Wydział Prawa Uniwersytetu Lwowskiego
Wydział Prawa Uniwersytetu Lwowskiego – utworzony został 1784 wraz z powstaniem Uniwersytetu Lwowskiego.
Działał jako polski ośrodek nauki prawa w okresie II Rzeczypospolitej do wybuchu II wojny światowej w 1939. Od 1939 jest jednym z wydziałów w strukturze Uniwersytetu Lwowskiego im. Iwana Franki (w latach 1919–1939 Uniwersytetu Jana Kazimierza).
Siedziba wydziału znajduje się w gmachu głównym Uniwersytetu Lwowskiego przy ul. Uniwersyteckiej 1. Przed II wojną światową siedziba Wydziału Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza znajdowała się przy ul. Mickiewicza 5a[1].
Struktura
[edytuj | edytuj kod]W II Rzeczypospolitej istniało kilkanaście zakładów naukowych powiązanych z katedrami.
W 1919 w budżecie przewidzianych było 27 katedr, z czego 14 wakowało (wykładali z nich zastępcy profesorów)[1]. W roku akademickim 1922/1923 na wydziale przewidywano w budżecie 25 katedr zwyczajnych i 3 nadzwyczajne[2], kilka pozostawało nieobsadzonych. W roku akademickim 1938/1939 na wydziale istniało 16 zakładów naukowych, a przy wydziale działały studia specjalistyczne: Dyplomatyczne, Ekonomiczne oraz Administracyjno-Skarbowe. Działał też Kurs Prawa Lotniczego, który zorganizował i kierował nim prof. Tadeusz Bigo[1].
Wśród wykładowców byli:
- w dziedzinie historii prawa:
- Oswald Balzer – rektor Uniwersytetu Lwowskiego, profesor prawa polskiego prywatnego i historii prawa polskiego, dyrektor Archiwum Krajowego Aktów Grodzkich i Ziemskich we Lwowie,
- Przemysław Dąbkowski, trzykrotny dziekan Wydziału Prawa Uniwersytetu Lwowskiego, opracował pierwszą nowoczesną syntezę historii polskiego prawa cywilnego (Prawo prywatne polskie, 1910–1911, 2 tomy); praca ta stanowiła przez długi czas jedyne syntetyczne opracowanie tej tematyki,
- Alfred Halban – rektor Uniwersytetu Lwowskiego,
- w dziedzinie prawa kanonicznego:
- Władysław Abraham – rektor Uniwersytetu Lwowskiego, zorganizował badania w archiwum watykańskim nad źródłami związanymi z Polską. Brał udział w komisji ministerialnej przygotowującej projekt konkordatu między Rzecząpospolitą Polską i Stolicą Apostolską, współtworzył polskie prawo małżeńskie,
- Leon Halban – autor prac Religia w Trzeciej Rzeszy (1936) oraz Mistyczne podstawy narodowego socjalizmu (1946); w tej drugiej pracy wskazuje na dwojakie korzenie nazizmu, jako będącego w opozycji zarówno do katolicyzmu, jak i racjonalizmu,
- Leszek Winowski – prorektor Wydziału Prawa Uniwersytetu Wrocławskiego i Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego,
- w dziedzinie prawa rzymskiego:
- Wacław Osuchowski – kierownik Katedry Prawa Rzymskiego Uniwersytetu Lwowskiego,
- Leon Jan Piniński – rektor Uniwersytetu Lwowskiego, dyplomata, kolekcjoner i historyk sztuki,
- w dziedzinie prawa konstytucyjnego:
- Stanisław Starzyński – rektor Uniwersytetu Lwowskiego, pierwszy w historii polskiego prawa kierownik pierwszej samodzielnej katedry prawa politycznego (konstytucyjnego) na ziemiach polskich, przyczynił się w 1909 r. do rozszerzenia autonomii Galicji poprzez ustawę nazwaną jego imieniem (lex Starzyński), brał udział w pracach nad projektem konstytucji dla Polski, ogłosił autorski projekt reformy konstytucji. W II RP cieszył się zasłużoną opinią najwybitniejszego znawcy prawa konstytucyjnego, opublikował wiele fundamentalnych dzieł z zakresu prawa konstytucyjnego,
- Antoni Wereszczyński – rektor Politechniki Lwowskiej,
- w dziedzinie prawa karnego:
- Juliusz Makarewicz – główny autor kodyfikacji polskiego prawa karnego – kodeksu karnego z 1932 roku, określanego w doktrynie jako Kodeks Makarewicza,
- w dziedzinie prawa cywilnego:
- Ernest Till – wiceprezes Komisji Kodyfikacyjnej RP, twórca lwowskiej szkoły prawa prywatnego,
- w dziedzinie prawa handlowego:
- Aleksander Doliński – rektorem Wyższej Szkoły Handlu Zagranicznego, kierownik Sekcji Prawa Handlowego Komisji Kodyfikacyjnej RP,
- Roman Zbigniew Piotrowski – znawca prawa handlowego i międzynarodowego,
- w dziedzinie prawa cywilnego procesowego:
- Maurycy Allerhand – członek Komisji Kodyfikacyjnej RP i Trybunału Stanu,
- Kamil Stefko – członek Komisji Kodyfikacyjnej II RP i Trybunału Konstytucyjnego,
- w dziedzinie ekonomii społecznej:
- Stanisław Głąbiński – rektor Uniwersytetu Lwowskiego, wicepremier II RP,
- w dziedzinie statystyki i administracji:
- Józef Buzek – ekspert delegacji polskiej na konferencji pokojowej w Paryżu w 1919 roku zajmującym się zagadnieniami gospodarczymi, dyrektorem Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie, autor projektu nowej Konstytucji
- Tadeusz Pilat – rektor Uniwersytetu Lwowskiego, przygotowywał projekty reform administracyjnych.
