Wilhelm Karl Grimm

Wilhelm Karl Grimm

Wilhelm Karl Grimm, 1858
Data i miejsce urodzenia	24 lutego 1786 Hanau
Data i miejsce śmierci	16 grudnia 1859 Berlin
Narodowość	niemiecka
Język	niemiecki
Alma Mater	Uniwersytet w Marburgu
Dziedzina sztuki	literatura, pieśni ludowe
Epoka	romantyzm
Ważne dzieła
Baśnie braci Grimm

Wilhelm Karl Grimm (ur. 24 lutego 1786 w Hanau, zm. 16 grudnia 1859 w Berlinie) – niemiecki filolog, członek Akademii Nauk w Berlinie, brat Jacoba Ludwiga Karla Grimma. Niektóre swoje dzieła tworzył i publikował wraz z bratem Jacobem; występowali wtedy jako bracia Grimm.

Życiorys

Urodził się w Hanau (Hesja) w rodzinie prawnika Philippa Grimma i Dorothei Grimm. Dzieciństwo spędził w Steinau an der Straße. W latach 1798–1803 uczęszczał do gimnazjum Fridericianum w Kassel. W 1806 ukończył studia prawnicze na uniwersytecie w Marburgu. Po studiach z powodów zdrowotnych pozostawał do 1814 roku bez stałego zatrudnienia. Dzięki znajomości z profesorem prawa Friedrichem von Savigny poznał przedstawicieli niemieckiego romantyzmu i zaczął interesować się językiem niemieckim, niemiecką literaturą i historią. W Kassel razem z bratem Jacobem pracowali nad zbiorami pieśni Achima von Arnim i Clemensa Brentano. W 1809 r. przebywał w celach leczniczych w uzdrowisku w Halle a. der Saale. W drodze powrotnej spotkał się w Weimarze z Goethem. W latach 1814–1819 pracował jako bibliotekarz w Kassel.

Podobnie jak jego brat Jakob otrzymuje w 1819 roku honorowy doktorat uniwersytetu w Marburgu. Przejmuje kierowanie edycjami baśni. Od 1831 r. pracuje jako bibliotekarz w bibliotece uniwersyteckiej w Getyndze. W 1835 r. zostaje profesorem zwyczajnym uniwersytetu w Getyndze należącej wówczas do Królestwa Hanoweru. Po podpisaniu rezolucji protestacyjnej, której sygnatariusze domagali się większych swobód obywatelskich, zostaje wraz z Jakobem i pięcioma innymi profesorami (tzw. Göttinger Sieben) wydalony z uniwersytetu.

Na zaproszenie króla pruskiego Wilhelm Grimm z rodziną i Jacobem przenosi się w 1841 roku do Berlina i pracuje do 1852 roku jako profesor na berlińskim uniwersytecie. Podobnie jak jego brat zostaje członkiem Pruskiej Akademii Nauk. W 1852 r. został wybrany do Bawarskiej Akademii Nauk.

Po zakończeniu pracy na berlińskim uniwersytecie koncentruje się na swoich badaniach. Od 1838 r. pracuje razem z Jacobem nad historycznym słownikiem języka niemieckiego Deutsches Wörterbuch. W tymże roku na zjeździe germanistów we Frankfurcie n.M. Wilhelm w swoim referacie opowiada o pracy nad słownikiem.

Osiągnięcia naukowe

Obok Jacoba jest uznawany za współtwórcę językoznawstwa germanistycznego, niemieckich badań nad starożytnością i niemieckiej germanistyki. Jego badania dotyczyły niemieckiej poezji średniowiecznej i germańskiego pisma runicznego. W roku 1811 Wilhelm Grimm tłumaczy i publikuje duńskie ballady, baśnie i pieśni heroiczne. W 1812 r. ukazuje się pierwszy tom „Baśni dla dzieci i domu” w liczbie 900 egz. W latach 1816–1818 (z Jacobem) publikują dwie części Deutsche Sagen. W roku 1829 publikuje swoje główne dzieło Die deutsche Heldensage, legendy o bohaterach z okresu od VI do XVI wieku.

