Widnyj (1904)
 „Widnyj” między 1905 a 1917 rokiem | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
1901 |
| Wodowanie |
1904 |
 MW Imperium Rosyjskiego
| |
| Nazwa |
„Sig” → „Widnyj” (od 1902) |
| Wejście do służby |
sierpień 1905 |
| Los okrętu |
złomowany w 1922 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
350 ton |
| Długość |
64 metry |
| Szerokość |
6,4 metra |
| Zanurzenie |
2,59 metra |
| Napęd | |
| 2 maszyny parowe potrójnego rozprężania 4 kotły, moc 5700 KM, 2 śruby | |
| Prędkość |
26 węzłów |
| Zasięg |
1200 Mm przy prędkości 12 węzłów |
| Uzbrojenie | |
| 1 działo kal. 75 mm 5 dział kal. 47 mm (5 × I) 6 torped, 12–18 min | |
| Wyrzutnie torpedowe |
3 × 381 mm (3 × I) |
| Załoga |
62–69 |
Widnyj (ros. Видный) – rosyjski niszczyciel z początku XX wieku, jedna z 22 zbudowanych jednostek typu Bojkij. Okręt został zwodowany w 1904 roku w krajowej stoczni Zakłady Newskie w Petersburgu, a do służby w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego został wcielony w sierpniu 1905 roku, z przydziałem do Floty Bałtyckiej. „Widnyj” wziął udział w I wojnie światowej, a w 1922 roku został złomowany.
Projekt i budowa[edytuj | edytuj kod]
Okręt był jednym z 22 niszczycieli zbudowanych w krajowych stoczniach, będących ulepszoną i powiększoną wersją zaprojektowanych w brytyjskiej stoczni Yarrow jednostek typu Sokoł[1][2]. Zbudowany został w Zakładach Newskich w Petersburgu[1][2]. Stępkę okrętu pod nazwą „Sig” („Сиг”) położono w 1901 roku, a zwodowany został jako „Widnyj” w 1904 roku[2][3][a].
Dane taktyczno-techniczne[edytuj | edytuj kod]
„Widnyj” był niewielkim, czterokominowym niszczycielem, klasyfikowanym do 1907 roku jako torpedowiec[1][2]. Długość całkowita wynosiła 64 metry, szerokość 6,4 metra i maksymalne zanurzenie 2,59 metra[1][b]. Wyporność jednostki wynosiła 350 ton[1][4][c]. Okręt napędzany był przez dwie pionowe maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy 5700 KM, do której parę dostarczały cztery kotły Yarrow[1][2]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 26 węzłów[1][2]. Okręt mógł zabrać zapas węgla o maksymalnej masie 80 ton, co zapewniało zasięg wynoszący 1200 Mm przy prędkości 12 węzłów[1][2].
Uzbrojenie artyleryjskie okrętu stanowiły: umieszczone na nadbudówce dziobowej pojedyncze działo kalibru 75 mm L/48 Canet oraz pięć pojedynczych dział trzyfuntowych Hotchkiss M1885 L/40 kalibru 47 mm[1][2]. Jednostka wyposażona była w jedną dziobową stałą i dwie pojedyncze obracalne pokładowe wyrzutnie torped kalibru 381 mm, z łącznym zapasem sześciu torped[1][2]. Ponadto okręt mógł zabrać na pokład 12–18 min[1][2].
Załoga okrętu liczyła 62–69 oficerów, podoficerów i marynarzy[1][2].
Służba[edytuj | edytuj kod]
„Widnyj” został wcielony do służby w Marynarce Wojennej Imperium Rosyjskiego w sierpniu 1905 roku[2]. Jednostka weszła w skład Floty Bałtyckiej[5]. W 1909 roku dokonano modernizacji uzbrojenia jednostki: zdemontowano wszystkie wyrzutnie torped kalibru 381 mm i wszystkie działka kalibru 47 mm, instalując w zamian dwie pojedyncze wyrzutnie torped kalibru 450 mm oraz drugą armatę kalibru 75 mm Canet i sześć pojedynczych karabinów maszynowych kalibru 7,62 mm[1][2]. Prace zostały wykonane w stoczni Zakładów Mechanicznych i Silników Parowych w Helsingforsie[6].
