Rozmaitość różniczkowa: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m Bot: Przenoszę 1 linków interwiki do Wikidata, znajdziesz je teraz w zasobie d:q3552958 |
integruj |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{integruj|rozmaitość różniczkowalna}} |
|||
{{integruj|rozmaitość gładka}} |
|||
{{Źródła|data=2012-08 }} |
{{Źródła|data=2012-08 }} |
||
'''Rozmaitość różniczkowa''' – [[rozmaitość topologiczna]], której [[Parametryzacja (matematyka)|parametryzacje]] otwartych podzbiorów pokrywających w sumie całą rozmaitość są [[Funkcja|funkcjami]] [[Pochodna|klasy]] co najmniej <math>C^1</math> posiadającą [[przekształcenie liniowe|nieosobliwą]] [[różniczka|różniczkę]] w każdym punkcie [[dziedzina (matematyka)|dziedziny]]. Parametryzacje te tworzą atlas. Bez założenia wielości map w atlasie, wiele rozmaitości nie mogłoby być rozmaitościami różniczkowymi, np. kula, dla której nie istnieje globalna i gładka parametryzacja. |
'''Rozmaitość różniczkowa''' – [[rozmaitość topologiczna]], której [[Parametryzacja (matematyka)|parametryzacje]] otwartych podzbiorów pokrywających w sumie całą rozmaitość są [[Funkcja|funkcjami]] [[Pochodna|klasy]] co najmniej <math>C^1</math> posiadającą [[przekształcenie liniowe|nieosobliwą]] [[różniczka|różniczkę]] w każdym punkcie [[dziedzina (matematyka)|dziedziny]]. Parametryzacje te tworzą atlas. Bez założenia wielości map w atlasie, wiele rozmaitości nie mogłoby być rozmaitościami różniczkowymi, np. kula, dla której nie istnieje globalna i gładka parametryzacja. |
Wersja z 17:45, 21 kwi 2013
Zasugerowano, aby zintegrować ten artykuł z artykułem rozmaitość różniczkowalna (dyskusja). Nie opisano powodu propozycji integracji. |
Zasugerowano, aby zintegrować ten artykuł z artykułem rozmaitość gładka (dyskusja). Nie opisano powodu propozycji integracji. |
Szablon:Źródła Rozmaitość różniczkowa – rozmaitość topologiczna, której parametryzacje otwartych podzbiorów pokrywających w sumie całą rozmaitość są funkcjami klasy co najmniej posiadającą nieosobliwą różniczkę w każdym punkcie dziedziny. Parametryzacje te tworzą atlas. Bez założenia wielości map w atlasie, wiele rozmaitości nie mogłoby być rozmaitościami różniczkowymi, np. kula, dla której nie istnieje globalna i gładka parametryzacja.
Definicja
Zbiór jest rozmaitością różniczkową (klasy i wymiaru , ), gdy:
- istnieje w otwarte otoczenie oraz zbiór otwarty i
- homeomorfizm taki, że
- odwzorowanie jest klasy i
- różniczka jest iniekcją dla każdego .
Funkcję nazywamy mapą rozmaitości, zaś jej parametryzacją.
Część autorów, w tym Andrzej Birkholc w swej "Analizie wielu zmiennych" homeomorfizm o powyższych własnościach nazywa uogólnionym dyfeomorfizmem, czy też raczej po prostu dyfeomorfizmem rozszerzejąc w ten sposób jego definicję.
Klasy
W definicji można zażądać wyższej gładkości rozmaitości poprzez zastąpienie klasy funkcji inną. Rozmaitością różniczkową klasy nazywamy rozmaitość, której mapa jest funkcją klasy dla . Rozmaitość topologiczna jest rozmaitością różniczkową klasy , z kolei rozmaitością analityczną nazywa się rozmaitość klasy .