Fukuiraptor: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Chobot (dyskusja | edycje)
33 201 edycji
m robot dodaje: ko:후쿠이랍토르
aktualizacja
Linia 1: Linia 1:
{{Zwierzę infobox|Nazwa zwyczajowa=Fukuiraptor
{{Zwierzę infobox
| Nazwa zwyczajowa = ''Fukuiraptor''
| typ = [[strunowce]]
⚫
|Łacińska=''Fukuiraptor kitadaniensis''
| podtyp = [[kręgowce]]
|Zoolog=Azuma & Currie, 2000
|Typ=[[strunowce]]
| gromada = [[zauropsydy]]
|Podtyp=[[kręgowce]]
| podgromada = [[diapsydy]]
| infragromada = [[archozauromorfy]]
|Gromada=[[gady]]
|Podgromada=[[diapsydy]]
| nadrząd=[[dinozaury]]
⚫
| rząd = [[dinozaury gadziomiedniczne]]
|Oddział=[[archozaury]]
|Nadrząd=[[dinozaury]]
| podrząd = [[teropody]]
⚫
| infrarząd = [[tetanury]]
⚫
|Rząd=[[Dinozaury gadziomiedniczne]]
{{Wstaw takson|[[karnozaury]]}}
|Podrząd=[[teropody]]
| nadrodzina = [[allozauroidy]]
⚫
|Infrarząd=[[tetanury]]
| rodzina = [[Neovenatoridae]]
|Takson=[[Carnosauria]]
| rodzaj = '''''Fukuiraptor'''''
|Nadrodzina=[[Allosauroidea]]
| autor rodzaj = Azuma & [[Philip J. Currie|Currie]], 2000
|Rodzaj='''fukuiraptor'''
| ranga podtaksonu = [[Gatunek (biologia)|Gatunki]]
|Gatunek=''Fukuiraptor kitadaniensis''
| podtaksony = * ''F. kitadaniensis'' <small>Azuma & Currie, 2000</small>
|Obrazek=Fukuiraptor BW.jpg
| grafika = Fukuiraptor BW.jpg
|Opis_obrazka=
| wikispecies =
|Commons=Category:Fukuiraptor kitadaniensis
⚫
| commons = Category:Fukuiraptor kitadaniensis
}}
}}
'''''Fukuiraptor''''' – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] [[teropody|teropoda]] z rodziny [[Neovenatoridae]] żyjącego we [[kreda wczesna|wczesnej kredzie]] na obecnych terenach [[Azja|Azji]]. Jego [[skamieniałości]] odkryto w datowanych na [[apt (geologia)|apt]] osadach formacji Kitadani na terenie [[prefektura Fukui|prefektury Fukui]] w [[Japonia|Japonii]]. Początkowo uznano je za należące do olbrzymiego [[dromeozaury]]da<ref name=AC95>{{Cytuj pismo |autor=Yoichi Azuma |nazwisko2=Currie |imię2=Philip J. |tytuł=A new giant dromaeosaurid from Japan |czasopismo=Journal of Vertebrate Paleontology |wolumin=15 |wydanie=3 |strony=17A |rok=1995 |język=en}}</ref>, jednak w 2000 roku, gdy Yoichi Azuma i [[Philip J. Currie]] nazwali rodzaj ''Fukuiraptor'', stwierdzono, iż jest to [[karnozaury|karnozaur]], a nie [[celurozaury|celurozaur]]. [[Holotyp]] obejmuje fragmenty [[czaszka|czaszki]], [[kręgosłup]]a oraz kończyn przednich i tylnych (FPDM-V97122). Należały one prawdopodobnie do osobnika młodocianego, którego długość oszacowano na 4,2&nbsp;m, a masę na 175&nbsp;kg. Azuma i Currie stwierdzili, że w chwili śmierci osobnik ten był bliski osiągnięcia dojrzałości<ref name=AC00>{{Cytuj pismo |autor=Yoichi Azuma |nazwisko2=Currie |imię2=Philip J. |tytuł=A new carnosaur (Dinosauria: Theropoda) from the Lower Cretaceous of Japan |czasopismo=Canadian Journal of Earth Sciences |wolumin=37 |wydanie=12 |strony=1735–1753 |rok=2000 |doi=10.1139/cjes-37-12-1735 |język=en}}</ref>. Później z tego samego stanowiska wydobyto również szczątki kilku kolejnych osobników – wszystkie były mniejsze niż holotyp. Niektóre ich kości były trzykrotnie krótsze od odpowiadających im kości holotypu<ref name=CA06>{{Cytuj pismo |nazwisko=Currie |imię=Philip J. |autor2=Yoichi Azuma |rok=2006 |tytuł=New specimens, including a growth series, of ''Fukuiraptor'' (Dinosauria, Theropoda) from the Lower Cretaceous Kitadani Quarry of Japan |czasopismo=Journal of Paleontological Society of Korea |wolumin=22 |wydanie=1 |strony=173–193 |język=en}}</ref>.
'''Fukuiraptor''' (''Fukuiraptor kitadaniensis'') – [[Teropody|teropod]] z grupy [[Karnozaury|karnozaurów]]


