Andrzej Lipiński, profesor, doktor, (ur. w Łodzi) – polskireżyser dźwięku i filmu, muzyk, pedagog, producent muzyczny, konstruktor urządzeń elektroakustycznych, założyciel firm Tonmeister Recording i Lipinski Sound (USA) oraz Gali Film Studio i Lipinski Recordings (Polska), profesor na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina.[1]
Ukończył Państwową Podstawową Szkołę Muzyczną w Łodzi w klasie fortepianu, potem I Liceum Ogólnokształcące im. M. Kopernika w Łodzi, oraz równolegle Państwową Średnią Szkołę Muzyczną w Łodzi w klasie Klarnetu oraz klasie Teorii Muzyki[2]. W 1976 r. ukończył z wyróżnieniem Wydział Reżyserii Dźwięku Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie.[3]
Jako uczeń Średniej Szkoły Muzycznej w Łodzi grał na saksofonie tenorowym w zespole jazzowym z Januszem Stafankiem (as) - później zespół No To Co, oraz z Grzegorzem Gierłowskim (dr) - później zespół Jerzego Miliana. Występowali na koncertach wspólnie z zespołem Komety (później Trubadurzy), na których konferansjerem był Krzysztof Krawczyk.
Przełomowym momentem w decyzji o karierze zawodowej było kiedy po koncercie Jazz Jamboree w Filharmonii Narodowej został na sesji nagraniowej Krzysztofa Komedy płyty Astigmatic. To zdecydowało o wyborze kierunku studiów – Reżyserii Dźwięku.
Na pierwszym roku studiów wspólnie z kolegami z Wydziału - Wiesławem Woszczykiem i Jerzy Matulewiczem zrealizowali według własnego scenariusza dwuaktowy film do muzyki z drugiego albumu zespołu Blood, Sweat & Tears[4]- który w ramach nagród Grammy uzyskał tytuł Album of the Year. BST+RMC (Blood, Sweat & Tears i Rrajd Monte Carlo).
Na drugim roku studiów jako muzyk (ts) nagrał płytę (LP) z Big Bandem "Stodoła" - dyrygowanym i stworzonym przez Henryka Majewskiego z najlepszych polskich muzyków jazzowych.[5]
Andrzej Lipiński podczas nagrań z Tomasz Stańko New York Quartet
Pod koniec studiów po raz pierwszy wyjechał do USA skąd przywiózł swój pierwszy prywatny sprzęt do nagrań fonograficznych. Wśród nagrań dyplomowych znalazły się pierwsze nagrania kwadrofoniczne.[6]
W roku 1981 nagrał na swoim sprzęcie w Gdańsku I Przegląd Piosenki PrawdziwejZakazane Piosenki i korzystając z pomocy ambasady USA w Warszawie wysłał materiały do Hollywood, gdzie następnie wyjechał i wydał dwupłytowy album p.t. Piosenki Solidarności.[8][9] Po wprowadzeniu Stanu Wojennego fakt wydania płyt uniemożliwił mu na długie lata powrót do Kraju.
Od tej chwili kontynuował swoją karierę zawodową w USA - przez pierwsze lata w Hollywood, a następnie na Wschodnim Wybrzeżu. W roku 1984 założył w stanie Maryland swoje prywatne studio - Tonmeister Recording. Od połowy lat 90 ponowił reżyserię nagrań w Polsce współpracując z czołowymi polskimi kompozytorami jak Krzysztof Penderecki, Wojciech Kilar, Henryk Mikołaj Górecki.
W roku 1995 założył w Warszawie Studio Filmowe Gali specjalizujące się opracowaniach filmów muzycznych, gdzie przygotowywano programy dla pierwszej polskiej telewizji muzycznej Atomic TV (później MTV).[10]
Sesja nagraniowa Król Roger, Wrocław
Kontynuując pracę jako reżyser dźwięku w USA udoskonalał sprzęty, na których pracował i ostatecznie zdecydował skonstruować swoje własne urządzenia.[11]
W roku 2003 założył w stanie Maryland firmę Lipinski Sound. Firma w ciągu zaledwie dwóch lat zbudowała rozpoznawalną markę i zdobyła światową reputację. Aktualnie na sprzęcie Lipinski Sound pracują w Hollwyood takie studia jak Universal[12], United Artists, Warner Bros, czy After Master – studio które na swoim koncie posiada największą ilość platynowych płyt. Na sprzęcie Lipinski Sound pracują także laboratoria Dolby w Tokyo i Sztokholmie oraz używają go takie uczelnie muzyczne jak Peabody, Cleveland Institute of Music, Berklee College of Music, New York University, w NYC oraz w filii w Abu Dhabi, Uniwersytet Muzyczny Fryderyka Chopina, jak również w Konserwatorium Moskiewskie. Jak się okazało już po śmierci muzyka, na sprzęcie Lipinski Sound pracował również Prince.
