Przejdź do zawartości

Stare Miasto (Elbląg)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Stare Miasto
Dzielnica Elbląga
Ilustracja
Panorama Starego Miasta z wieży Katedry św. Mikołaja (widok w kierunku wschodnim)
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Miasto

Elbląg

Data założenia

1237

W granicach Elbląga

1237

Populacja (2006)
• liczba ludności


ok. 3.000

Strefa numeracyjna

(+48) 055

Kod pocztowy

82-3xx

Tablice rejestracyjne

NE

Położenie na mapie Elbląga
Mapa konturowa Elbląga, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Stare Miasto”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Stare Miasto”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Stare Miasto”
Ziemia54°09′30″N 19°23′40″E/54,158333 19,394444

Stare Miasto – najstarsza dzielnica i jedna z południowych dzielnic Elbląga.

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Stare Miasto znajduje się w południowej części miasta. Graniczy z takimi dzielnicami jak: Osiek, Nowe Miasto, Śródmieście, Wyspa Spichrzów oraz Łasztownia. Jej zachodnią granicę wyznacza rzeka Elbląg, południową – al. Tysiąclecia, wschodnią ulica Rycerska, a północną ulice Wałowa oraz Stoczniowa.

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Założone po 1237 roku przez mistrza krajowego Hermana von Balka. Zgodnie ze zwyczajem miast nadbałtyckich ulice wytyczano prostopadle do rzeki, a przecinająca je w poprzek ulica tworzyła rynek, na którym miał być wybudowany ratusz (obecnie w centrum rynku stoi kościół św. Mikołaja). Prawa miejskie nadane zostały 10 kwietnia 1237 roku. Do 1337 roku było jedynym organizmem miejskim w Elblągu. Zamek krzyżacki (podstawa Starego Miasta) został zniszczony 12 lutego 1454 roku. W 1503 roku powierzono Elblągowi funkcję strażnika pieczęci Prus Królewskich. Podczas I wojny światowej praktycznie nie ucierpiało. Jedynym zniszczeniem było spalenie Mostu Wysokiego w dniu 8 lipca 1917 roku, ale nie było spowodowane działaniami wojennymi. Stare Miasto znacznie ucierpiało w lutym 1945 roku, gdy w wyniku walk Armii Czerwonej z niemieckimi obrońcami miasta zostało zniszczone w 90%. Po 1947 roku podjęto decyzję o rozebraniu pozostałych ruin, a resztki cegieł przewieziono na potrzeby odbudowy Warszawy. Dopiero rozpoczęta w latach 80. rewitalizacja powoli zabudowywała, pusty do tej pory plac przed Katedrą św. Mikołaja. W latach 1895–1969 ulicami elbląskiej starówki kursowały tramwaje. Obecnie na Starym Mieście trwa zakrojona na szeroką skalę odbudowa dzielnicy. Co roku zabudowywane są nowe kwartały ulic. Kamieniczki, które powstają, nawiązują do dawnego stylu, a niektóre z nich są identycznymi kopiami istniejących tam wcześniej. Elbląskie Stare Miasto to również jeden z największych w Europie pod względem powierzchni teren objęty kompleksowymi badaniami archeologicznymi.

Ważniejsze budynki i obiekty

[edytuj | edytuj kod]

Istniejące

[edytuj | edytuj kod]
Widok na Stare Miasto znad rzeki Elbląg (2005)
Budynek poczty przy Placu Słowiańskim
Brama Targowa (brama północna) w Elblągu

Nieistniejące

[edytuj | edytuj kod]
  • kamienice późnogotyckie, renesansowe i manierystyczne (w większości zniszczone w 1945)
  • Klasztor i kaplica Katarzynek (klasztor 1893, kaplica 1912)
  • Ratusz (pocz. XIV wieku-1777)
  • Dwór Artusa (1582-1878)
  • Dom Królewski (Könighaus), zniszczony w 1945, w jego miejscu obecnie hotel „Elbląg”
  • zamek krzyżacki (na południe od ob. ul. Gimnazjalnej)

Wykaz ulic dzielnicy

[edytuj | edytuj kod]
Ul. Rzeźnicka – współczesne elbląskie kamieniczki wybudowane zgodnie z koncepcją tzw. retrowersji
  • Bednarska
  • Bulwar Zygmunta Augusta
  • Drzewna
  • Garbary
  • Gimnazjalna
  • Klasztorna
  • Kowalska
  • Kumieli
  • Kuśnierska
  • Mennicza
  • Mostowa
  • Murarska
  • Pocztowa
  • Przy Bramie Targowej
  • Przymurze
  • Rybacka
  • Rycerska
  • Rzeźnicka
  • Schichaua Ferdinanda, skwer
  • Służebna
  • Stary Rynek
  • Stoczniowa
  • Studzienna
  • Sukienicza
  • Ścieżka Kościelna
  • Świętego Ducha
  • Tamka
  • Tysiąclecia, al.
  • Wałowa
  • Wapienna
  • Wieżowa
  • Wigilijna
  • Wodna
  • Zamkowa

Komunikacja

[edytuj | edytuj kod]

Na Stare Miasto można dojechać:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Schemat tras linii komunikacji miejskiej w Elblągu [online] [dostęp 2022-06-21] [zarchiwizowane z adresu 2022-06-21].