Wydział Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza
[edytuj | edytuj kod]
Polscy dziekani
[edytuj | edytuj kod]- 1861-1862: prof. Józafat Zielonacki
- 1876-1877: prof. Leon Biliński
- 1878-1879: prof. Leonard Piętak
- 1879-1880: prof. Edward Rittner
- 1880-1881: prof. Tadeusz Pilat
- 1882-1883: prof. Leon Biliński
- 1883-1884: prof. Leonard Piętak
- 1884-1885: prof. Tadeusz Pilat
- 1885: prof. Edward Rittner
- 1886-1887: prof. Leon Biliński
- 1889-1890: prof. Stanisław Głąbiński
- 1890-1891: prof. Leonard Piętak
- 1895-1896: prof. Stanisław Starzyński
- 1897-1898: prof. Władysław Ochenkowski
- 1900-1901: prof. Tadeusz Pilat
- 1916-1917: prof. Józef Buzek
- 1918-1919: prof. Stanisław Starzyński
- 1922-1923: prof. Zbigniew Pazdro
- 1923-1924: prof. Roman Longchamps de Bérier
- 1924-1925: prof. Zbigniew Pazdro
- 1929-1930: prof. Roman Longchamps de Bérier
- 1931-1932: prof. Roman Longchamps de Bérier
- 1932-1934: prof. Zbigniew Pazdro
- 1934-1937: prof. Ludwik Ehrlich
- 1937-1939: prof. Kazimierz Przybyłowski (po raz trzeci wybrany na przełomie czerwca/lipca 1939[3])
Wykładowcy
[edytuj | edytuj kod]Absolwenci
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c A. Redzik, Academia Militans. Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie, red. Adam Redzik, wyd. 2, Kraków, s. 419, 428,429, 433., 2017.
- ↑ Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918-1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007, s. 21. ISBN 978-83-7188-964-6.
- ↑ Nowe władze akademickie Uniw. Jana Kazimierza. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 149 z 6 lipca 1939.
Bibliografia, literatura, linki
[edytuj | edytuj kod]- Adam Redzik, Wydział Prawa Uniwersytetu Lwowskiego w okresie Drugiej Rzeczypospolitej i czasie II wojny światowej. Wybrane zagadnienia, „Prace Komisji Historii Nauki PAU”, Tom X (2010), s. 111–152.
- Adam Redzik, Prawo prywatne na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie, Warszawa 2009.
- Adam Redzik, Wydział Prawa Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1939–1946, Lublin 2006.
- Adam Redzik, Lwowska szkoła dyplomatyczna. Zarys historii Studium Dyplomatycznego przy Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie (1930-1939), „Polski Przegląd Dyplomatyczny” 2006, t. 6, nr 5 (33).
- Adam Redzik, Kurs Prawa Lotniczego przy Wydziale Prawa Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie (1936 – 1939), „Rocznik Lwowski” 2006.
- Adam Redzik Wydział Prawa Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1939–1945, Rocznik Lwowski 2004, Instytut Lwowski, Warszawa ISSN 1230-0829.
- Academia Militans. Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie, red. Adam Redzik, Kraków 2015, wyd. 2, Kraków 2017.
- Renata Wiaderna-Kuśnierz, Prawo rzymskie na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie w okresie międzywojennym (1918-1939), Toruń wyd. I 2015, wyd. II 2017.
- Oficjalna strona Wydziału Prawa Uniwersytetu Lwowskiego. lnu.edu.ua. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-09)].
- Jan Draus: Uniwersytet Jana Kazimierza we Lwowie 1918-1946. Portret kresowej uczelni. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2007, s. 35–36. ISBN 978-83-7188-964-6.