leitgebera]], |
|||
* [[Kamienica przy ul. Dąbrowskiego 52 w Poznaniu|kamienica przy ul. Dąbrowskiego 52]]. |
|||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy}} |
|||
== Bibliografia == |
|||
* Dorota Leśniewska, ''Ulica Jana Henryka Dąbrowskiego'', w: Kronika Miasta Poznania nr 2/2000, Wydawnictwo Miejskie, [[Poznań]], 2000, s. 123–145, ISSN 0137-3552. |
|||
* Praca zbiorowa, ''Atlas architektury Poznania'', Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2008, s. 106, 260, {{ISBN|978-83-7503-058-7}}. |
|||
* Praca zbiorowa, ''Poznań – spis zabytków architektury'', Wydawnictwo Miejskie, Poznań, [[2004]], s. 118, 137, {{ISBN|83-89525-07-0}}. |
|||
* ''Poznań – atlas aglomeracji 1:15.000'', wyd. CartoMedia/Pietruska & Mierkiewicz, [[Poznań]], 2008, {{ISBN|978-83-7445-018-8}}. |
|||
{{Poznań - Osiedle Jeżyce}} |
{{Poznań - Osiedle Jeżyce}} |
||
Wersja z 18:25, 16 maj 2024
| Jeżyce | |
 Rynek Jeżycki - fragment | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
Położenie na mapie Poznania  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
 52°24′43,9″N 16°54′16,5″E/52,412186 16,904575
| |
Rynek Jeżycki – jeden z rynków miejskich w Poznaniu, które dawniej stanowiły centralne place handlowe osad podmiejskich. Rynek Jeżycki pełnił tę rolę w stosunku do Jeżyc i sytuacja ta nie zmieniła się do dnia dzisiejszego, z wyjątkiem tego, że Jeżyce włączono do Poznania 1 kwietnia 1900.
Geneza i historia
W 1891 zaplanowano regulację urbanistyczną Jeżyc, jednej z najbardziej charakterystycznych części obecnego miasta. Wytyczono nową siatkę ulic, w tym centralnie położony Marktplatz, czyli plac targowy (obecny Rynek) którego północne ograniczenie stanowiła dawna Szosa Berlińska (dzisiejsza ul. Dąbrowskiego), zaś zachodnie istniejący od średniowieczny trakt łączący wsie Jeżyce i Górczyn (dzisiejszy ciąg ulic Kościelna-Kraszewskiego-Matejki-Kasprzaka). Zachodnią jego stronę planowano obsadzić drzewami, podobnie, jak reprezentacyjną ulicę Dąbrowskiego (Wielka Berlińska), wybiegającą na Berlin, a stanowiącą północny bok Rynku na tym odcinku. W tym okresie rynek nosił nazwę Jersitzer Markt.
W początkach XX wieku Rynek Jeżycki stał się jednym z najbardziej reprezentacyjnych placów targowych w mieście. Kamienice w okolicy Rynku (reprezentujące style secesyjny i historyczne) projektowali znani poznańscy architekci, m.in. Max Biele, Paul Pitt, Oskar Hoffmann, czy firma architektoniczno-budowlana Böhmer i Paul.
Od 1910 przez Rynek przebiegała linia tramwajowa z Mostu Teatralnego do ulicy Polnej, a partery kamienic zajęły eleganckie sklepy i restauracje. Na samym targu działał m.in. drewniany, biały pawilon mleczarski.
W okresie niemieckiej okupacji Polski (1939-1945) plac nosił nazwę Westmarkt.
W 1945 częściowej dewastacji i rozbiórce uległa zachodnia pierzeja Rynku – rozebrano tu kamienice, w miejscu których powstały nieestetyczne pawilony. 10 lipca 1945 na Rynku odbyło się uroczyste powitanie 5. Brygady Artylerii Ciężkiej Wojska Polskiego, która powracała z Berlina. Defiladę odbierał wówczas gen. Michał Gryszkowski[1]. Na przełomie XX i XXI wieku zabudowania wokół Rynku zostały w dużej mierze zrewitalizowane i odzyskały reprezentacyjny charakter. Na płycie znajduje się jedno z najpopularniejszych w Poznaniu targowisk owocowo-warzywnych i kwiaciarskich. Ponadto funkcjonują tu liczne sklepy, punkty usługowe i gastronomiczne (w pobliżu istnieje m.in. tradycyjny bar mleczny Duo-Bar Jeżycki) oraz poczta i toaleta publiczna.
Zabudowa
Najstarsze obiekty przy Rynku to typowe dla Jeżyc sprzed regulacji urbanistycznej, budynki szachulcowe pod numerami: 45, 47 (tzw. styl szwajcarski), 50, 51 i Kraszewskiego 3. Pod numerem 53/55 stoi 4-kondygnacyjna kamienica projektu Paula Pitta (1910) – dom własny architekta, później Bank Ludowy. Pod numerami 1, 2, 3 istnieje całopierzejowa kamienica projektu Oskara Hoffmanna – jedna z najbardziej monumentalnych przy placu (1905). Celowym zabiegiem w tym wypadku jest imitowany podział na kilka fasad.
- ↑ Tadeusz Świtała, Poznań 1945. Kronika Wydarzeń, Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1986, s. 234, ISBN 83-210-0607-8, OCLC 830203088.