Analiza [[filogeneza|filogenetyczna]] przeprowadzona przez Azumę i Currie'ego zasugerowała, że ''Fukuiraptor'' jest [[klad bazalny|bazalnym]] [[allozauroidy|allozauroidem]]<ref name=AC00/>, podobne wyniki przyniosły również badania [[Scott Hocknull|Hocknulla]] i współpracowników<ref name=H2009>{{Cytuj pismo |nazwisko=Hocknull |imię=SA |nazwisko2=White |imię2=MA |nazwisko3=Tischler |imię3=TR |nazwisko4=Cook |imię4=AG |autor5=i inni |rok=2009 |tytuł=New Mid-Cretaceous (Latest Albian) Dinosaurs from Winton, Queensland, Australia |czasopismo=PLoS ONE |wolumin=4 |wydanie=7 |strony=e6190 |doi=10.1371/journal.pone.0006190 |język=en}}</ref> oraz [[Thomas R. Holtz Jr|Holtza]], [[Ralph Molnar|Molnara]] i Currie'ego<ref name=Holtzetal>{{Cytuj książkę |nazwisko r=Holtz Jr |imię r=Thomas R. |nazwisko2 r=Molnar |imię2 r=Ralph E. |nazwisko3 r=Currie |imię3 r=Philip J. |rozdział=Basal Tetanurae |nazwisko=Weishampel |imię=David B. |nazwisko2=Dodson |imię2=Peter |nazwisko3=Osmólska (red.) |imię3=Halszka |tytuł=The Dinosauria |wydanie=drugie |miejsce=Berkeley |wydawca=University of California Press |strony=71–110 |isbn=0-520-24209-2 |rok=2004}}</ref>. Azuma i Currie zasugerowali, że ''Fukuiraptor'' może być blisko spokrewniony z teropodem, do którego należy odnaleziona w Australii [[kość skokowa]]<ref name=AC00/>. Hocknull i współpracownicy (2009) stwierdzili, iż kość ta reprezentuje prawdopodobnie rodzaj ''[[Australovenator]]'' lub podobny<ref name=H2009/>. Analiza [[Roger B. J. Benson|Bensona]] i in. (2009) wsparła hipotezę Azumy i Currie'ego, umieszczając na [[drzewo filogenetyczne|drzewie filogenetycznym]] fukuiraptora i australowenatora jako [[grupa siostrzana|taksony siostrzane]] wewnątrz grupy Megaraptora należącej do rodziny Neovenatoridae. Benson i współpracownicy sugerują, że przedstawiciele Megaraptora mogli być w [[ekosystem]]ach odpowiednikami celurozaurów, co pozwalało im współwystępować z dużymi [[karcharodontozaury|karcharodontozaurami]] i [[abelizaury|abelizaurami]]<ref name=BCB09>{{Cytuj pismo |imię=Roger B. J. |nazwisko=Benson |imię2=Matthew T. |nazwisko2=Carrano |imię3=Stephen L. |nazwisko3=Brusatte |tytuł=A new clade of archaic large-bodied predatory dinosaurs (Theropoda: Allosauroidea) that survived to the latest Mesozoic |czasopismo=Naturwissenschaften |wolumin= |wydanie= |strony= |rok=2009 |doi=10.1007/s00114-009-0614-x |język=en}}</ref>. ''Fukuiraptor'' miał stosunkowo długie kończyny przednie z silnie zakrzywionymi, ostrymi pazurami, co sugeruje, iż był aktywnie polującym [[drapieżnictwo|drapieżnikiem]]<ref name=AC00/>.
Żył w okresie [[Kreda dolna|wczesnej kredy]] (ok. 110 mln lat temu) na terenach dzisiejszej [[Japonia|Japonii]]. Długość ciała ok. 4 m, wysokość ok. 1 m, ciężar ok. 200 kg.


{{Przypisy}}
Na terenie Japonii znaleziono jedynie części czaszki fukuiraptora, kręgi oraz trochę kości kończyn, należące do młodego osobnika. Początkowo uważano, że był to [[Deinonychozaury|deinonychozaur]], ale w końcu został uznany za karnozaura, spokrewnionego z australijskim [[allozaur]]em.

