Wiewiórolotka samotna

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Wiewiórolotka Derby'ego)
Wiewiórolotka samotna
Anomalurus derbianus[1]
(J.E. Gray, 1842)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

wiewiórolotkowe

Rodzina

wiewiórolotkowate

Rodzaj

wiewiórolotka

Gatunek

wiewiórolotka samotna

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[18]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Wiewiórolotka samotna[19] (Anomalurus derbianus) – gatunek ssaka z rodziny wiewiórolotkowatych (Anomaluridae) żyjący w lasach tropikalnych zachodniej, środkowej i wschodniej Afryki.

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Wiewiórolotka samotna występuje w zachodniej, środkowej i wschodniej Afryce, od Sierra Leone na wschód do Ugandy i południowo-zachodniej Kenii oraz na południe do Tanzanii, północnego Mozambiku, północnego Malawi, Zambii i północnej Angoli; także na wyspie Bioko, w Gwinei Równikowej[20]. Jeszcze nie został zarejestrowany w Beninie, gdzie może występować; podobnie może występować na wyspie Zanzibar w archipelagu Zanzibar[20].

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1842 roku brytyjski zoolog John Edward Gray, nadając mu nazwę Pteromys derbianus[21]. Holotyp pochodził z Sierra Leone[22].

Chociaż opisano liczne formy A. derbianus, dotychczas nie rozpoznano żadnego podgatunku[23][20]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[20].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Anomalurus: gr. ανωμαλος anōmalos „dziwny, nierówny”, od negatywnego przedrostka αν- an-; ομαλος omalos „równy”; ουρα oura „ogon”[24].
  • derbianus: Edward Smith Stanley, 13. hrabia Derby (1775–1851), angielski zoolog, kolekcjoner, założyciel Knowsley Menagerie[25].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 260–400 mm, długość ogona 220–330 mm; masa ciała 0,45–1,1 kg[23]. Podobne do wiewiórki zwierzę. Futro srebrzystoszare, koniuszki włosów białe. Duże oczy i uszy. Ogon długi, pokryty bardzo gęstym włosiem. Charakterystyczne dla rodziny pasy skóry rozpięte między kończynami są z wierzchu pokryte gęstą sierścią, od spodu krótkim, rzadkim futrem.

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Tryb życia[edytuj | edytuj kod]

Zwierzęta nocne, spędzające dzień w dziuplach drzew. Roślinożercy, żywią się kwiatami, liśćmi, orzechami, owocami, korą. Żyją samotnie lub w parach, kilka wiewiórolotek samotnych może mieszkać na tym samym drzewie. Skóry między kończynami używają do poruszania się między drzewami – skacząc z gałęzi i używając skóry jako lotni potrafią przebyć w powietrzu do 250 metrów. Nie lubią przebywać na ziemi – są na niej dość nieporadne, poruszają się skokami.

Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]

W zachodniej Afryce okres godowy rozpoczyna się pod koniec pory deszczowej, we wschodniej trwa cały rok. Samica rodzi 1–3 stosunkowo duże, całkowicie owłosione młode. Młode żyją w zbudowanym przez rodziców gnieździe, po zaprzestaniu karmienia mlekiem zwierzęta są przez pewien czas karmione przeżutym pokarmem przynoszonym przez dorosłe osobniki w pyskach.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Anomalurus derbianus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ G.R. Waterhouse. Descriptions of New Species of Quadrupeds collected by Mr Fraser at Fernando Po. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 10, s. 124, 1843. (ang.). 
  3. ↑ H.R. Schinz: Systematisches Verzeichniss aller bis jetzt bekannten Säugethiere oder Synopsis Mammalium nach dem Cuvier’schen System. Cz. 2. Solothurn: Verlag von Jent und Bakmann, 1845, s. 58. (niem.).
  4. ↑ P.B. Du Chaillu. Descriptions of five new species of mammals discovered by him in western equatorial Africa. „Proceedings of the Boston Society of Natural History”. 7, s. 303, 1860. (ang.). 
  5. ↑ A. Milne-Edwards. Note sur une nouvelle espèce du genre Anomalurus. „Comptes rendus hebdomadaires de l’Académie des Sciences”. 89, s. 771, 1879. (fr.). 
  6. ↑ W.C.H. Peters. Über eine neue Art der Nagergattung Anomalurus von Zanzibar. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1880, s. 164, 1881. (niem.). 
  7. ↑ A.J.Ch. Dubois. Description d’un rongeur nouveau du genre Anomalurus. „Bulletin de la Société de Zoologie de France”. 13, s. 23, 1888. (fr.). 
  8. ↑ O. Thomas. Diagnoses of two new East-African mammals. „The Annals and Magazine of Natural History”. Sixth series. 15, s. 188, 1895. (ang.). 
  9. ↑ W.E. de Winton. Descriptions of three new rodents from Africa. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 1, s. 251, 1898. (ang.). 
  10. ↑ O. Thomas. [Mammals obtained in the island of Fernando Po by Mr. E. Seimund]. „Abstracts of the Proceedings of the Zoological Society of London”. 10, s. 12, 1904. (ang.). 
  11. ↑ G. Dollman. On mammals collected by Mr. S. A. Neave, M.A., B.Sc. (Oxon.), in Katanga, Congo Free State. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 3, s. 351, 1909. (ang.). 
  12. ↑ G. Dollman. New West-African rodents. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 8, s. 257, 1911. (ang.). 
  13. ↑ G. Dollman. On a new Anomalurus from the Cameroons. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 14, s. 490, 1914. (ang.). 
  14. ↑ O. Thomas. On small mammals obtained in Sankuru, South Congo, by Mr. H. Wilson. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 18, s. 235, 1916. (ang.). 
  15. ↑ A.J.E. Lönnberg. Mammals Collected in Central Africa by Captain E. Arrhenius. „Kungliga Svenska vetenskapsAkademiens handlingar”. Ny följd. 58 (2), s. 66, 1917. (ang.). 
  16. ↑ J.B. Aguilar-Amat i Banús. Notes Mastològiques II. Una nova forma de Anomalurus de Fernando Póo. „Butlletí de la Institució Catalana d’Història Natural”. 22 (3), s. 53, 1922. (hiszp.). 
  17. ↑ J. St. Leger. Two new subspecies of mammals from Angola. „Novitates zoologicae”. 39, s. 251, 1935. (ang.). 
  18. ↑ K. Howell, R. Hutterer & M. Ekué, Anomalurus derbianus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-2 [dostęp 2021-10-19] (ang.).
  19. ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 284. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  20. ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 314. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  21. ↑ J.E. Gray. Descriptions of some new genera and fifty unrecorded species of Mammalia. „The Annals and Magazine of Natural History”. 10, s. 262, 1842. (ang.). 
  22. ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Anomalurus derbianus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-10-19].
  23. ↑ a b S. Jackson: Family Anomaluridae (Anomalures). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 277–278. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
  24. ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 105, 1904. (ang.). 
  25. ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 107. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • R. Normile: Anomalurus derbianus. [w:] Animal Diversity Web [on-line]. 1999. [dostęp 2010-01-29]. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wiewiórolotka_samotna&oldid=71408003”