Cozumel: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
PBbot (dyskusja | edycje)
Boty
339 291 edycji
wstawienie {{Kontrola autorytatywna}}
poprawa przek., drobne redakcyjne, drobne techniczne
Linia 20: Linia 20:
|commons = Category:Cozumel
|commons = Category:Cozumel
}}
}}
'''Cozumel''' (w [[języki majańskie|językach Majów]] oznacza to ''Wyspa Jaskółek'') – [[meksyk]]ańska [[wyspa]] na [[Morze Karaibskie|Morzu Karaibskim]] położona ok. 20 kilometrów na wschód od wybrzeży [[Jukatan (półwysep)|Półwyspu Jukatan]]. Administracyjnie stanowi jedną z dziesięciu gmin meksykańskiego stanu [[Quintana Roo]]. Cozumel to popularny wśród amatorów [[nurkowanie|nurkowania]] ośrodek [[turystyka|turystyczny]]. Główne miasto na wyspie to [[San Miguel de Cozumel]]. Wyspa leży około 10 km (6,2 mili) od lądu i 90 km (56 mil) na południe od Cancun. W 2016 utworzono tu [[rezerwat biosfery]]<ref>[http://www.unesco.org/new/en/media-services/multimedia/photos/mab-2016/mexico/ Isla Cozumel (Mexico)].</ref>.
'''Cozumel''' (w [[języki majańskie|językach Majów]] oznacza to ''Wyspa Jaskółek'') – [[meksyk]]ańska [[wyspa]] na [[Morze Karaibskie|Morzu Karaibskim]] położona ok. 20 kilometrów na wschód od wybrzeży [[Jukatan (półwysep)|Półwyspu Jukatan]]. Administracyjnie stanowi jedną z dziesięciu gmin meksykańskiego stanu [[Quintana Roo]]. Cozumel to popularny wśród amatorów [[nurkowanie|nurkowania]] ośrodek [[turystyka|turystyczny]]. Główne miasto na wyspie to [[San Miguel de Cozumel]]. Wyspa leży około 10 km (6,2 mili) od lądu i 90 km (56 mil) na południe od [[Cancún]]. W 2016 utworzono tu [[rezerwat biosfery]]<ref>[http://www.unesco.org/new/en/media-services/multimedia/photos/mab-2016/mexico/ Isla Cozumel (Mexico)].</ref>.


Wyspa ma 48 km długości i 16 km szerokości. Zdecydowana większość stałych mieszkańców mieszka w San Miguel (populacja: 71 401 w 2005 roku), położonym na zachodnim wybrzeżu. Pozostała część wyspy to płaska nizina z gęstą szatą roślinną. Jest otoczona od południa i zachodu [[rafa koralowa|rafami koralowymi]]{{r|PWN}}.
Wyspa ma 48 km długości i 16 km szerokości. Zdecydowana większość stałych mieszkańców mieszka w San Miguel (populacja: 71 401 w 2005 roku), położonym na zachodnim wybrzeżu. Pozostała część wyspy to płaska nizina z gęstą szatą roślinną. Jest otoczona od południa i zachodu [[rafa koralowa|rafami koralowymi]]{{r|PWN}}.
Linia 27: Linia 27:
Pierwszymi mieszkańcami wyspy byli [[Majowie]], znaleziono także pozostałości [[kultura Olmeków|kultury Olmeków]]. Wyspa stanowiła ośrodek [[Kult religijny|kultu]] [[bóstwa lunarne|bogini Księżyca]], istniały tu [[świątynia|świątynie]] obsługujące ruch [[pielgrzymka|pielgrzymkowy]], zwłaszcza kobiet pragnących zajścia w [[ciąża|ciążę]]. Pozostały po nich ruiny, a główną świątynię zrównano z ziemią podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]], gdy budowano tu pas startowy dla [[samolot]]ów. Największe z ocalałych ruin, [[San Gervasio]], znajdują się niemal dokładnie pośrodku wyspy.
Pierwszymi mieszkańcami wyspy byli [[Majowie]], znaleziono także pozostałości [[kultura Olmeków|kultury Olmeków]]. Wyspa stanowiła ośrodek [[Kult religijny|kultu]] [[bóstwa lunarne|bogini Księżyca]], istniały tu [[świątynia|świątynie]] obsługujące ruch [[pielgrzymka|pielgrzymkowy]], zwłaszcza kobiet pragnących zajścia w [[ciąża|ciążę]]. Pozostały po nich ruiny, a główną świątynię zrównano z ziemią podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]], gdy budowano tu pas startowy dla [[samolot]]ów. Największe z ocalałych ruin, [[San Gervasio]], znajdują się niemal dokładnie pośrodku wyspy.


