Georges Simenon: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
uzupełnienie wykazu Twórczość (+5) |
m drobne redakcyjne |
||
Linia 10: | Linia 10: | ||
|data śmierci = [[4 września]] [[1989]] |
|data śmierci = [[4 września]] [[1989]] |
||
|miejsce śmierci = [[Lozanna]] |
|miejsce śmierci = [[Lozanna]] |
||
|narodowość = [[Belgowie| |
|narodowość = [[Belgowie|belgijska]] ([[Walonowie|walońska]]) |
||
|język = [[Język francuski|francuski]] |
|język = [[Język francuski|francuski]] |
||
|Alma Mater = |
|Alma Mater = |
Wersja z 09:48, 31 paź 2020
Georges Joseph Christian Simenon (ur. 13 lutego 1903 w Liège, zm. 4 września 1989 w Lozannie) – belgijski pisarz, twórca powieści kryminalnych, piszący w języku francuskim.
Simenon był pisarzem bardzo płodnym. Potrafił pisać 60–80 stron dziennie i w czasie swojego życia napisał ponad 450 powieści i opowiadań. Łączny nakład jego książek wyniósł 550 mln egzemplarzy. Największą popularność przyniósł mu znany na całym świecie cykl powieściowy o komisarzu Maigrecie (75 powieści + 28 opowiadań).
Wiele z powieści i opowiadań Simenona zostało zekranizowanych, a w postać komisarza Maigret często wcielali się wybitni aktorzy francuscy np. Jean Gabin czy Philippe Noiret.
Życiorys
Oficjalna data jego urodzin to 12 lutego. Urodził się w Liège przy ulicy Léopolda nr 26 (obecnie nr 24), w rodzinie Désiré i Henriette Simenonów, we francuskojęzycznym regionie walońskim. Ojciec Georges’a pracował w księgowości firmy ubezpieczeniowej. W kwietniu 1902 zawarł związek małżeński z Henriettą. Georges urodził się 13 lutego, jednak ze względu na przesąd, urodziny zarejestrowano 12 lutego. Pod koniec kwietnia 1904 roku rodzina Simenonów przeprowadziła się do domu przy ulicy Pasteur nr 3 w dzielnicy Outremeuse w Liège. Simenon wspomina o historii swoich narodzin na początku powieści Pedigree.
We wrześniu 1906 roku urodził się jego brat Christian, który stał się pupilkiem matki. Odtrącenie głęboko dotknęło Simenona, czemu dał wyraz w powieściach Pietr-le-Letton i Le Fond de la bouteille.
W lutym 1911 roku rodzina Simenonów zamieszkała w dużej kamienicy przy rue de la Loi nr 53, gdzie matka wynajmowała mieszkania lokatorom pochodzącym z Rosji, Polski czy też Żydom i Belgom.
W 1922 roku przeniósł się do Paryża. Wiele podróżował i przez 10 lat mieszkał w USA (1945-1955), a w roku 1957 zamieszkał w Szwajcarii.
Przewodniczył jury konkursu głównego na 13. MFF w Cannes (1960).
Twórczość
- Cykl z komisarzem Maigret
- Maigret i goście z Europy Wschodniej (Pietr Le Letton 1929)
- Maigret w portowej kafejce (Au Rendez-vous des Terre-Neuvas 1931)
- Noc na rozdrożu (La Nuit de carrefour 1931)
- Poganiacz z „Opatrzności” (Le Charretier de la Providence 1931)
- Głowa skazańca (La Tête d’un homme 1931)
- Chińskie cienie (L’Ombre chinese 1932)
- Sprawa Saint-Fiacre (L’Affaire Saint-Fiacre 1932)
- Żółty pies (Le Chien jaune 1932)
- Pierwsze śledztwo Maigreta (La Première enquête de Maigret, 1913 1948)
- Znajoma pani Maigret (L’Amie de Mme Maigret 1949)
- Maigret i starsza pani (Maigret et la vieille dame 1950)
- Maigret w kabarecie (Maigret au „Picratt’s” 1950)
- Fajka komisarza Maigret 2, Iskry 1980 (opowiadanie Licytacja przy świecach), (Vente à la bougie 1950)
- Fajka komisarza Maigret 3, Iskry 1980 (opowiadanie Na ulicy), (L’Homme dans la rue 1950)