W momencie wybuchu I wojny światowej w sierpniu 1914 roku „Widnyj” przyporządkowany był do 5. dywizjonu niszczycieli 2. Dywizji Niszczycieli Floty Bałtyckiej (w jego skład wchodziły także „Diejatielnyj”, „Dielnyj”, „Dostojnyj”, „Rastoropnyj”, „Raziaszczij”, „Silnyj”, „Storożewoj” i „Strojnyj”)[7][d]. 13 sierpnia?/26 sierpnia „Widnyj” i „Prytkij” ochraniały na wodach Zatoki Fińskiej trałowce 2. i 3. dywizjonu 1. Grupy, które próbowały zlokalizować zagrodę minową postawioną przez stawiacz min SMS „Deutschland”[8]. Stały się one celem ostrzału zespołu floty niemieckiej dowodzonego przez kadm. Behringa (krążownik lekki SMS „Augsburg” oraz niszczyciel SMS V 25), jednak ich ogień nie wyrządził żadnych szkód trałowcom, a okręty niemieckie zostały związane walką z przybyłymi na odsiecz krążownikami pancernymi „Admirał Makarow” i „Bajan”[8]. Na początku 1916 roku przeprowadzono reorganizację Floty Bałtyckiej, wyłączając z tzw. obrony minowej Dywizję Niszczycieli oraz Dywizję Okrętów Podwodnych, które odtąd miały podlegać bezpośrednio dowódcy Floty[9]. W wyniku tej zmiany „Widnyj” znalazł się w 9. dywizjonie niszczycieli (wraz z „Gromiaszczim”, „Dielnym”, „Diejatielnym”, „Dostojny”, „Rastoropnym”, „Raziaszczim”, „Storożewojem”, „Silnym” i „Strojnym”)[10]. Według stanu na 1 marca?/14 marca 1917 roku „Widnyj” nadal wchodził w skład 9. dywizjonu niszczycieli, włączonego jednak w skład obrony minowej[11].
Między 12 kwietnia a majem 1918 roku niszczyciel był przejęty przez Niemców[2]. Następnie okręt został odstawiony do rezerwy, a złomowano go w marcu 1922 roku[2][12].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Gardiner, Chesneau i Kolesnik 1979 ↓, s. 207 podaje, że stępkę okrętu położono w 1900 roku, a wodowanie odbyło się w 1902 roku, natomiast Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 297 podaje, że okręt został wodowany w 1905 roku.
- ↑ Niemal identyczne wartości podaje Gogin 2023 ↓. Natomiast Olender 2021 ↓, s. 620 podaje, że długość wynosiła 60,2 metra, szerokość 6,4 metra i zanurzenie 1,8 metra.
- ↑ Identycznie podają Miramar 2023 ↓ i Brassey 1905 ↓, s. 330. Natomiast Gogin 2023 ↓ podaje wyporność normalną 427–445 ton i pełną 520–530 ton.
- ↑ Herma 2010 ↓, s. 505 podaje, że okręt wchodził w skład 6. dywizjonu niszczycieli.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m Gardiner, Chesneau i Kolesnik 1979 ↓, s. 207.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Gogin 2023 ↓.
- ↑ Miramar 2023 ↓.
- ↑ Olender 2021 ↓, s. 620.
- ↑ Brassey 1905 ↓, s. 330.
- ↑ Herma 2010 ↓, s. 514.
- ↑ Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 490.
- ↑ a b Herma 2010 ↓, s. 235.
- ↑ Herma 2010 ↓, s. 361–362.
- ↑ Herma 2010 ↓, s. 362.
- ↑ Gozdawa-Gołębiowski 1994 ↓, s. 512.
- ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 297–298.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Conway’s All The World’s Fighting Ships 1860–1905. Robert Gardiner, Roger Chesneau, Eugene M. Kolesnik (red.). London: Conway Maritime Press, 1979. ISBN 978-0-85177-133-5. (ang.).
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Ivan Gogin: BOYKIY torpedo boats (1902 – 1907). Navypedia. [dostęp 2023-05-27]. (ang.).
- Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
- Marek Herma: Rosyjska flota wojenna na Bałtyku w latach 1905–1917. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, 2010. ISBN 978-83-7271-606-4.
- Piotr Olender: Wojna rosyjsko-japońska 1904–1905. Działania na morzu. Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V, 2021. ISBN 978-83-8178-686-7.
- The Naval Annual, 1905. T.A. Brassey (red.). Portsmouth: J. Griffin and Co., 1905. (ang.).
- VIDNYY (6103202). miramarshipindex.nz. [dostęp 2023-05-27]. (ang.).
