Zębina: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
m polskie znaki |
|||
Linia 7: | Linia 7: | ||
== Rodzaje zębiny == |
== Rodzaje zębiny == |
||
* zębina pierwszorzędowa (pierwotna) – występuje podczas rozwoju zęba, jest słabo zmineralizowana |
* zębina pierwszorzędowa (pierwotna) – występuje podczas rozwoju zęba, jest słabo zmineralizowana |
||
* zębina drugorzędowa (wtórna) – występuje w zębach po [[ |
* zębina drugorzędowa (wtórna) – występuje w zębach po [[Wyrznięciu|wyrżnięciu]], jest w pełni zmineralizowana |
||
* zębina trzeciorzędowa (sklerotyczna) – pojawia się jako reakcja obronna zębiny na uszkodzenie zęba, następuje zamknięcie kanalików zębinowych |
* zębina trzeciorzędowa (sklerotyczna) – pojawia się jako reakcja obronna zębiny na uszkodzenie zęba, następuje zamknięcie kanalików zębinowych |
||
Wersja z 23:53, 21 lis 2016
Zębina, dentyna (łac. dentinum) – tkanka leżąca pod szkliwem w obrębie korony zęba i pod cementem w obrębie szyjki i korzenia zęba. Zbudowana jest w ok. 70% z części nieorganicznej w postaci kryształów dwuhydroksyapatytu, w ok. 20% z materii organicznej w postaci kolagen (typu I), mukopolisacharydy, glikozaminoglikany, proteoglikany i fosfoproteiny oraz małe ilości cytrynianu, siarczanu chondroityny, nierozpuszczalnych białek i lipidów; pozostałe 10% stanowi woda[1]. Zębina jest wytworem odontoblastów, które należą do miazgi zęba i tworzą na jej obwodzie zbitą jednokomórkową warstwę.
Rodzaje zębiny
- zębina pierwszorzędowa (pierwotna) – występuje podczas rozwoju zęba, jest słabo zmineralizowana
- zębina drugorzędowa (wtórna) – występuje w zębach po wyrżnięciu, jest w pełni zmineralizowana
- zębina trzeciorzędowa (sklerotyczna) – pojawia się jako reakcja obronna zębiny na uszkodzenie zęba, następuje zamknięcie kanalików zębinowych
Funkcje zębiny
- ochrania miazgę zęba przed wpływem szkodliwych czynników
- jest bardzo wrażliwa na bodźce; na zmianę temperatury reaguje bólem
- z czasem reakcja na bodźce zmniejsza się, bo kanaliki ulegają zobliterowaniu (zamknięciu)
- bierze udział w metabolizmie szkliwa i cementu
Parametry fizykomechaniczne
Odporność zębiny na zgniatanie wynosi 200-400 MPa[2], twardość wg Knoopa – 68 kg/mm2[2] a w skali Mohsa – ok. 2. Wytrzymałość na rozciąganie jest równa 98 MPa[2], moduł elastyczności – 15-20 GPa[2], granica plastyczności – 165 MPa[2]. Przewodność cieplna zębiny wynosi 0,8859 W/m×K[2].
Przypisy
Bibliografia
- Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
- Kazimierz Krysiak, Krzysztof Świeżyński: Anatomia zwierząt. T. 2. Warszawa: PWN, 2008. ISBN 978-83-01-13544-7.
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwiecompendium1889
BŁĄD PRZYPISÓW - ↑ a b c d e f Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwieIlewicz2003
BŁĄD PRZYPISÓW