Braunit

{{{nazwa}}}

[[Plik:{{{grafika}}}|240x240px|alt={{{alt grafiki}}}|{{{opis grafiki}}}]] {{{opis grafiki}}}
Właściwości chemiczne i fizyczne
Inne nazwy	{{{inne nazwy}}}
Skład chemiczny	{{{skład chemiczny}}}
Twardość w skali Mohsa	{{{twardość w skali Mohsa}}}
Przełam	{{{przełam}}}
Łupliwość	{{{łupliwość}}}
Pokrój kryształu	{{{pokrój kryształu}}}
Układ krystalograficzny	{{{układ krystalograficzny}}}
Topliwość	{{{topliwość}}}
Właściwości mechaniczne	{{{właściwości mechaniczne}}}
Gęstość minerału	{{{gęstość minerału}}}
Właściwości optyczne
Barwa	{{{barwa}}}
Rysa	{{{rysa}}}
Połysk	{{{połysk}}}
Współczynnik załamania	{{{współczynnik załamania}}}
Inne	{{{inne własności optyczne}}}
Dodatkowe dane
Postacie alotropowe	{{{postacie alotropowe}}}
Szczególne własności	{{{szczególne własności}}}
Klasyfikacja Strunza	{{{klasyfikacja Strunza}}}

{{Minerał infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | grafika = | przełam = | commons = | skład chemiczny = | rysa = | współczynnik załamania = | połysk = | topliwość = | łupliwość = | gęstość minerału = | układ krystalograficzny = | szczególne własności = | opis grafiki = | barwa = | pokrój kryształu = | alt grafiki = | twardość w skali Mohsa = | nazwa = | inne nazwy = | postacie alotropowe = | właściwości mechaniczne = | klasyfikacja Strunza = | wikisłownik = | inne własności optyczne = Nieznane pola: "pusty wiersz", "Przełam", "Skład chemiczny", "grafika6_opis", "Współczynnik załamania", "grafika5", "grafika5_opis", "Topliwość", "Łupliwość", "Nazwa", "Gęstość minerału", "Układ krystalograficzny", "Szczególne własności", "Postacie alotropowe", "grafika6", "Pokrój kryształu", "Połysk", "Rysa", "Barwa", "Inne nazwy", "grafika4", "Właściwości mechaniczne", "grafika4_opis", "Twardość w skali Mohsa" oraz "Inne własności optyczne".

Braunit – minerał z gromady krzemianów, tlenokrzemian manganu o wzorze: Mn²⁺ Mn ³⁺ ₆ SiO₄ O₂₀ ‘ (tlenek manganu (III)). Nazwa pochodzi od nazwiska niemieckiego badacza K. Brauna. Jest minerałem rzadkim.

Właściwości

Tworzy kryształy o pokroju bipiramid i pseudooktaedrów. Tworzy skupienia zbite, ziemiste, skorupowe. Jest kruchy, nieprzezroczysty, o tłustym lub metalicznym połysku. Niekiedy zawiera domieszki żelaza, wapnia, boru, baru. Rozpuszcza się w HCL, HNO₃. Ma własności magnetyczne.

Występowanie

Stanowi składnik złóż manganu, spotykany jest w żyłach kruszcowych i skarnach. Minerałami współwystępującymi są: piroluzyt, hausmannit, manganit, psylomelan, magnetyt, baryt, kalcyt, kwarc, syderyt.

Miejsca występowania; Największe złoża tego minerału występują w Kazachstanie - Dżezkazgan, Rosji – na Uralu, w Indiach – Sitapar, w Brazylii- Ouro Preto, Minas Gerais, w RPA, USA – Teksas, Arkansas, Arizona. W Europiewystepuje w Szwecji – Nordmark, Jakobsberg i Niemczech.

W Polsce został znaleziony w okolicach Wałbrzycha.

Zastosowanie

• jedna z ważniejszych rud manganu, zawiera do 87 % MnO₂.
• stosowany do otrzymywania czystego pierwiastka.
• poszukiwany kamień kolekcjonerski

Bibliografia

1. Romuald Hassa, Janusz Mrzigod, Janusz Nowakowski: Podręczny słownik chemiczny. Wyd. I. Katowice: Videograf II, 2002. ISBN 83-71-83-240-0.brak strony w książce
2. Braunit w WIEM.pl. [dostęp 2011-02-25].
3. R Duda, L Reji – Wielka Encyklopedia Minerałów – Elipsa 2 isbn=83-86013-00-1
4. W Schumann – Minerały świata – Almapress, isbn=83-7020-313-2.
5. J Parafiniuk – Minerały systematyczny katalog 2004 – Towarzystwo Geologiczne „Spirifer” W-wa 2005