Wojska Powietrznodesantowe Federacji Rosyjskiej
| Nikt, oprócz nas! | |
 Herb WDW RF | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Patron | |
| Tradycje | |
| Święto |
2 sierpnia |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
generał Gieorgij Szpak |
| Obecny | |
| Działania zbrojne | |
| wojna w Osetii Południowej (1991–1992) I wojna czeczeńska II wojna czeczeńska wojna rosyjsko-gruzińska Aneksja Krymu przez Rosję Wojna w Donbasie Inwazja Rosji na Ukrainę | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Wojska Powietrznodesantowe (ros. Воздушно-десантные войска, Wozduszno-diesantnyje wojska, ВДВ) – jeden z dwóch samodzielnych rodzajów wojsk Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej (drugi to Wojska Rakietowe Przeznaczenia Strategicznego).
Charakterystyka i zmiany strukturalne
[edytuj | edytuj kod]
W chwili upadku ZSRR (1991) radzieckie WDW liczyły siedem dywizji (7, 76, 98, 103, 104 i 106 gwardii oraz 242 szkolna) oraz jedenaście samodzielnych brygad (11, 13, 21, 23, 36, 37, 38, 40, 56, i 83 powietrznodesantowe oraz 35 desantowo-szturmowa) rozlokowanych na terenie całego ZSRR. Było to blisko 77 000 żołnierzy – dwukrotnie więcej niż wszystkie pozostałe jednostki powietrznodesantowe na świecie razem wzięte[1]. Po rozpadzie ZSRR i porażce stworzenia wspólnych sił zbrojnych w ramach WNP (1993), siły WDW uległy poważnemu uszczupleniu. Część jednostek znalazła się w ramach nowo powstałych sił zbrojnych Ukrainy, Białorusi, Uzbekistanu i Kazachstanu.
Wprowadzony w 2008 „Plan przebudowy Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej do 2016 roku” oraz „Kierunków dalszego rozwoju do 2020 roku”, zakładał rozformowanie 26 jednostek organizacyjnych, utrzymanie trzech z czterech dywizji oraz 31 Brygady Desantowo-Szturmowej. W 2009 wprowadzono korektę do planu i zdecydowano się na utrzymanie 106 Dywizji Powietrznodesantowej[2]. Planowano też rozwinięcie dywizyjnych dywizjonów artylerii przeciwlotniczej w pułki rakiet przeciwlotniczych i formowanie dodatkowych związków taktycznych podporządkowanych dowódcom dwóch okręgów wojskowych[3].
Rosyjskie wojska powietrznodesantowe w 2010 pozostawały jedną z najbardziej doświadczonych formacji bojowych na świecie. Były również najliczniejsze spośród tego rodzaju wojsk – składały się na nie dwie dywizje powietrznodesantowe, dwie dywizje desantowo-szturmowe oraz pięć samodzielnych brygad i jeden samodzielny pułk. Według różnych szacunków było to około 36 000-45 000 ludzi[4][5].
W 2013 weszła w życie „Koncepcja rozwoju Wojsk Powietrznodesantowych do 2025 roku”. Przewidywała ona, że od 2017 WPD staną się mobilnym odwodem Naczelnego Dowódcy i będą stanowić trzon sił szybkiego reagowania. W tym samym roku w skład WPD włączono brygady desantowo-szturmowe: 56 BDSz z Kamyszyna, 83 BDSz z Ussuryń i 11 BDSZ z Ułan-Ude[3].
W 2015 rozpoczęto reorganizację dywizji desantowo-szturmowych. Zostały one powiększone o dodatkowy trzeci pułk. Na wyposażenie wprowadzono też pojazdy kołowe Tajfun i Tigr oraz gąsienicowe BMD-4M i BTR-MDM Rakuszka. Do formacji trafiły również bezpilotowe systemy powietrzne typu Grusza i Orlan oraz zautomatyzowane systemy łączności i nowe zestawy przeciwlotnicze. Rok później planowano włączenie do dywizji i brygad sześciu kompanii czołgów, pododdziałów BSP oraz dwóch kompani walki radioelektronicznej[3].
