45°21′N 19°00′E/45,350000 19,000000Vukovar
 |
Treść tego artykułu może nie być zgodna z zasadami neutralnego punktu widzenia. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu. |
| |||||
| |||||
| |||||
| Państwo |  Chorwacja
| ||||
| Żupania | vukowarsko-srijemska | ||||
| Miasto | Vukovar | ||||
| Wysokość | 108 m n.p.m. | ||||
| Populacja (2011) • liczba ludności |
26 468[1] | ||||
| Nr kierunkowy | 032 | ||||
| Kod pocztowy | 32 000 | ||||
Położenie na mapie Chorwacji  | |||||
| 45°21′N 19°00′E/45,350000 19,000000
| |||||
| Strona internetowa | |||||
.JPG)
Vukovar – miasto we wschodniej Chorwacji, stolica żupanii vukowarsko-srijemskiej, siedziba miasta Vukovar. Leży nad Dunajem w zachodniej części Sremu, zaliczanego niekiedy do Slawonii, przy granicy z Serbią. Chorwackie miasto-bohater[2]. Zamieszkuje je 26 tys. mieszkańców. Port rzeczny oraz ośrodek przemysłu włókienniczego oraz spożywczego. W 2011 roku liczyło 26 468 mieszkańców[1]
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze wzmianki historyczne pochodzą z początku XIII w.
Wojna w Jugosławii[edytuj | edytuj kod]
Miasto zostało prawie całkowicie zniszczone podczas walk chorwacko-serbskich w 1991 roku. Liczące przed tą wojną ponad 45 tys. mieszkańców miasto było prężnym ośrodkiem kulturalnym i gospodarczym wschodniej części Slawonii. Działał tu m.in. jeden z ważniejszych portów na Dunaju, planowano też budowę kanału śródlądowego mającego połączyć Vukovar z Bosanskim Šamacem. Miasto odgrywało również rolę w turystyce.
Jesienią 1991 nazwa tego miasta nie schodziła z pierwszych stron gazet. Toczyły się tam bowiem walki między federalną armią jugosłowiańską, wspartą serbskimi ochotnikami, a broniącymi miasta oddziałami ochotników i żołnierzy chorwackich. Vukovar był jednym z punktów zapalnych wojny bałkańskiej. Zamieszkiwali ją nie tylko Chorwaci, ale też około 30% Serbów.
Siły walczących o Vukovar były nierówne. Po stronie chorwackiej miasta broniło ok. 1800 ochotników i żołnierzy. Serbów było kilkakrotnie więcej. Po blisko trzech miesiącach ostrzału artyleryjskiego, 16 listopada 1991, Serbowie ruszyli do generalnego szturmu na miasto. Następnego dnia dowództwo broniących Vukovaru oddziałów chorwackich ogłosiło kapitulację. Podczas walk zginęło ponad 7500 ludzi (głównie cywilów – mieszkańców miasta)[potrzebny przypis]. Większość pozostałych uciekła lub została wypędzona. Pod chorwacką administrację miasto wróciło w 1998 roku.
Masakra szpitala[edytuj | edytuj kod]
W listopadzie 1991 r. doszło do masakry rannych w szpitalu w Vukovarze. Armia Jugosłowiańska i paramilitarne czety serbskie strzelały wprost do leżących, ciężko rannych ludzi, pozostałych 255 lżej rannych Chorwatów i przedstawicieli innych nieserbskich narodowości oraz szpitalny personel przewieziono na fermę świń w miejscowości Ovčara, 5 km na południe od Vukovaru. Tam bito ich i torturowano. W nocy z 20 na 21 listopada serbscy żołnierze wywieźli ofiary w 10-, 20-osobowych grupach w bezludne miejsce, gdzie wszystkich rozstrzelali, a ciała wrzucili do masowego grobu. Jednemu z mężczyzn udało się uciec z jadącej ciężarówki. Dzięki niemu znany jest przebieg wydarzeń.
Rok później grób ponad 250 osób odnalazła misja ONZ kierowana przez Tadeusza Mazowieckiego[potrzebny przypis].
W dniach 30 sierpnia – 30 sierpnia 1996 grupa śledczych Międzynarodowego Trybunału Karnego dla byłej Jugosławii (ICTY) ekshumowała ponad 250 ciał z masowego grobu położonego w miejscowości Ovcara. Dzięki badaniom antropologicznym oraz analizie znalezionych przedmiotów i ubrań udało się zidentyfikować prawie wszystkie ciała[3].
Po wojnie[edytuj | edytuj kod]
Przez następnych sześć lat Vukovar pozostawał w rękach Serbów i dopiero w wyniku negocjacji pokojowych w 1998 przekazano go Chorwacji.
Obrona miasta urosła w legendę – Vukovar został ogłoszony chorwackim gradom herojem, czyli miastem-bohaterem, i wszedł na listę narodowych świętości Chorwacji.
Obecny Vukovar powoli się odbudowuje – powstaje m.in. nowe centrum miasta.
W listopadzie 2010 prezydent Serbii Boris Tadić przybył do miasta i przeprosił w imieniu swego państwa za dokonane w 1991 zbrodnie – złożył także kwiaty w miejscu masakry pacjentów szpitala[4].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Miasto posiada zabytki z XVIII w. takie jak klasztor franciszkanów z kościołem św. Filipa i Jakuba, cerkiew św. Mikołaja, kaplica św. Roka czy późnobarokowy pałac rodziny Elk. W mieście znajduje się muzeum archeologiczne z ekspozycją przedmiotów znalezionych na terenie wykopalisk w miejscowości Vucedol.
Miasta partnerskie[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske (chorw.). Državni zavod za statistiku Republike Hrvatske. [dostęp 2020-01-11].
- ↑ Walka o cyrylicę w Vukovarze (pol.). Rzeczpospolita, 7 lutego 2013. [dostęp 2019-08-27].
- ↑ Clea Coff, Pamięć kości, wyd. 1., Warszawa 2007, s. 195.
- ↑ Bartosz Wieliński: Serbia jedna się z Chorwacją. Gazeta Wyborcza. [dostęp 2010-11-05].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Strona internetowa (chorw.)
|