Stefan Turski
.jpg) Na na obrazie Stanisława Żurawskiego (1936) | |
| Imię i nazwisko |
Stefan Tureczek |
|---|---|
| Data urodzenia |
26 grudnia 1875 |
| Data i miejsce śmierci |
5 stycznia 1945 |
| Zawód |
aktor, reżyser, dyrektor teatru, dramaturg |
| Lata aktywności |
1897–1939 |
Stefan Turski, właśc. Stefan Tureczek (ur. 26 grudnia 1875, zm. 5 stycznia 1945 w Krakowie) – polski aktor, reżyser teatralny, dyrektor teatru, autor wodewili.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]
Jako aktor debiutował w Parku Krakowskim (1897), potem występował w Stanisławowie, w sezonie 1898/99 w zespole J. Grodzickiego i W. Powiadowskiego, w latach 1899–1900 w zespole A. Mullera, w latach 1901–1908 w Teatrze Polskim w Poznaniu, w latach 1908–1912 w Teatrze Ludowym w Krakowie (latem 1911 i 1912 w Parku Krakowskim). Organizował trupy teatralne i objeżdżał z nimi miasta i miasteczka Galicji. Jesienią 1911 kierował zespołem, m.in. w Jaśle, Gorlicach, Krośnie, Sanoku, Samborze, Brzeżanach, Tarnopolu, Rzeszowie. W sezonie 1912/13 prowadził zespół wystawiający na prowincji głównie jego sztuki. W lutym 1914 występował w zespole operetkowym w Lublinie i Krakowie. Od 1 marca do 6 listopada 1914 kierował Teatrem Ludowym w Parku Krakowskim, potem przy ul. Rajskiej. Po wybuchu I wojny światowej w sezonie 1914/15 występował w teatrze polskim w Wiedniu. W latach 1919–1921 prowadził własny zespół, m.in. w Cieszynie, w latach 1921–1926 należał do zespołu Teatru Bagatela w Krakowie, w latach 1926–1939 do zespołu Teatru Miejskiego im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, gdzie także reżyserował[1].
Komedie i wodewile jego autorstwa cieszyły się dużym powodzeniem, także po II wojnie światowej[1]. Najbardziej znany był jako autor wodewilu Krowoderskie zuchy (1910). Ponadto napisał wodewile: Synowa suteren, Przedmiejskie zalecanki, Lola z Ludwinowa. W swojej twórczości wykorzystywał folklor przedmieść Krakowa.
Od 1903 był mężem Fryderyki Turskiej (1980–1977)[2][3], literatki, tłumaczki, publicystki, pedagoga[4].
Zmarł w Krakowie, pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera LI-wsch-15)[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Stefan Turski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 2023-12-20].
- ↑ Jan Rogóż, Krowoderskie zuchy Dziennik Polski, 20 grudnia 2008 [dostęp 2023-12-20].
- ↑ a b Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2023-12-20].
- ↑ Lista Haseł serii uzupełniającej Polskiego Słownika Biograficznego [dostęp 2023-12-20].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Słownik biograficzny teatru polskiego (redaktor naczelny Zbigniew Raszewski), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973, s. 761 (fotografia na s. 760).
- J. Adamczewski, Kraków od A do Z, Kraków 1992.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Stefan Turski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (autorzy) [dostęp 2021-04-09].
- Dzieła Stefana Turskiego w bibliotece Polona