Od połowy lat 90 Andrzej Lipiński dzielił swój czas pomiędzy USA i Polskę, gdzie realizował nagrania przy użyciu własnych technologii. Reżyserował płyty z takimi artystami jak Krzysztof Penderecki, Wojciech Kilar czy Henryk Mikołaj Górecki. Wspomniani kompozytorzy w ramach jednego z projektów pod roboczą nazwą „Tryptyk Sakralny” zostali jako pierwsi zarejestrowani w nowych technologiach - na płytach Super Audio CD[13], a płyta dyrygowana przez Krzysztofa Pendereckiego z jego utworem Credo w amerykańskim miesięczniku „Stereophile” została umieszczona na liście „Records To Die For” - wśród 80 najwybitniejszych nagrań wszech czasów.
Andrzej Lipiński. Mozart – Koncerty na 1, 2, 3 fortepiany, nagranie High Resolution Surround
Andrzej Lipiński zrealizował również jedne z pierwszych na świecie i pierwsze w Polsce nagrania na płytach Blu-ray w swoim autorskim 8-kanałowym systemie surround/immersive sound. Zrealizowane w tym formacie nagranie pieśni Fryderyka Chopina w Paryżu - w jedynej oryginalnie zachowanej sali, w której koncertował Chopin, z udziałem oryginalnego fortepianu, na którym grał Chopin (Pleyel 1843).[14] Nagranie to zestawione z żywym wykonaniem wzbudziły sensację na 138 konwencji Audio Engineering Society[15].
Kontynuując pracę naukową, po obronie doktoratu (który został uhonorowany wyróżnieniem), w roku 2021 otrzymał od prezydenta RP nominację profesorską[16]. Aktualnie Andrzej Lipiński jest profesorem na Wydziale Reżyserii Dźwięku w swojej macierzystej uczelni[17] – Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina, opracowuje nowe urządzenia które wyznaczają najwyższe standardy w światowej fonografii i reżyseruje nagrania na swoim unikatowym, nie udostępnianym komercyjnie sprzęcie.
Wyróżnienie dyplomowe w Szkole Muzycznej II stopnia: wykonanie koncertu klarnetowego W. A. Mozarta z orkiestrą Filharmonii Łódzkiej
Pierwsze światowe nagranie wszystkich Arii Koncertowych W. A. Mozarta (Luigi Alva)
Pierwsze światowe nagranie wersji fletowej Pór Roku A. Vivaldiego (Jadwiga Kotnowska)
Pierwsze światowe stereofoniczne nagranie opery Haendla Sosarme
Raport NBSWyróżnienie przez National Bureau of Standards (USA). NBS (National Bureau of Standards obecnie National Institute of Standards and Technology) po wprowadzeniu cyfrowego zapisu dźwięku zorganizowało testy wykrywające zbudowany przez CBS system blokady kopii cyfrowych. Andrzej Lipiński wśród grupy składającej się z członków Audio Engineering Society biorących udział w testach wykazał się fenomenalnym słuchem i jako jedyny w 100% wykrył mankamenty tego systemu. W końcowym raporcie NBS określono, że wśród profesjonalistów jest to przypadek jeden na 1000.
Udział w Komisji Redakcyjnej (Editorial Review Board) miesięcznika Recording Engineer Producer (1985-87)[24]
W roku 1989-90 zdobywca w kategorii Sound Engineering Emmy Award - najbardziej prestiżowej nagrody telewizji amerykańskiej - za serię ponad 20 spektakli American Playhouse
Pierwsze światowe nagranie koncertu fortepianowego Wojciecha Kilara (Peter Jablonski)
Pierwsze światowe nagranie koncertu klarnetowego K. Pendereckiego (Dmitri Ashkenazy)
W roku 2000 w Caramore NY dokonanie na prototypowym systemie Sony pierwszych nagrań w systemie DSD surround.
W roku 2003 dokonanie pierwszych w Polsce nagrań surround na płyty Super Audio CD
Nagranie SACD Credo K. Pendereckiego pod dyr. kompozytora zostało włączone przez prestiżowy audiofilski miesięcznik amerykański Stereophile na listę Records To Die For wśród 80 najwybitniejszych nagrań wszech czasów.
W roku 2004 prestiżowe wydawnictwo amerykańskie Mobile Fidelity rozpoczęło używanie głośników Lipinski Sound do remasteringów unikatowych nagrań i konsekwentnie zakupiło kolejne zestawy.
