Przejdź do zawartości

Wojciech Giełżyński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wojciech Giełżyński
Ilustracja
Wojciech Giełżyński
(Warszawa, 2006)
Data i miejsce urodzenia

9 maja 1930
Warszawa

Data i miejsce śmierci

3 marca 2015
Warszawa

Narodowość

polska

Język

polski

Dziedzina sztuki

reportaż

Ważne dzieła
  • Medytacje o Świecie Trzecim
  • Rewolucja w imię Allacha
  • Byłem gościem Chomeiniego
  • Gdańsk. Sierpień 80
  • Budowanie Niepodległej
  • Edward Abramowski, zwiastun Solidarności
  • Ani Wschód ani Zachód
  • Prywatna historia XX wieku
  • Inne światy inne drogi
  • Pół świata – moje!
  • Sto twarzy Jugosławii
Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi

Wojciech Stefan Giełżyński (ur. 9 maja 1930 w Warszawie, zm. 3 marca 2015 tamże) – polski dziennikarz i reportażysta.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Debiutował w wieku 16 lat, pod pseudonimem Wojciech Stefan[1], na łamach „Gazety Ludowej”, niezależnego dziennika, którego naczelnym był jego ojciec, Witold Giełżyński (korygował on teksty syna, m.in. pod kątem gramatycznym[1]). Ukończył Liceum im. Stefana Batorego, następnie studia ekonomiczne w Szkole Głównej Handlowej, po których został reporterem działu sportowego tygodnika „Dookoła Świata” (na studiach pracował w piśmie „Repatriant”, które namawiało ludzi starej emigracji do powrotów do Polski[1]). Sportowiec, dwukrotny mistrz Polski w wioślarstwie. Pracował w pismach: „Współczesność”, „Panorama”, „Kontynenty” (prowadził dział Azji), od 1972 współpracował blisko z „Polityką” (z której odszedł po strajku w Stoczni Gdańskiej w 1980). W stanie wojennym przeszedł do prasy drugiego obiegu, redagował miesięcznik „Vacat” (ps. Jan Lech, Pol.X., Weronika), współredagował „Przegląd Wiadomości Agencyjnych”. Ostatnim jego etatowym miejscem pracy w dziennikarstwie był „Tygodnik Solidarność” w latach 1989–1992.

W 1987 uczestniczył w reaktywacji PPS, a w 1988 – w majowym i sierpniowym strajku w Stoczni Gdańskiej. Był członkiem Rady Programowej Unii Pracy. Związany z masonerią, której wybitnym przedstawicielem był także jego ojciec.

Od 1995 do 2006 rektor nieistniejącej już Wyższej Szkoły Komunikowania i Mediów Społecznych im. Jerzego Giedroycia w Warszawie.

Autor ok. pięciu tysięcy publikacji prasowych, komentarzy radiowych i telewizyjnych – oraz ponad 60 książek, głównie o Trzecim Świecie, jak i z zakresu problematyki społeczno-politycznej.

Odwiedził w wędrówkach reporterskich 85 krajów. Otrzymał za swą twórczość szereg nagród i wyróżnień m.in. nagrodę im. Juliana Bruna.

W latach 1960–1981 należał do PZPR[2]. Przyznał się do siedmiu lat współpracy z SB (TW ps. Jerzy Stefański), zakończonej w 1964.

Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski i Złotym Krzyżem Zasługi[2].

Mieszkał w Warszawie przy ul. T. Sygietyńskiego.

Pochowany 10 marca 2015 w grobie rodzinnym na cmentarzu Stare Powązki (kwatera 36-5-3,4)[3].

Leopold Unger, Janusz Krasiński, Ludwik Jerzy Kern i Wojciech Giełżyński w Stowarzyszeniu Pisarzy Polskich (Warszawa, 2006)
Grób Wojciecha Giełżyńskiego na cmentarzu Powązkowskim

Twórczość

[edytuj | edytuj kod]
  • Indonezja, archipelag niepokojów. 1966, seria: Świat się zmienia.
  • Oko w oko z polityką. 1968.
  • Aż do najdalszych granic. Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 1972, seria: Łowcy sensacji.
  • Medytacje o Świecie Trzecim. 1972.
  • Sto twarzy Jugosławii. 1977.
  • Kraj świętych krów i biednych ludzi. Krajowa Agencja Wydawnicza, 1977.
  • Rewolucja w imię Allacha. Książka i Wiedza, 1979.
  • Rewolucja w imię Augusta Sandino. Wydawnictwo Iskry, 1979. ISBN 83-207-0142-2.
  • Jeśli nawet umrzesz, pozostań. 1979.
  • Gra o Himalaje. Wydawnictwo Iskry, 1980. ISBN 83-207-0259-3.
  • Byłem gościem Chomeiniego. Książka i Wiedza, 1981.
  • Gdańsk. Sierpień 80. Lech Stefański (współautor). 1981.
  • Moja prywatna Vistuliada. Wydawnictwo Iskry, 1983. ISBN 83-207-0638-6.
  • Budowanie Niepodległej. Paryż: Instytut Literacki, 1985.
  • Edward Abramowski, zwiastun Solidarności. Wydawnictwo Polonia, 1986. ISBN 0-902352-53-9.
  • Ani Wschód ani Zachód. Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 1989.
  • Opiumowa dżungla. Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, 1989. ISBN 83-203-1819-X.
  • Jaćwięgi są wśród nas. Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 2001. ISBN 83-207-1666-7.
  • Nepal - horror i sielanka. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz S.A., 2001. ISBN 83-88276-92-1.
  • Szatan wraca do Iranu. Krajowa Agencja Wydawnicza, 2001. ISBN 83-88072-35-8.
  • Prywatna historia XX wieku. Wydawnictwo Rosner i Wspólnicy, 2005. ISBN 83-89217-73-2.
  • Inne światy inne drogi. Bydgoszcz, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Branta, 2006.
  • Wschód Wielkiego Wschodu. Warszawa: 2008, seria: Ex Oriente Lux.
  • Pół świata – moje!. Oficyna Wydawnicza Volumen, 2012. ISBN 978-83-7233-411-4.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c Nasz wywiad. Rozmowa z Wojciechem Giełżyńskim, w: Czas, nr 2-3(11-12)/1988, s. 39
  2. a b Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 237. ISBN 83-223-2073-6.
  3. Cmentarz Stare Powązki: GIEŁŻYŃSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-07-26].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]