Działania bojowe wojsk powietrznodesantowych
[edytuj | edytuj kod]
Rosyjskie WDW zostały użyte w czasie wojny w Jugosławii w latach 1991–1999: w ramach międzynarodowych sił IFOR (w 1996) i SFOR (od 1996 do 2003) funkcjonowała 1 Pokojowa Rosyjska Samodzielna Brygada Powietrznodesantowa. Ich najsłynniejszą akcją był zajęcie w czerwcu 1999 roku przez 98 batalion gw. lotniska Slatina koło Prisztiny. Pomimo ambitnych założeń[6], okazała się to być jednak czysto symboliczna operacja, która w gruncie rzeczy zamanifestowała tylko sprzeciw i bezsilność Rosji po rozpoczęciu bombardowań Jugosławii przez NATO. W latach 1999–2002 rosyjscy spadochroniarze pełnili misję pokojową w ramach jednostek KFOR w Kosowie. Jednostki WDW od 1992 służyły w ramach 14 Armii w Mołdawii, pełniąc rolę sił stabilizacyjnych w Naddniestrzu. Podobną rolę odegrały w czasie wojny w Osetii Południowej w latach 1991–1992.
Rosyjscy spadochroniarze uczestniczyli również w obydwu wojnach w Czeczenii. Brali udział w I i II szturmie Groznego – w 1994 i 1999 roku. Ich późniejszy dowódca – gen. Władimir Szamanow, właśnie podczas drugiego konfliktu czeczeńskiego zyskał złą sławę przestępcy wojennego[7]. Najsłynniejszym epizodem walk rosyjskich spadochroniarzy w Czeczenii jest bój o wzgórze 776 stoczony przez 6 kompanię 104 pułku 76 Gwardyjskiej Dywizji. W dniach od 29 lutego do 3 marca 2000 kompania broniąc wejścia do Wąwozu Arguńskiego przed bojownikami Basajewa i Chattaba (ich liczebność Rosjanie oceniają na 2500 ludzi) straciła w ciągu trzydniowych walk 84 ze 104 żołnierzy (80%).
W nocy z 8 na 9 sierpnia 2008 roku, 76 Dywizja Desantowo-Szturmowa działająca w składzie 58 Armii wylądowała w Cchinwali jako wsparcie rosyjskich sił pokojowych w Osetii Płd. Rosyjskie Ministerstwo Obrony poinformowało również o planach wysłania w rejon konfliktu 98 Dywizji Powietrznodesantowej i 45 samodzielnego pułku rozpoznawczego. Wsparcie w postaci oddziałów 7 Dywizji Desantowo-Szturmowej (trzy bataliony i jeden pułk) otrzymała również pomiędzy 8 a 10 sierpnia Abchazja. Oddziały te zostały przerzucone do na teren republiki przy pomocy okrętów desantowych Floty Czarnomorskiej. 11 sierpnia spadochroniarze ci weszli z terytorium Abchzaji (nie byli częścią sił pokojowych) na teren Gruzji i bez walki zajęli bazę wojskową w Senaki. Od 13 sierpnia oddziały 76 Dywizji rozpoczęły okupację gruzińskiego miasta Gori. 14 sierpnia gen. Wiaczesław Borisow, z-ca dowódcy WDW ds. szkolenia, zapowiedział, że oddziały 76 Dywizji rozpoczęły wycofywanie się z Gorii[8][9]
Wbrew oficjalnym rosyjskim deklaracjom, rosyjskie WDW – obok specnazu GRU i wojsk lądowych Południowego Okręgu Wojskowego – tworzą trzon wojsk rosyjskich zaangażowanych w trwającym od wiosny 2014 roku konflikcie w Donbasie. Według danych strony ukraińskiej, wśród szacowanych na 8,5–10 tys. żołnierzy regularnej armii rosyjskiej walczących po stronie separatystów, znajdują się lub znajdowali spadochroniarze z 76 Dywizji Desantowo-Szturmowej, 98 Dywizji Powietrznodesantowej, 7 Dywizji Desantowo-Szturmowej, 106 Dywizji Desantowo-Szturmowej i 45 Samodzielnej