Pierwszym [[Europa|Europejczykiem]] na Cozumel był [[Juan de Grijalva]] w [[1518]], po nim przybył tu [[Hernán Cortés]] wraz z [[flota|flotą]], niszcząc wiele świątyń Majów. Na wyspie żyło około 40 tysięcy Majów, jednakże ich populację wyniszczyła [[epidemia]] [[ospa prawdziwa|ospy]] i w [[1570]] jedynie 30 z nich pozostało przy życiu. Następnie wyspa była opuszczona, sporadycznie używali jej jako kryjówki [[pirat|piraci]]. W [[1848]] po wybuchu trwającego ponad pół wieku powstania Majów na półwyspie [[Jukatan (półwysep)|Jukatan]], znanym jako [[Wojna Kast]], Cozumel zasiedlili uchodźcy uciekający przed rewoltą. Z przechowywanej w miejscowym muzeum płyty można wywnioskować o istnieniu planów zakupu wyspy przez [[Abraham Lincoln|Abrahama Lincolna]], celem osiedlenia na niej wyzwolonych czarnych [[niewolnictwo|niewolników]]. Przedłużająca się wojna domowa na Jukatanie i polityczne dyskusje podczas [[wojna secesyjna|wojny secesyjnej]] w USA sprawiły jednak, że niewielką grupę byłych niewolników z USA wysłano ostatecznie na wyspę [[Vache]] u wybrzeży [[Haiti (wyspa)|Haiti]].
Pierwszym [[Europa|Europejczykiem]] na Cozumel był [[Juan de Grijalva]] w 1518, po nim przybył tu [[Hernán Cortés]] wraz z [[flota|flotą]], niszcząc wiele świątyń Majów. Na wyspie żyło około 40 tysięcy Majów, jednakże ich populację wyniszczyła [[epidemia]] [[ospa prawdziwa|ospy]] i w 1570 jedynie 30 z nich pozostało przy życiu. Następnie wyspa była opuszczona, sporadycznie używali jej jako kryjówki [[pirat|piraci]]. W 1848 po wybuchu trwającego ponad pół wieku powstania Majów na półwyspie [[Jukatan (półwysep)|Jukatan]], znanym jako [[Wojna Kast]], Cozumel zasiedlili uchodźcy uciekający przed rewoltą. Z przechowywanej w miejscowym muzeum płyty można wywnioskować o istnieniu planów zakupu wyspy przez [[Abraham Lincoln|Abrahama Lincolna]], celem osiedlenia na niej wyzwolonych czarnych [[niewolnictwo|niewolników]]. Przedłużająca się wojna domowa na Jukatanie i polityczne dyskusje podczas [[wojna secesyjna|wojny secesyjnej]] w USA sprawiły jednak, że niewielką grupę byłych niewolników z USA wysłano ostatecznie na wyspę [[Île-à-Vache|Vache]] u wybrzeży [[Haiti (wyspa)|Haiti]].


== Współczesność ==
== Współczesność ==
[[Plik:Cozumel Beach.jpg|thumb|200px|Plaża na Cozumel]]
[[Plik:Cozumel Beach.jpg|thumb|240px|lewo|Plaża na Cozumel]]
Obecnie głównym źródłem dochodu wyspy jest [[rybołówstwo]] oraz [[turystyka]]<ref name=PWN>{{encyklopedia PWN|id = 3888056|tytuł=Cozumel|data dostępu=2021-03-27}}</ref>. Cozumel jest miejscem docelowym dla turystów zainteresowanych nurkowaniem, a także miejscem spędzania [[miesiąc miodowy|miesiąca miodowego]]. Wyspa posiada dobrze rozwiniętą [[infrastruktura|infrastrukturę]] turystyczną. Istnieje tu ponad 100 [[Restauracja (lokal gastronomiczny)|restauracji]], wiele [[hotel]]i, niektóre z nich posiadają duże [[Basen pływacki|baseny]], a nawet [[przystań (żeglarstwo)|przystanie jachtowe]].
Obecnie głównym źródłem dochodu wyspy jest [[rybołówstwo]] oraz [[turystyka]]<ref name=PWN>{{encyklopedia PWN|id = 3888056|tytuł=Cozumel|data dostępu=2021-03-27}}</ref>. Cozumel jest miejscem docelowym dla turystów zainteresowanych nurkowaniem, a także miejscem spędzania [[miesiąc miodowy|miesiąca miodowego]]. Wyspa posiada dobrze rozwiniętą [[infrastruktura|infrastrukturę]] turystyczną. Istnieje tu ponad 100 [[Restauracja (lokal gastronomiczny)|restauracji]], wiele [[hotel]]i, niektóre z nich posiadają duże [[Pływalnia|baseny]], a nawet [[przystań (żeglarstwo)|przystanie jachtowe]].


Nie ma tu zakładów [[przemysł]]owych, wszystkie produkty przemysłowe, także spożywcze, są dowożone drogą morską spoza wyspy.
Nie ma tu zakładów [[przemysł]]owych, wszystkie produkty przemysłowe, także spożywcze, są dowożone drogą morską spoza wyspy.


