Metanol

{{{nazwa}}}

[[Plik:{{{1. grafika}}}|120x240px|{{{opis 1. grafiki}}}|alt=]] [[Plik:{{{2. grafika}}}|120x240px|{{{opis 2. grafiki}}}|alt=]] {{{opis 1. grafiki}}} {{{opis 2. grafiki}}}
[[Plik:{{{3. grafika}}}|180x240px|{{{opis 3. grafiki}}}|alt=]] {{{opis 3. grafiki}}}
Identyfikacja
Numer CAS	{{{numer CAS}}}Brak numeru CAS
PubChem	887
SMILES CO
InChI InChI=1S/CH4O/c1-2/h2H,1H3 InChIKey OKKJLVBELUTLKV-UHFFFAOYSA-N

{{Związek chemiczny infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | opis 2. grafiki = | opis 1. grafiki = | 3. grafika = | numer CAS = | opis 3. grafiki = | 1. grafika = | 2. grafika = | nazwa = Nieznane pola: "Palność", "Aktywność optyczna", "Masa molowa", "Numer CAS", "Inne kationy", "Inne", "Zdrowie", "Nazwa systematyczna", "Temperatura wrzenia", "grafika3_opis", "Tt warunki niestandardowe", "Inne rozpuszczalniki", "Podobne związki", "?", "grafika2_opis", "Temperatura samozapłonu", "grafika2", "Pochodne ?", "Inne aniony", "Zwroty bezpieczeństwa", "Punkt izoelektryczny", "Numer RTECS", "Zewnętrzne dane MSDS", "Zasadowość", "Zwroty ryzyka", "Ts warunki niestandardowe", "Tz warunki niestandardowe", "Temperatura zapłonu", "Reaktywność", "grafika1_opis", "Piktogram", "Moment dipolowy", "Napięcie powierzchniowe", "L warunki niestandardowe", "RwW warunki niestandardowe", "Inne wzory", "Temperatura topnienia", "Nazwa", "Kwasowość", "Źródło zagrożeń", "grafika3", "Układ krystalograficzny", "Lepkość", "Np warunki niestandardowe", "G warunki niestandardowe", "Stan skupienia w podanej G", "grafika1", "Temperatura krytyczna", "Tw warunki niestandardowe", "Typ hybrydyzacji i VSEPR", "Inne nazwy", "Wygląd", "Ciśnienie krytyczne", "Rozpuszczalność w wodzie", "Gęstość" oraz "Wzór sumaryczny".

Alkohol metylowy lub metanol, znany także pod nazwami zwyczajowymi spirytus drzewny i karbinol – najprostszy, trujący dla człowieka, związek organiczny z grupy alkoholi o wzorze CH₃OH. Został odkryty w 1661 przez Roberta Boyle'a.

Otrzymywanie

Do 1923 otrzymywany wyłącznie przez destylację rozkładową drewna, obecnie otrzymuje się go syntetycznie, głównie z gazu syntezowego. Z gazu syntezowego metanol otrzymuje się dwiema metodami

• metoda ICI
• metoda Lurgi

Główną reakcję tych procesów przedstawia równanie:

CO + 2H₂ → CH₃OH

Reakcja ta prowadzona jest w obecności katalizatora miedziowego (Cu-Zn-Al₂O₃) w temperaturze 250 °C, przy ciśnieniu 4-10 MPa. Wcześniej stosowane katalizatory chromowo-cynkowe wymagały temperatury 340-400 °C i ciśnienia 30-32MPa.

W trakcie procesu przebiega równocześnie reakcja wodoru z dwutlenkiem węgla (potrzebnym m.in. do utrzymania aktywności katalizatora).

CO₂ + 3H₂ → CH₃OH + H₂O

Alkohol metylowy można także otrzymać działając NaOH lub KOH na fluorowcopochodne metanu, np. CH₃Cl, CH₃Br, CH₃I czy CH₃F:

CH₃Cl + KOH → CH₃OH + KCl

Metanol jest używany w zakładach przemysłowych jako rozpuszczalnik i surowiec do otrzymywania aldehydu mrówkowego, chlorku metylu, barwników.

Spalanie

Reakcja spalania metanolu:

Spalanie całkowite:

2 CH₃OH + 3 O₂ → 2 CO₂ + 4 H₂O

Półspalanie:

 CH3OH +  O2 → CO + 2 H2O

Spalanie niecałkowite:

2 CH₃OH + O₂ → 2 C + 4 H₂O

Właściwości

• Jest silną trucizną
• Spala się bladoniebieskim płomieniem
• Czysty metanol jest bezbarwny
• Jest łatwo rozpuszczalny w wodzie (jego rozpuszczalność w wodzie jest nieograniczona)
• Picie lub wdychanie metanolu grozi śmiercią lub poważnym kalectwem: 8-10 g metanolu powoduje ślepotę, większa ilość – śmierć

Zastosowanie

• używany jest jako rozpuszczalnik w syntezie organicznej
• stosowany w farmaceutyce, przemyśle barwników, tworzyw sztucznych, włókien syntetycznych
• stosowany jako paliwo lub składnik paliwa w silnikach spalinowych (samoloty, motocykle żużlowe, "monster trucki", modelarskie silniki żarowe) i ogniwach paliwowych DMFC
• stosowany w produkcji materiałów wybuchowych, różnych estrów metylowych, formaldehydu, kwasu mrówkowego, polioksymetylenu (politrioksan, poliformaldehyd, tarnoform), MTBE

Zatrucie

Alkohol metylowy jest silną trucizną, 8-10 gramów powoduje ślepotę, 12-20 gramów – śmierć. Jest szczególnie niebezpieczny gdyż łatwo go pomylić z alkoholem etylowym.

Zobacz też

• spirytus