Brygady Specnazu Wojsk Powietrznodesantowych[10]. Rosyjscy spadochroniarze znajdowali się pośród żołnierzy separatystów schwytanych przez Ukraińców. Najczęściej byli oni zwracani Rosji na zasadzie wymiany jeńców[11]. Co najmniej od listopada 2015 roku rosyjscy spadochroniarze stacjonują na Krymie, zaanektowanym przez Rosję wiosną 2014[12]. We wrześniu 2015 roku śledczy OSINT ujawnili dowody na udział spadochroniarzy rosyjskich ze 104 pułku 76 Dywizji Spadochronowej w zajęciu platform „Czernomornaftgazu” w grudniu 2014[13]. W kwietniu 2015 roku rzecznik rosyjskich WDW poinformował o rozpoczęciu przez żołnierzy 76 Dywizji Desantowo-Szturmowej i 98 dywizji powietrznodesantowej ćwiczeń w rejonie Murmańska, mających na celu przygotowanie ich żołnierzy do działań za kołem podbiegunowym. Przez komentatorów zostało to odebrane jako kolejny sygnał świadczący o trwającym od 2012 roku dążeniu Rosji do zwiększania swojej militarnej obecności za północnym kręgiem polarnym[14]. Wiosną 2017 rosyjskie media, powołując się na zagraniczne źródła (Al Masdar News, DEBKAfile) doniosły o udziale rosyjskich spadochroniarzy w konflikcie syryjskim[15][16]. W Syrii mieli by również walczyć w charakterze najemników byli żołnierze radzieckich wojsk powietrznodesantowych[17].
.jpg)
Struktura
[edytuj | edytuj kod]
Dowództwo Wojsk Powietrznodesantowych
(Moskwa, ul. Matrosskaja tiszyna nr 10)
- dywizje powietrznodesantowe i desantowoszturmowe:
- brygady desantowoszturmowe:
11 Gwardyjska Samodzielna Brygada Desantowo-Szturmowa (Ułan Ude);
31 Gwardyjska Samodzielna Brygada Desantowo-Szturmowa {Ulianowsk;- 56 Gwardyjska Samodzielna Brygada Desantowo-Szturmowa (Kamyszyn);
83 Gwardyjska Samodzielna Brygada Desantowo-Szturmowa (Ussuryjsk).
- instytucje edukacyjne::
- Riazańska Wyższa Szkoła Dowódcza Wojsk Powietrznodesantowych;
- Omski Korpus Kadetów;
- Uljanowska Gwardyjska Suworowska Szkoła Wojskowa;
- Tulska Suworowska Wojskowa Szkoła Kadetów;
- 242 Centrum Szkoleniowe, Omsk[18] (przygotowanie młodszych specjalistów wojsk powietrznodesantowych);
- jednostki wojskowe specjalnego przeznaczenia:
45 Samodzielna Gwardyjska Brygada Specjalnego Przeznaczenia (Kubinka);
- jednostki wojskowe zabezpieczenia:
- 38 Gwardyjska Brygada Kierowania Wojsk Powietrznodesantowych (Miedwieżi oziera);
- 150 Samodzielny Batalion Remontowo-renowacyjny Wojsk Powietrznodesantowych[19][18].
Symbole rosyjskich Wojsk Powietrznodesantowych
[edytuj | edytuj kod]-
Flaga -
Emblemat noszony na rękawie -
Godło
Dowódcy WPD
[edytuj | edytuj kod]- gen. Jewgienij Podkołzin (1991–1996);
- gen. Gieorgij Szpak (1996−2003);
- gen. Aleksandr Kołmakow (2003–2007);
- gen. por. Walerij Jewtuchowicz (2007–2009);
- gen. Nikołaj Ignatow (2009 od kwietnia do września);
- gen. płk Władimir Szamanow (2009–2016);
- gen. płk Andriej Sierdiukow (od 2016)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zaloga, s. 205–207.
- ↑ Janik 2018 ↓, s. 173.
- ↑ a b c Janik 2018 ↓, s. 174.
- ↑ Władimir Szamanow: WDW Rossii gotowy k rieszeniju bojewych zadacz. [w:] Weekend. Rianowosti [on-line]. 2010-08-02. [dostęp 2011-07-03]. (ros.).
