Przejdź do zawartości

Świniowate

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Świniowate
Suidae
J.E. Gray, 1821[1]
Ilustracja
Przedstawiciel rodziny – dzik euroazjatycki (Sus scrofa)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Nadrząd

kopytne

Rząd

parzystokopytne

Podrząd

świniokształtne

Rodzina

świniowate

Typ nomenklatoryczny

Sus Linnaeus, 1758

Synonimy
  • Eurodontina[a] J.E. Gray, 1873[2]
Podrodziny

5 podrodzin (w tym 4 wymarłe) – zobacz opis w tekście

Świniowate[3] (Suidae) – rodzina dużych, lądowych ssaków kopytnych z rzędu parzystokopytnych (Artiodactyla).

Występowanie

[edytuj | edytuj kod]

W warunkach naturalnych świniowate występują w Europie, Azji (najliczniej) i Afryce. Dziki zostały z powodzeniem introdukowane w Ameryce i Australii.

Charakterystyka

[edytuj | edytuj kod]

Świniowate są dużymi ssakami o masywnej budowie, wydłużonej głowie i krótkiej szyi. Charakteryzują się obecnością zagiętych ku górze i na zewnątrz dużych, górnych kłów oraz niespotykaną u innych kopytnych owalną chrząstką w pobliżu końca pyska.

Największe osobniki osiągają długość ciała ponad 2 m (bez ogona), przy masie ciała ponad 300 kg. Do największych gatunków należy dzik europejski i nieco mniejsza od niego świnia leśna. Najmniejsze mają ok. 55 cm długości. Samce świniowatych nazywane są odyńcami, samice lochami, a młode warchlakami. Odyńce są większe i cięższe od loch. Młode są zwykle dwubarwne.

Świniowate żyją od 7 do 24 lat. Są wszystkożerne. Często niszczą uprawy polowe w poszukiwaniu bulw. Większość dzikich gatunków to zwierzyna. Świnia domowa ma bardzo duże znaczenie gospodarcze.

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Do rodziny Suidae zalicza się jedną występujące współcześnie podrodzinę grupującą wszystkie żyjące współcześnie świniowate[4][3][5]:

Wyróżniono też kilka wymarłych podrodzin[6][7][8]:

Opisano również kilka wymarłych rodzajów nie sklasyfikowanych z żadnej z podrodzin:

Kladogram rodziny Suidae (bez taksonów wymarłych)[13]:




Sus



S. verrucosus



S. barbatus





S. celebensis



S. scrofa






S. cebifrons



S. philippensis




Porcula

P. salvania





Potamochoerus

P. porcus



P. larvatus




Hylochoerus

H. meinertzhageni



Phacochoerus

P. africanus



P. aethiopicus






Babyrousa

B. babyrussa



B. togeanensis



B. celebensis




  1. Definiacja taksonu nie opiera się na nazwie rodzajowej.

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. J.E. Gray. On the Natural Arrangement of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 306, 1821. (ang.). 
  2. J.E. Gray. Observations on pigs (Sus, Linnæus; Setifera, Illiger) and their skulls, with the description of a new species. „The Annals and Magazine of Natural History”. Fourth series. 11 (66), s. 438, 1873. (ang.). 
  3. a b W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 167–168. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  4. N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-06]. (ang.).
  5. D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Family Suidae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2022-10-14].
  6. M. Pickford, J. Morales. New Listriodontinae (Mammalia, Suidae) from Europe and a review of listriodont evolution, biostratigraphy and biogeography. „Geodiversitas”. 25 (2), s. 347-404, 2003. (ang.). 
  7. M.J. Orliac. The differentiation of bunodont Listriodontinae (Mammalia, Suidae) of Africa: new data from Kalodirr and Moruorot, Kenya. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 157 (3), s. 653-678, 2009. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2008.00525.x. (ang.). 
  8. M.J. Orliac, A. Pierre-Olivier, S. Ducrocq. Phylogenetic relationships of the Suidae (Mammalia, Cetartiodactyla): new insights on the relationships within Suoidea. „Zoologica Scripta”. 39 (4), s. 315-330, 2010. DOI: 10.1111/j.1463-6409.2010.00431.x. (ang.). 
  9. H. Filhol. Mémoire relatif à quelques mammifères fossiles provenant des dépôts de phosphorite du Quercy. „Bulletin de la Société des Sciences Physiques et Naturelles de Toulouse”. 5, s. 124, 1882. (fr.). 
  10. A. Bhandari, M. Pickford & B.N. Tiwari: Basal Late Miocene Mammal Fauna from Tapar and Pasuda, Kachchh. München: Dr. Friedrich Pfeil, 2015, s. 20, seria: Münchner Geowissenschaftliche Abhandlungen, Reihe A: Geologie und Paläontologie, cz. 43. ISBN 978-3-89937-199-4. (ang.).
  11. M. Pickford. A revision of the Miocene Suidae and Tayassuidae (Artiodactyla, Mammalia) of Africa. „Tertiary Research Special Paper”. 7, s. 24, 1986. (ang.). 
  12. E. Strand. Miscellanea nomenclatorica zoologica et palaeontologica XI. „Folia Zoologica et Hydrobiologica”. 12, s. 114, 1943. (łac.). 
  13. J. Gongora, C. Groves & E.Meijaard: Evolutionary Relationships and Taxonomy of Suidae and Tayassuidae. W: M. Melletti & E. Meijaard (redaktorzy): Ecology, Conservation and Management of Wild Pigs and Peccaries. Cz. 1: Evolution, Taxonomy, and Domestication. Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 1–19. ISBN 978-1-316-94123-2. (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Halina Komosińska, Elżbieta Podsiadło: Ssaki kopytne : przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13806-8.
  • Kazimierz Kowalski: Ssaki, zarys teriologii. Warszawa: PWN, 1971.
  • Fox, D. and P. Myers: Suidae. (On-line), Animal Diversity Web, 2000. [dostęp 2008-04-26]. (ang.).