{{Dinozaur stub}}


{{Teropody}}
{{Dinozaury}}
{{Dinozaury}}


[[Kategoria:Karnozaury]]
[[Kategoria:Karnozaury]]
⚫
[[Kategoria:Dinozaury kredy]]
[[Kategoria:Dinozaury Azji]]
[[Kategoria:Dinozaury Azji]]
⚫
[[Kategoria:Dinozaury kredy]]


[[ca:Fukuiraptor]]
[[ca:Fukuiraptor]]

Wersja z 20:04, 18 paź 2009

{{{nazwa łacińska}}}[1]
{{{zoolog}}}
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Infragromada

archozauromorfy

Nadrząd

dinozaury

Rząd

dinozaury gadziomiedniczne

Podrząd

teropody

Infrarząd

tetanury

(bez rangi) karnozaury
Nadrodzina

allozauroidy

Rodzina

Neovenatoridae

Rodzaj

Fukuiraptor
Azuma & Currie, 2000

Gatunki
  • F. kitadaniensis Azuma & Currie, 2000
Multimedia w Wikimedia Commons

Fukuiraptor – rodzaj teropoda z rodziny Neovenatoridae żyjącego we wczesnej kredzie na obecnych terenach Azji. Jego skamieniałości odkryto w datowanych na apt osadach formacji Kitadani na terenie prefektury Fukui w Japonii. Początkowo uznano je za należące do olbrzymiego dromeozauryda[2], jednak w 2000 roku, gdy Yoichi Azuma i Philip J. Currie nazwali rodzaj Fukuiraptor, stwierdzono, iż jest to karnozaur, a nie celurozaur. Holotyp obejmuje fragmenty czaszki, kręgosłupa oraz kończyn przednich i tylnych (FPDM-V97122). Należały one prawdopodobnie do osobnika młodocianego, którego długość oszacowano na 4,2 m, a masę na 175 kg. Azuma i Currie stwierdzili, że w chwili śmierci osobnik ten był bliski osiągnięcia dojrzałości[3]. Później z tego samego stanowiska wydobyto również szczątki kilku kolejnych osobników – wszystkie były mniejsze niż holotyp. Niektóre ich kości były trzykrotnie krótsze od odpowiadających im kości holotypu[4].

Analiza filogenetyczna przeprowadzona przez Azumę i Currie'ego zasugerowała, że Fukuiraptor jest bazalnym allozauroidem[3], podobne wyniki przyniosły również badania Hocknulla i współpracowników[5] oraz Holtza, Molnara i Currie'ego[6]. Azuma i Currie zasugerowali, że Fukuiraptor może być blisko spokrewniony z teropodem, do którego należy odnaleziona w Australii kość skokowa[3]. Hocknull i współpracownicy (2009) stwierdzili, iż kość ta reprezentuje prawdopodobnie rodzaj Australovenator lub podobny[5]. Analiza Bensona i in. (2009) wsparła hipotezę Azumy i Currie'ego, umieszczając na drzewie filogenetycznym fukuiraptora i australowenatora jako taksony siostrzane wewnątrz grupy Megaraptora należącej do rodziny Neovenatoridae. Benson i współpracownicy sugerują, że przedstawiciele Megaraptora mogli być w ekosystemach odpowiednikami celurozaurów, co pozwalało im współwystępować z dużymi karcharodontozaurami i abelizaurami[7]. Fukuiraptor miał stosunkowo długie kończyny przednie z silnie zakrzywionymi, ostrymi pazurami, co sugeruje, iż był aktywnie polującym drapieżnikiem[3].

  1. ↑ {{{nazwa łacińska}}}, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ Yoichi Azuma, Philip J. Currie. A new giant dromaeosaurid from Japan. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 15 (3), s. 17A, 1995. (ang.). 
  3. ↑ a b c d Yoichi Azuma, Philip J. Currie. A new carnosaur (Dinosauria: Theropoda) from the Lower Cretaceous of Japan. „Canadian Journal of Earth Sciences”. 37 (12), s. 1735–1753, 2000. DOI: 10.1139/cjes-37-12-1735. (ang.). 
  4. ↑ Philip J. Currie, Yoichi Azuma. New specimens, including a growth series, of Fukuiraptor (Dinosauria, Theropoda) from the Lower Cretaceous Kitadani Quarry of Japan. „Journal of Paleontological Society of Korea”. 22 (1), s. 173–193, 2006. (ang.). 
  5. ↑ a b SA Hocknull, MA White, TR Tischler, AG Cook i inni. New Mid-Cretaceous (Latest Albian) Dinosaurs from Winton, Queensland, Australia. „PLoS ONE”. 4 (7), s. e6190, 2009. DOI: 10.1371/journal.pone.0006190. (ang.). 
  6. ↑ Thomas R. Holtz Jr, Ralph E. Molnar, Philip J. Currie: Basal Tetanurae. W: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): The Dinosauria. Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press, 2004, s. 71–110. ISBN 0-520-24209-2.
  7. ↑ Roger B. J. Benson, Matthew T. Carrano, Stephen L. Brusatte. A new clade of archaic large-bodied predatory dinosaurs (Theropoda: Allosauroidea) that survived to the latest Mesozoic. „Naturwissenschaften”, 2009. DOI: 10.1007/s00114-009-0614-x. (ang.). 
Teropody
Celofyzoidy
Ceratozaury
Tetanury
Megalozauroidy
Karnozaury
Celurozaury
Dinozaury
Infrarzędy dinozaurów
Era dinozaurów
Dyscypliny powiązane

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Fukuiraptor&oldid=18884489”