- ↑ Istocznik: WDW połnostiu wojdut w sostaw wojsk bystrogo rieagirowania w blizajszyie gody. [w:] tass.ru [on-line]. 2015-06-04. [dostęp 2017-02-12]. (ros.).
- ↑ IG-88: Fiasko rosyjskiej operacji. [dostęp 2010-06-20]. (pol.).
- ↑ U.S. President Must Press Russia on Chechnya Abuses [online], Human Rights Watches, 14 czerwca 2001 [dostęp 2010-06-20] [zarchiwizowane z adresu 2008-11-01] (ang.).
- ↑ Anton Ławrow: Chronologia bojewych diejstwij mieżdu Rossijej i Gruziej w awgustie2008 goda. [w:] Komsomolskaja Prawda [on-line]. 2010-03-17. [dostęp 2011-07-01]. (ros.).
- ↑ Borisow, Wjaczesław. [w:] Lienta.ru [on-line]. [dostęp 2011-07-01]. (ros.).
- ↑ Grzegorz Kuczyński: Nowe rosyjskie jednostki w Donbasie. Sztab sięga za Ural i po Flotę Północną. [w:] tvn24.pl [on-line]. 2015-02-10. [dostęp 2017-02-18]. (pol.).
- ↑ PAP: Rosyjscy komandosi zatrzymani na Ukrainie są już w Rosji. [w:] wiadomosci.wp.pl [on-line]. 2014-08-31. [dostęp 2017-02-18]. (pol.).
- ↑ tas//gak: Rosjanie zrzucili spadochroniarzy przy granicy z Ukrainą. [w:] tvn24.pl [on-line]. 2016-04-04. [dostęp 2017-02-18]. (pol.).
- ↑ Platformy wiertnicze Czernomornaftogazu opanowali rosyjscy spadochroniarze ze 104 pułku. [w:] InformNapalm [on-line]. 2015-09-23. [dostęp 2019-08-18]. (pol.).
- ↑ mm\mtom: Rosyjscy spadochroniarze będą skakać na lodowe kry. [w:] tvn24 [on-line]. 2015-04-06. [dostęp 2019-08-18]. (pol.).
- ↑ W wojnie w Sirii uczastwujet brigada WDW Rossii – SMI. [w:] Russkij Jewriej [on-line]. 2017-05-26. [dostęp 2018-06-10]. (ros.).
- ↑ Sirija: Russkije WDW wstali naprotiw amierikanskich elitnych podrozdielienij. [w:] Russkoje Agientstwo Nowostiej [on-line]. 2017-05-23. [dostęp 2018-06-10]. (ros.).
- ↑ Andrzej Kublik: Reuters: coraz więcej Rosjan ginie w Syrii, ale Moskwa ukrywa straty. [w:] wyborcza.pl [on-line]. 2017-08-02. [dostęp 2018-06-10]. (pol.).
- ↑ a b Kuznica komandnych kadrow WDW Riazanskoje wysszeie wozduszno-diesantnoje komandnoje ucziliszcze imienii gienierała armii W.F. Margiełowa. [dostęp 2010-06-20]. (ros.).
- ↑ Воздушно-десантные войска. [w:] интернет-портал Минобороны России [on-line]. Министерство обороны Российской Федерации (Минобороны России). [dostęp 2021-01-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-11-26)]. (ros.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Marek Depczyński: Rosyjskie siły zbrojne: od Milutina do Putina. Warszawa: Bellona SA, 2015. ISBN 978-83-11-13505-5.
- Robert Janik: Zmiany organizacyjno-funkcjonalne w Silach Zbrojnych Federacji Rosyjskiej. W: Szymon Markiewicz (red.): Rosyjska wizja prowadzenia operacji militarnych. Warszawa: Akademia Sztuki Wojennej, 2018. ISBN 978-83-7523-671-2.
| Organy dowodzenia | |
|---|---|
| Rodzaje sił zbrojnych | |
| Samodzielne rodzaje wojsk | |
| Okręgi wojskowe |
.svg){kind=small}