Nagroda PAR Excellence Award za najlepszy produkt na 117 Konwencji Audio Engineering Society za przedwzmacniacz mikrofonowy Model L-408. Następnie nagroda Pro Audio Review - Reviewer’s Choice - nagroda recenzentów za najlepszy produkt roku.
Płyta Republique - nagranie utworów Grzegorza Ciechowskiego zaaranżowanych na kwartet smyczkowy w wyk. Kwartetu Śląskiego zostało uhonorowane przez miesięcznik Hi-Fi i Muzyka nagrodą Płyta Roku 2005.
Stereophile Magazin (USA) w 2006 roku nominował głośnik Model L-707 do nagrody Produkt Roku, a następnie umieścił ten produkt na liście Rekomendowanych Komponentów w najwyższej klasie „A”.
Nominacja do nagrody Fryderyk 2006, Album Roku Muzyka Orkiestrowa, Mozart – Koncerty na 1, 2, 3 fortepiany, nagranie High Resolution Surround
W roku 2008 zrealizowanie jednego z pierwszych na świecie i pierwszego w Polsce nagrania na płytach Blu-ray w autorskim 8-kanałowym systemie surround / immersive sound.
Zrealizowane w formacie Blu-Ray surround / immersive sound nagranie pieśni Fryderyka Chopina w Paryżu, w jedynej zachowanej autentycznie sali gdzie koncertował Chopin, z udziałem oryginalnego fortepianu, na którym grał Chopin (Pleyel 1843).[25] Nagrania zaprezentowane wraz z żywym wykonaniem tych utworów wywołały sensację na 138 Konwencji Audio Engineering Society.
Przyznanie patentów w dziedzinie elektroakustyki w roku 2007 (1 patent) oraz w roku 2014 (2 patenty)
Realizacja jedynego nagrania zespołu Tomasza Stańki New York Quartet zrealizowanego w technologii High Resolution Surround
Shanghai Audio Show 2015 - nagroda Best of the Year dla głośników L-707A Signature
W roku 2018 zostaje ujawnione, że na sprzęcie Lipinski Sound pracował Prince
Na sprzęcie firmy Lipinski Sound zostały w USA opracowane płyty, które zdobyły następujące nagrody Grammy: - ostatni album Chick’a Corea Trilogy 2 - XIII Symfonia Szostakowicza - album „Morning Phase”, który w jednym tylko roku był nominowany aż do 5 Grammy i zdobył 3: „Najlepszy album rock”, „Najlepiej nagrany album” oraz „Album roku”.
Od 2015 roku jest mężem Ewy Iżykowskiej. Z poprzedniego małżeństwa ojcem Łukasza Lipińskiego oraz dziadkiem Prestona Lipińskiego i Victora Lipińskiego.
Tomasz Stańko - Edward Vesala Quartet - Live At Remont | Helicon HR1002
Aquarium Live No.1 Laboratorium | Poljazz Z-SX-0669[27]
Aquarium Live No.3 Extra Ball | Poljazz Z-SX-0671[28]
Warsztat Nr 1, Wojciech Kamiński | Poljazz PSJ Z-SX-0683
Aqarium Live no. 5 Sun Ship, Z. Jaremko (ts, ss), W. Sendecki (p), W. Szczurek (b), M. Stach (dr) | Poljazz Z-SX-0686
The Quartet S. Kulpowicz (p), T. Szukalski (ts, ss), P. Jarzębski (b), J. Stefański (dr) | Poljazz Z-SX-0688
Ossian, Tomasz Stańko - Ossian | Poljazz Z-SX-0689
Jam Session w Akwarium Noc Pierwsza, Z. Jaremko (ts,) J. P. Wróblewski (ts), H. Miśkiewicz (as), J. Stivin (as), R. de Graaff (p), P. Tabaka (p), W. Little (b), C. Jarvis (dr) | Poljazz PSJ Z-SX-0692
Jam Session w Akwarium Noc Druga, Z. Jaremko (ts), H. Miśkiewicz (as), C. Davies (bs), I. Stokes (tp), J. McNeely (p), J. Lundgard (b), J. Bezucha (dr) | Poljazz PSJ Z-SX-0693
Stanisław Sojka - Don't You Cry | Poljazz Z-SX-0694
Kenny Drew K. Drew (p), P. Jarzębski (b), J. Stefański (dr) | Poljazz Z-SX-0695
Martial Solal - Martial Solal | Poljazz Z-SX-0696
Aquarium Live No. 6 - Swing Session | Poljazz Z-SX-0705
W. Kamiński, H. Majewski - Warsztat Nr 2 | Poljazz PSJ-81
Jimmy Rowles - My Mother's Love | Poljazz PSJ-84
