Wacław Brzozowski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wacław Brzozowski
Ilustracja
kpt. Wacław Brzozowski
major artylerii major artylerii
Data i miejsce urodzenia

3 lutego 1892
Jasło

Data i miejsce śmierci

23 stycznia 1970
Kraków

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

5 Dywizjon Artylerii Konnej,
10 Dywizjon Artylerii Konnej,
13 Dywizjon Artylerii Konnej
18 Pułk Artylerii Lekkiej
RIK Toruń

Stanowiska

kwatermistrz dywizjonu
dowódca dywizjonu
rejonowy inspektor koni

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
kampania wrześniowa

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi
Rodzinny dom Brzozowskich w Sanoku

Wacław Kazimierz Brzozowski, także Wacław Brzozowski-Korab[a] h. Korab (ur. 3 lutego 1892 w Jaśle, zm. 23 stycznia 1970 w Krakowie) – major artylerii Wojska Polskiego.

Grobowiec Wacława Brzozowskiego

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 3 lutego 1892 w Jaśle[2][1][3], w rodzinie Franciszka Ksawerego[2] (1856–1931) i Heleny z Kłobukowskich (1871–1954). Rodzeństwem Wacława byli: Maria (1893–1975, żona Jerzego Adamskiego[4][5], brata Tadeusza – obaj legioniści), Władysław (ur. 1895, także oficer artylerii Wojska Polskiego), Witold (ur. 1899, podchorąży artylerii Legionów Polskich[6], zginął podczas I wojny światowej[7]), Helena (1903–1938, od 1925 zamężna z właścicielem dóbr, Konstantym Romerem[8])[b]. Rodzinny dom Korab-Brzozowskich znajduje się pod obecnym adresem ulicy Henryka Sienkiewicza 15 (do 1939 pod numerem 9[9]), położony pomiędzy ulicami Henryka Sienkiewicza, Juliusza Słowackiego[10] i Grunwaldzką w Sanoku (w przeszłości była to ulica Bartosza Głowackiego[11]). Później właścicielem dworku był Jerzy Adamski[12].

W 1910 Wacław zdał egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum Męskim w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Zdzisław Lewicki, Michał Pieszko)[13][14][15].

W trakcie I wojny światowej bracia Wacław i Władysław Brzozowscy zostali zmobilizowani do cesarskiej i królewskiej armii i wysłani na front karpacki do walk z Rosją[16][17].

Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości dekretem Wodza Naczelnego Józefa Piłsudskiego z 19 lutego 1919 jako były oficer armii austro-węgierskiej został przyjęty do Wojska Polskiego z zatwierdzeniem posiadanego stopnia porucznika ze starszeństwem z dniem 1 maja 1918[18] i rozkazem z tego samego dnia 19 lutego 1919 Szefa Sztabu Generalnego płk. Stanisława Hallera został przydzielony jako referent koni przy Dowództwie Powiatu w Lesku[19]. Później został awansowany do stopnia kapitana artylerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[20][21][22]. Od 1923 roku był przydzielony do 5 dywizjonu artylerii konnej w Krakowie[23][24]. 14 stycznia 1926 roku został przeniesiony do 13 dywizjonu artylerii konnej we Lwowie na stanowisko pełniącego obowiązki kwatermistrza[25]. Od 28 maja do 21 sierpnia 1926 pełnił obowiązki dowódcy dywizjonu, w zastępstwie majora Zdzisława Latawca, który przebywał w Toruniu na kursie dowódców dywizjonów. W 1928 był pełniącym obowiązki kwatermistrza 13 dywizjonu artylerii konnej[26]. W grudniu 1929 został przeniesiony do 18 pułku artylerii lekkiej w Ostrowi Mazowieckiej[27]. 2 grudnia 1930 został awansowany na majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 i 2. lokatą w korpusie oficerów artylerii[28][29][1]. W marcu 1931 został wyznaczony na stanowisko dowódcy dywizjonu[30][31]. W sierpniu 1935 został przeniesiony na stanowisko rejonowego inspektora koni w Toruniu[32]. Na tym stanowisku pozostawał do 1939[33].

10 listopada 1928 został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”[34][35].

Według stanu z 1931 Wacław i Władysław Brzozowscy figurowali jako właściciele domu przy ul. Emilii Plater w Sanoku[36].