- Maigret w pensjonacie (Maigret en meublé 1951)
- Maigret i żona kasiarza (Maigret et la grande perche 1951)
- Maigret i starsza pani, Czytelnik 1968 (Maigret et la vieille dame 1951)
- Rewolwer Maigreta (Le Revolver de Maigret 1952)
- Maigret i człowiek z ławki (Maigret et l’homme du banc 1953)
- Niepokoje komisarza Maigreta (Maigret a peur 1953)
- Pomyłka Maigreta (Maigret se trompe 1953)
- Maigret i trup młodej kobiety (Maigret et la jeune morte 1954)
- Maigret i trup w kanale (Maigret et le corps sans tête 1955)
- Maigret zastawia sidła (Maigret tend un piége 1955)
- Maigret ma skrupuły (Les Scrupules de Maigret 1958)
- Maigret i oporni świadkowie (Maigret et les témoins récalcitrants 1958)
- Fajka komisarza Maigret 1, Iskry 1980 (opowiadanie Fajka komisarza Maigret), (La Pipe de Maigret 1959)
- Maigret i wyższe sfery (Maigret et les vieillards 1960)
- Maigret i sąd przysięgłych (Maigret aux Assises 1960)
- Tajemnica komisarza Maigret (Maigret et le voleur paresseux 1961)
- Maigret i sobotni klient, C&T 2011 (Maigret et le client du samedi 1962), ISBN 978-83-7470-248-5.
- Maigret i widmo (Maigret et le fantôme 1963)
- Cierpliwość Maigreta (La Patience de Maigret 1965), ISBN 83-85661-88-3.
- Maigret i złodziej (Le Voleur de Maigret 1966), ISBN 83-85661-95-6.
- Maigret w Vichy (Maigret en Vichy 1967)
- Rozterka komisarza Maigret (Maigret hésite 1968)
- Maigret i hurtownik win (Maigret et le marchand de vin 1970)
- Wariatka Maigreta (La Folle de Maigret 1970)
- Maigret i samotny włóczęga (Maigret et l’homme tout seul 1971)
- Maigret i tajemniczy konfident (Maigret et l’indicateur 1971)
- Maigret i pan Charles (Maigret et Monsieur Charles 1972)
- Inne
- List do mojego sędziego (Lettre à mon juge 1927)
- Narzeczona pana Hire (Les Fiançailles de M. Hire 1933)
- Obcy w domu (Les Inconnus dans la maison 1940)
- Rodowód (Pedigree, 1948) – autobiografia
- Czerwone światła (Feux rouges 1953)
- Śmierć Belli (La Mort de Belle 1953)
- W przypadku nieszczęścia (En cas de malheur 1956)
- Premier (Le Président 1958) (wyd. pol. 1967)
- Śmierć Augusta (La Mort d'Auguste 1966)
- Kot (Le Chat 1970)
- List do mojej matki, WL 1981 (Lettre à ma mere 1974)
- Mężczyzna taki jak inni (Un homme comme un autre 1975)
- Striptiz (Strip-tease 1958)
- Trzy pokoje na Manhattanie (Trois chambres à Manhattan 1946)
- Bracia Rico (Les Frères Rico 1952)
- Fajka komisarza Maigret 1, Iskry 1980 (opowiadanie Małe świnki bez ogonków), (Le Petits cochons sans queue 1950)
- Fajka komisarza Maigret 2, Iskry 1980 (opowiadanie Pod karą śmierci), (Sous peine de mort 1950)
- Fajka komisarza Maigret 3, Iskry 1980 (opowiadanie Sąsiad z przeciwka), (Le Petit tailleur et le chapelier 1950)
- Zegarmistrz z Everton, C&T 2009 (L’Horloger d’Everton 1954)
- Wdowa Couderc, WAB 2010 (La Veuve Couderc 1940)
- Paryski ekspres, WAB 2011 (L’Homme qui regardait passer les trains 1938)
- Morderca, C&T 2010 (L’Assassin 1937)
- Więzienie, C&T 2011 (La Prison 1969)
- Powieści biograficzne
- Je me souviens (1945)
- Pedigree (1948)
- Mémoires intimes (1981)
Adaptacje filmowe
Twórczość Simenona była wielokrotnie ekranizowana przez telewizję i kinematografię (co najmniej 171 filmów)[1]. Warte uwagi są następujące filmy (w porządki chronologicznym):