Pierwszy tom monumentalnego dzieła Deutsches Wörterbuch został ukończony w roku 1852 (w formie zwartego tomu ukazał się w 1854). Do roku 1863 zostały opracowane litery A – F (do hasła Frucht). Wilhelm opracował literę D.

Największy rozgłos przyniosło jednak braciom Grimm zebranie i opracowanie baśni ludowych, które jako Baśnie braci Grimm (Kinder– und Hausmärchen) zyskały duży rozgłos zarówno w Niemczech, jak i w innych krajach. Wilhelm miał decydujący udział w zbieraniu podań i baśni.

Obszerna (licząca wiele tomów) korespondencja braci Grimm opracowana została przez współczesnych badaczy.

Publikacje (wybór)

• Altdänische Heldenlieder. Balladen und Märchen (1811)
• (współaut.) Jacob Grimm: Kinder- und Haus-Märchen. Gesammelt durch die Brüder Grimm (1812-1815)
• (współaut.) Jacob Grimm: „Der arme Heinrich” von Hartmann von Aue (1815)
• (współaut.) Jacob Grimm: Deutsche Sagen (2 tomy). (1816–1818)
• Ueber deutsche Runen (1821)
• (współaut.) Jacob Grimm: Deutsches Wörterbuch (33 tomy) (1852-1961)

Życie prywatne

W roku 1825 ożenił się z Dorotheą Wild, córką aptekarza, miał z nią czworo dzieci. Jego syn Herman (1828-1901) został cenionym pisarzem. Wilhelm i Jacob mieli jeszcze jednego brata – był nim malarz Ludwig Emil Grimm.

Upamiętnienie

Liczne ulice, place, szkoły w Niemczech noszą imię braci Grimm. Ich imieniem nazwane są nagrody i odznaczenia (Brüder-Grimm-Preise) przyznawane za osiągnięcia na polu kultury i języka, w tym Brüder-Grimm-Medaille der Akademie der Wissenschaften zu Göttingen.

Zobacz też

• baśnie braci Grimm

Bibliografia

• Pisarze świata. Słownik encyklopedyczny, wyd. PWN, 1999.
• Tadeusz Januszewski, Słownik pisarzy i lektur dla szkół podstawowych, wyd. Delta.

• Briefwechsel der Brüder Jacob und Wilhelm Grimm mit Rudolf Hildebrand, Matthias Lexer und Karl Weigand. Hrsg. von Alan Kirkness. Stuttgart: S. Hirzel, 2010.
• Ulrike Haß-Zumkehr: Deutsche Wörterbücher. Berlin, New York: Walter de Gruyter, 2001. ISBN 3-11-014885-4.

Opracowania

• Katarzyna Grzywka: Od lasu po góry, od domu po grób … Polska i niemiecka bajka ludowa ze zbiorów Oskara Kolberga i braci Grimm. Warszawa: Instytut Germanistyki Uniwersytetu Warszawskiego, 2005. ISBN 83-912269-9-9.
• Katarzyna Grzywka: „Es könnte mir nie ein schönerer Ruhm gewährt werden”. Zu Hermann Grimms Erinnerungen an seine Familie und ihre kulturgeschichtliche Bedeutung, [w:] Studia Niemcoznawcze (Warszawa) XXV, 2003, s. 187–200.
• Katarzyna Grzywka: „Pewnego dnia przybyli trzej bracia do wielkiego lasu”, [w:] Studia Niemcoznawcze (Warszawa) XXIV, 2002, s. 181–198. ISSN 0208-4597.
• Eliza Pieciul-Karmińska: Polskie dzieje baśni braci Grimm, [w:] Przekładaniec, 2001, 22, s. 80–96.
• Eliza Pieciul-Karmińska: Baśnie braci Grimm a język przekładu,, [w:] Polonistyka: czasopismo dla nauczycieli, 2013, nr 5, s. 43–50.
• Eliza Pieciul-Karmińska: Geneza baśni braci Grimm a ich przekład na język polski, [w:] Scripta manent – res novae / S. Puppel, T. Tomaszkiewicz (red.). Poznań: Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, 2013, s. 105–115, ISBN 978-83-232-2633-8.