Na wyspie działają dwa [[uniwersytet]]y: Universidad de Quintana Roo oraz Partenon.
Na wyspie działają dwa [[uniwersytet]]y: Universidad de Quintana Roo oraz Partenon.
[[Plik:Wilma in cozumel island-109920 m.jpg|thumb|left|200px|Cozumel w oku huraganu Wilma]]
[[Plik:Wilma in cozumel island-109920 m.jpg|thumb|240px|Cozumel w oku huraganu Wilma]]
W [[2005]] wyspę nawiedziły dwa [[huragan]]y: [[huragan Emilly]] w lipcu oraz [[huragan Wilma]] w październiku, z których większe zniszczenia spowodował ten drugi.
W 2005 wyspę nawiedziły dwa [[huragan]]y: [[Huragan Emily (2005)|huragan Emily]] w lipcu oraz [[huragan Wilma]] w październiku, z których większe zniszczenia spowodował ten drugi.
{{clear|left}}

== Przypisy ==
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
{{Przypisy}}

Wersja z 12:29, 11 wrz 2021

Cozumel
Ilustracja
Cozumel, zdjęcie satelitarne wyspy
Kontynent

Ameryka Północna

Państwo

 Meksyk

Akwen

Morze Karaibskie

Powierzchnia

647 km²

Populacja (2005)
• liczba ludności
• gęstość


73 193
113,1 os./km²

Położenie na mapie Meksyku
Mapa konturowa Meksyku, blisko prawej krawiędzi nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Cozumel”
Ziemia20°30′N 86°57′W/20,500000 -86,950000
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach

Cozumel (w językach Majów oznacza to Wyspa Jaskółek) – meksykańska wyspa na Morzu Karaibskim położona ok. 20 kilometrów na wschód od wybrzeży Półwyspu Jukatan. Administracyjnie stanowi jedną z dziesięciu gmin meksykańskiego stanu Quintana Roo. Cozumel to popularny wśród amatorów nurkowania ośrodek turystyczny. Główne miasto na wyspie to San Miguel de Cozumel. Wyspa leży około 10 km (6,2 mili) od lądu i 90 km (56 mil) na południe od Cancún. W 2016 utworzono tu rezerwat biosfery[1].

Wyspa ma 48 km długości i 16 km szerokości. Zdecydowana większość stałych mieszkańców mieszka w San Miguel (populacja: 71 401 w 2005 roku), położonym na zachodnim wybrzeżu. Pozostała część wyspy to płaska nizina z gęstą szatą roślinną. Jest otoczona od południa i zachodu rafami koralowymi[2].

Historia

Pierwszymi mieszkańcami wyspy byli Majowie, znaleziono także pozostałości kultury Olmeków. Wyspa stanowiła ośrodek kultu bogini Księżyca, istniały tu świątynie obsługujące ruch pielgrzymkowy, zwłaszcza kobiet pragnących zajścia w ciążę. Pozostały po nich ruiny, a główną świątynię zrównano z ziemią podczas II wojny światowej, gdy budowano tu pas startowy dla samolotów. Największe z ocalałych ruin, San Gervasio, znajdują się niemal dokładnie pośrodku wyspy.

Pierwszym Europejczykiem na Cozumel był Juan de Grijalva w 1518, po nim przybył tu Hernán Cortés wraz z flotą, niszcząc wiele świątyń Majów. Na wyspie żyło około 40 tysięcy Majów, jednakże ich populację wyniszczyła epidemia ospy i w 1570 jedynie 30 z nich pozostało przy życiu. Następnie wyspa była opuszczona, sporadycznie używali jej jako kryjówki piraci. W 1848 po wybuchu trwającego ponad pół wieku powstania Majów na półwyspie Jukatan, znanym jako Wojna Kast, Cozumel zasiedlili uchodźcy uciekający przed rewoltą. Z przechowywanej w miejscowym muzeum płyty można wywnioskować o istnieniu planów zakupu wyspy przez Abrahama Lincolna, celem osiedlenia na niej wyzwolonych czarnych niewolników. Przedłużająca się wojna domowa na Jukatanie i polityczne dyskusje podczas wojny secesyjnej w USA sprawiły jednak, że niewielką grupę byłych niewolników z USA wysłano ostatecznie na wyspę Vache u wybrzeży Haiti.

Współczesność

Plaża na Cozumel

Obecnie głównym źródłem dochodu wyspy jest rybołówstwo oraz turystyka[2]. Cozumel jest miejscem docelowym dla turystów zainteresowanych nurkowaniem, a także miejscem spędzania miesiąca miodowego. Wyspa posiada dobrze rozwiniętą infrastrukturę turystyczną. Istnieje tu ponad 100 restauracji, wiele hoteli, niektóre z nich posiadają duże baseny, a nawet przystanie jachtowe.

Nie ma tu zakładów przemysłowych, wszystkie produkty przemysłowe, także spożywcze, są dowożone drogą morską spoza wyspy.

Na wyspie działają dwa uniwersytety: Universidad de Quintana Roo oraz Partenon.

Cozumel w oku huraganu Wilma

W 2005 wyspę nawiedziły dwa huragany: huragan Emily w lipcu oraz huragan Wilma w październiku, z których większe zniszczenia spowodował ten drugi.

Przypisy

  1. ↑ Isla Cozumel (Mexico).
  2. ↑ a b Cozumel, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-03-27].

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Podział administracyjny stanu Quintana Roo
Miasta
Gminy

herb stanu Quintana Roo

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cozumel&oldid=64513464”