- La Nuit du carrefour (Francja, 1932), scenariusz i reżyseria Jean Renoir, w roli głównej Pierre Renoir jako Maigret
- Les Inconnus dans la maison (Francja, 1942), scenariusz Henri-Georges Clouzot
- Panique (Francja, 1946), scenariusz i reżyseria Julien Duvivier
- Le Voyageur de la Toussaint (Francja, 1943)
- The Man on the Eiffel Tower (USA, 1950), reżyseria Burgess Meredith, w roli głównej Charles Laughton jako Maigret
- La Marie du Port (Francja, 1950), reżyseria Marcel Carné
- The Man Who Watched the Trains Go By (Wielka Brytania, 1952), reżyseria Harold French
- The Bottom of the Bottle (USA, 1956), reżyseria Henry Hathaway
- Maigret tend un piège (Francja, 1958), scenariusz i reżyseria Jean Delannoy, w roli głównej Jean Gabin jako Maigret
- Na wypadek nieszczęścia (En cas de malheur, Francja, 1958, reżyseria Claude Autant-Lara)
- Maigret et l’Affaire Saint-Fiacre (Francja, 1959), scenariusz i reżyseria Jean Delannoy, w roli głównej Jean Gabin jako Maigret
- La Mort de Belle
- L’Aîné des Ferchaux (Francja, 1963), scenariusz i reżyseria Jean-Pierre Melville
- Cop-Out (Wielka Brytania, 1967), scenariusz i reżyseria Pierre Rouve
- Le Chat (Francja, 1971), scenariusz i reżyseria Pierre Granier-Deferre
- Wdowa Couderc (La Veuve Couderc) (Francja, 1971), scenariusz i reżyseria Pierre Granier-Deferre
- Pociąg (Le Train) (Francja, Włochy 1973), scenariusz i reżyseria Pierre Granier-Deferre
- Armchair Cinema: The Prison (Euston Films/Thames Television, 1974), adaptacja La Prison
- L’Horloger de Saint-Paul (Francja, 1974), scenariusz i reżyseria Bertrand Tavernier
- Les Fantômes du Chapelier (Francja, 1982), scenariusz i reżyseria Claude Chabrol
- L’Étoile du Nord (Francja, 1982), scenariusz i reżyseria Pierre Granier-Deferre
- Équateur (Francja, 1983), scenariusz i reżyseria Serge Gainsbourg
- Monsieur Hire (Francja, 1989), scenariusz i reżyseria Patrice Leconte
- Betty (Francja, 1992), scenariusz i reżyseria Claude Chabrol
- Feux rouges (Francja, 2004), reżyseria Cédric Kahn
- Człowiek z Londynu (Węgry, 2007), scenariusz i reżyseria Béla Tarr
- Maigret i jego nieboszczyk (Wielka Brytania, 2011), scenariusz Stewart Harcourt, reżyseria Jon East[2]
- Maigret zastawia sidła (Wielka Brytania, 2016), scenariusz Stewart Harcourt, reżyseria Ashley Pearce[3]
- Maigret w kabarecie (Wielka Brytania, 2016), scenariusz Stewart Harcourt, reżyseria Thaddeus O'Sullivan[4]
- Maigret: Noc na rozdrożu (Wielka Brytania, 2016), scenariusz Stewart Harcourt, reżyseria Sarah Harding[5]
Zobacz też
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Georges Simenon w bazie Notable Names Database (ang.)
- O Georges Simenonie w „Odrze”
- Bibliografia Georges’a Simenona (fr.)
- Centrum Georges’a Simenona na Uniwersytecie w Liege (fr.)
- ISNI: 0000000122755410
- VIAF: 17564
- LCCN: n79054014
- GND: 118614401
- NDL: 00456616
- LIBRIS: 20dgjm3l195lzt8
- BnF: 119247961
- SUDOC: 027138593
- SBN: CFIV059572
- NLA: 35499791
- NKC: jn19990007966
- DBNL: sime002
- BNE: XX1014079
- NTA: 068291965
- BIBSYS: 90059470
- CiNii: DA01986771
- Open Library: OL125391A, OL2660391A
- PLWABN: 9810538086005606
- NUKAT: n93090264
- J9U: 987007299349405171
- PTBNP: 35265
- CANTIC: a10486367
- LNB: 000002681
- NSK: 000038254
- BNA: 000047171
- CONOR: 6790755
- BNC: 000038601
- ΕΒΕ: 72088
- BLBNB: 000338310
- KRNLK: KAC199625342
- WorldCat: lccn-n79054014