Po wybuchu II wojny światowej 1939 i kampanii wrześniowej przebywał w niemieckim obozie jenieckim Oflag II C Woldenberg (wraz z nim brat Władysław)[37]. W obozie zajmował się Kołem Filatelistów w ramach Poczty Obozowej[38].

Po wojnie powrócił do Polski. Jako emerytowany major zamieszkiwał przy ulicy Szewskiej w Krakowie[39].

Zmarł 23 stycznia 1970 w Krakowie. Został pochowany w grobowcu Czarnowskich i Towiańskich na cmentarzu Rakowickim (kwatera CB-zach)[40][c].

Był mężem Aleksandry z Czarnowskich herbu Łada (1903–1978), z którą miał syna Krzysztofa (1925–1944), zamordowanego przez Niemców[41].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. W ewidencji Wojska Polskiego figurował, jako „Wacław II Brzozowski” w celu odróżnienia od innego oficera noszącego to samo imię i nazwisko[1].
  2. Rodzice oraz siostra Helena zostali pochowani na cmentarzu przy ul. Jana Matejki w Sanoku.
  3. Podpisany jako „Kazimierz Wacław Brzozowski”.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Rocznik Oficerski 1939 ↓, s. 162.
  2. a b CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1902/1903 (zespół 7, sygn. 32). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 129.
  3. Wacław Brzozowski. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2021-02-10].
  4. Księga małżeństw (1924–1936). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 171.
  5. Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Maria Adamska. rakowice.eu. [dostęp 2019-11-12].
  6. Witold Brzozowski. zolnierze-niepodleglosci.pl. [dostęp 2021-02-15].
  7. Apel poległych. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 66.
  8. Księga małżeństw (1924–1936). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 6.
  9. Książka telefoniczna. 1939. s. 706. [dostęp 2015-07-29].
  10. Wojciech Sołtys. Sanockie w okresie I wojny światowej w relacjach pamiętnikarzy i w prasie. „Rocznik Sanocki 1995”, s. 63, 1995. Towarzystwo Rozwoju i Upiększania Miasta Sanoka. ISSN 0557-2096. 
  11. Skorowidz powiatu sanockiego. Wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 42.
  12. Sanockie dworki. W: Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 214–215. ISBN 83-909787-0-9.
  13. Kronika. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”. Nr 11, s. 3, 10 lipca 1910. 
  14. XXIX. Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1909/10. Sanok: Fundusz Naukowy, 1910, s. 68.
  15. Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2019-11-06].
  16. Paweł Kosina: Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele. Sanok: Stowarzyszenie Przyjaciół Heleny Kosiny w Sanoku, 2006, s. 26. ISBN 83-92421-0-0.
  17. Według Pawła Kosiny Wacław i Władysław Brzozowscy służyli w szeregach II Brygady Legionów Polskich. Paweł Kosina: Helena Kosinówna. Rodzina i sanoccy przyjaciele. Sanok: Stowarzyszenie Przyjaciół Heleny Kosiny w Sanoku, 2006, s. 51. ISBN 83-92421-0-0.
  18. Dekret Naczelnego Wodza Wojsk Polskich o przyjęciu do W.P. oficerów z b. armii austro-węgierskiej (838). „Dziennik Rozkazów Wojskowych”, s. 647, Nr 26 z 8 marca 1919. 
  19. Rozkaz Naczelnego Dowództwa Wojsk Polskich o przydziale oficerów (841). „Dziennik Rozkazów Wojskowych”, s. 654, Nr 26 z 8 marca 1919. 
  20. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 818.
  21. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 742.
  22. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 458.
  23. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 805.
  24. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 724.
  25. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 14 stycznia 1926 roku, s. 7.
  26. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 425.
  27. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 387.
  28. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3 grudnia 1930 roku, s. 330.
  29. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 183.
  30. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 94.
  31. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 686.
  32. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 99, tu błędnie podano RIK w Stryju.
  33. Rocznik Oficerski 1939 ↓, s. 863.
  34. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636.
  35. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 162.
  36. Akta miasta Sanoka. Wykaz ulic i mieszkań w mieście Sanoku 1931 r. (zespół 135, sygn. 503). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 143.
  37. Woldenberg. ltg.zg.pl. [dostęp 2014-07-17].
  38. Józef Herzog: Poczta obozowa. W: Oflag IIC Woldenberg. Wspomnienia jeńców. Warszawa: Książka i Wiedza, 1984, s. 103. ISBN 83-05-11162-8.
  39. Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 118.
  40. Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2023-01-04].
  41. Krzysztof Brzozowski [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2023-01-04].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]