In/Formation, Aquarium Live nr. 7, Sławomir Kulpowicz (p), Czesław Bartkowski (dr), Witold Szczurek (b) | Poljazz PSJ-88
Mozart – Tenorowe Arie Koncertowe (Komplet) - Luigi Alva / Janusz Olejniczak / Wojciech Rajski, Orkiestra Symfoniczna Filharmonii Śląskiej | Wifon LP 057/1-2
Georg Friedrich Haendel, Sosarme - Opera Seria w 3 aktach (fragmenty), Soloists and Polish Radio and Television Chamber Orchestra in Poznań, Agnieszka Duczmal - cond. | Polskie Nagrania SX 2089/90, PRCD 2345-2346
Laudemus Nomen Domini | Veriton SXV-747
Franz Haselböck - Świecka Muzyka Organowa | Veriton SXV-823-24, SXV-823-P, SXV-824-P
Organ Music From the Peplin Tablature, Jerzy Erdman | Veriton SXV-825, 826
Organy Fromborskie, Andrzej Chorosiński prezentuje organy we Fromborku | Veriton SXV-881
Polska współczesna muzyka organowa, Andrzej Chorosiński | Veriton SXV-882
Polska Muzyka Organowa, Joachim Grubich (Organy we Fromborku) | Veriton SXV-883-P
Dworzak, Moniuszko, Franck, Fauré - Wokalna Liryka Religijna, A. Vranova, J. Grubich | Veriton SXV-884, SXV-884-P
Piosenki Solidarności(Songs of Solidarity) | Echo OCR E 901-2 Stereo
K. Penderecki, Clarinet Concerto / Flute Concerto / Agnus Dei/; Dimitri Ashkenazy (cl), David Aguilar (fl), K. Penderecki dyr., Sinfonia Varsovia | Koch Classics 521102 | Dux Rec. Prod. DUX 0559
F. Chopin - Nina Kuźma-Sapiejewska – Ballada / Nokturn / Scherzo / Sonata nr 2 i nr 3 | Koch Classics 52327-2
Classically Cool - Sarasate, Kreisler, Mozart, Joplin – W. Szymczyńska, H. Szymczyński | Chamber Sound CSCD 97021
Music by American Women Composers, L. Rees & S. Stoyanoff | Bravura Rec. BR-1001 LP, CC
K. Szymanowski, Król Roger, Opera Wrocławska, dyr. Ewa Michnik, Polskie Wydawnictwo Audiowizualne Violin Romance, Eunice Lee | Samsung Classics OCC-7001
Wojciech Kilar, Piano Concerto, Choral Prelude I, II, III, Orawa, Peter Jablonski (p), Wojciech Rajski dyr. | Koch Classics 52033-2
W. A. Mozart Piano Concertos for 3, 2,1 Pianos, S. Drzewicki, T. Shebanowa J. Drzewiecki, Sinfonia Varsovia, dyr. Michael Zilm | PR SACD 014
A. Vivaldi, Cztery Pory Roku, Mariusz Patyra | LRF 101
↑Wydział Reżyserii Dźwięku: informator = Department of Sound Engineering: prospectus, Warszawa: Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina, 2004, s. 23, ISBN 978-83-89444-27-1 [dostęp 2024-03-22].
↑Bartłomiej A.B.A.FrankBartłomiej A.B.A., Estrada i Studio, styczeń 2005, s. 82-90, ISSN1427-0404(pol.).
↑Maciej ŁukaszM.Ł.GołębiowskiMaciej ŁukaszM.Ł., Dookoła tylko Mozarta, „HI FI i muzyka pismo audiofila i melomana”, czerwiec 2006, s. 86-89, ISSN1234-2173(pol.).
↑ abJanJ.LatusJanJ., Lipinski Sound, „Nowy Dziennik”, Nowy Jork, 26 listopada 2005, s. 8(pol.).
↑[1] Jest to koncert na żywo prowadzony przez samego Pendereckiego. Ta płyta SACD jest częścią projektu Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia znanego jako "Tryptyk sakralny". Projekt uczcił 70. urodziny urodziny trzech polskich kompozytorów: Krzysztofa Pendereckiego "Credo" Krzysztofa Pendereckiego, III Symfonii "Symfonii pieśni żałosnych" Henryka Mikołaja Góreckiego oraz Wojciecha Kilara.
Henryka Mikołaja Góreckiego oraz "Missa pro pace" Wojciecha Kilara. Wszystkie trzy koncerty zostały sfilmowane i wydane na wielokanałowych płytach SACD i DVD (Dolby Digital 5.1).
↑08 listopada 2023 Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda wręczył akty nominacyjne nauczycielom akademickim oraz pracownikom nauki i sztuki.,(oficjalna strona Prezydenta RP)
