Przejdź do zawartości

Deneb: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m Poprawka odległości, wyrażonej w parsekach - poprzednio zastosowałem błędny przelicznik lat świetlnych na parseki
źródła z ang. wiki oraz aktualizacja infoboxu
Linia 7: Linia 7:
|epoka = J2000
|epoka = J2000
|gwiazdozbiór = [[Gwiazdozbiór Łabędzia|Łabędź]]
|gwiazdozbiór = [[Gwiazdozbiór Łabędzia|Łabędź]]
|rektascensja = {{RA|20|41|25,91}}
|rektascensja = {{RA|20|41|25,91}}<ref name=hipparcos/>
|deklinacja = {{DEC|+45|16|49,2}}
|deklinacja = {{DEC|+45|16|49,2}}<ref name=hipparcos/>
|paralaksa =
|paralaksa = 2.29 +/- 0.32
|odległość = ~1500 [[Rok świetlny|ly]]<br />~460 [[Parsek|pc]]
|odległość = ~2600 ± 200 [[Rok świetlny|ly]]<br />~802 ± 66[[Parsek|pc]]<ref name=schiller/>
|wielkość obserwowana = 1,25
|wielkość obserwowana = 1,25
|pasmo =
|pasmo =
|strumień promieniowania =
|strumień promieniowania =
|rozmiar kątowy =
|rozmiar kątowy =
|ruch własny =
|ruch własny
| ruch własny RA =1.99<ref name=hipparcos>
|prędkość radialna =
{{cytuj pismo
|nazwisko=van Leeuwen |first1=F.
|data=2009
|tytuł=The Hipparcos catalog
|pismo=[[Astronomy and Astrophysics]]
|wolumen=500 |strony=505–506
|bibcode=2009A&A...500..505V
|doi=10.1051/0004-6361/200912202
}}</ref>
| ruch własny DEC =1.95<ref name=hipparcos/>
|prędkość radialna = - 4.5<ref>{{cytuj pismo |bibcode=2006AstL...32..759G|tytuł=Pulkovo Compilation of Radial Velocities for 35 495 Hipparcos stars in a common system|pismo=Astronomy Letters|wolumen=32|wydanie=11|strony=759|autor1=Gontcharov|imię=G. A.|rok=2006|doi=10.1134/S1063773706110065}}</ref>
|rodzaj gwiazdy = [[nadolbrzym]]
|rodzaj gwiazdy = [[nadolbrzym]]
|typ widmowy = A2Ia
|typ widmowy = A2Ia
|masa =
|masa = 19 ± 4 [[Masa Słońca|mas Słońca]]<ref name=schiller>
{{cytuj pismo
⚫
|promień =
|nazwisko=Schiller |imię=F.
|nazwisko2=Przybilla |imię2=N.
|data=2008
|tytuł=Quantitative spectroscopy of Deneb
|pismo=[[Astronomy & Astrophysics]]
|wolumen=479 |wydanie=3 |strony=849–858
|arxiv=0712.0040
|bibcode=2008A&A...479..849S
|doi=10.1051/0004-6361:20078590
}}</ref>
⚫
|promień = 203 ± 17<ref name=schiller/>
|pole powierzchni =
|pole powierzchni =
|objętość =
|objętość =
Linia 26: Linia 48:
|metaliczność =
|metaliczność =
|wielkość absolutna = -8.73 <ref>http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Deneb;3891775.html</ref>
|wielkość absolutna = -8.73 <ref>http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Deneb;3891775.html</ref>
|jasność =
|jasność = 196,000 ± 32,000</sup><ref name=schiller/>
|okres obrotu =
|okres obrotu =
|prędkość obrotu =
|prędkość obrotu =

Wersja z 18:55, 25 cze 2016

Deneb
{{{oznaczenie Bayera}}}
Ilustracja
Położenie Deneba w gwiazdozbiorze Łabędzia
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Łabędź

Rektascensja

20h 41m 25,91s[1]

Deklinacja

+45° 16′ 49,2″[1]

Paralaksa (π)

2.29 +/- 0.32

Odległość

~2600 ± 200 ly
~802 ± 66pc[2]

Wielkość obserwowana

1,25

Ruch własny (RA)

1.99[1]

Ruch własny (DEC)

1.95[1]

Prędkość radialna

- 4.5[3]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

nadolbrzym

Typ widmowy

A2Ia

Masa

19 ± 4 mas Słońca[2]

Promień

203 ± 17[2]

Wielkość absolutna

-8.73 [4]

Jasność

196,000 ± 32,000[2]

Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 50 Cyg
Bonner Durchmusterung: BD +44°3541
Fundamentalny katalog gwiazd: {{{FK5}}}
Boss General Catalogue: GC 28846
Katalog Henry’ego Drapera: HD 197345
Katalog Hipparcosa: HIP 102098
Katalog jasnych gwiazd: HR 7924
SAO Star Catalog: SAO 49941
Deneb Cygni
[[Plik:{{{mapa}}}|240x240px|alt={{{alt mapy}}}|{{{opis mapy}}}]]
{{{opis mapy}}}

Deneb (α Cygni, alfa Cygni) – najjaśniejsza gwiazda w konstelacji Łabędzia.

Charakterystyka

Porównanie w skali tarczy Deneba i Słońca

Jest to nadolbrzym typu widmowego A2Ia, około 250 000 razy jaśniejszy od Słońca. Temperatura na jego powierzchni wynosi około 8400 K. Deneb należy do najdalej położonych gwiazd widocznych gołym okiem, znajduje się około 1500 lat świetlnych od Ziemi [5] Gdyby Deneb znajdowała się w odległości Syriusza (8,65 lat świetlnych od Ziemi), oświetlałaby Ziemię jak Księżyc w pełni. Jej średnicę szacuje się na około 200 do 220 słonecznych. Gdyby umieścić ją w miejscu Słońca, wypełniłaby przestrzeń po orbitę Ziemi.

W północnych szerokościach geograficznych Deneb nigdy nie zachodzi. Razem z innymi jasnymi gwiazdami – Wegą i Altair – tworzy charakterystyczny tzw. trójkąt letni. Nazwa gwiazdy pochodzi od arabskiego słowa ذنب (zanab), oznaczającego "ogon", gdyż położna jest ona na "ogonie łabędzia" tworzącego gwiazdozbiór[6].

Deneb Jako gwiazda polarna

18 000 lat temu Deneb znajdował się w pozycji gwiazdy polarnej (był ok. 7 stopni od północnego bieguna niebieskiego); ze względu na precesję planetarną Ziemi, Deneb ponownie stanie się gwiazdą polarną około roku 9800. [6]

Etymologia i znaczenie w kulturze

Nazwa gwiazdy pochodzi od słowa dhaneb, które w języku arabskim oznacza ogon. Całe wyrażenie brzmi ذنب الدجاجة Dhanab ad-Dajāja, czyli "ogon kury". Podobnym nazwami określono co najmniej siedem różnych gwiazd, takich jak np. Deneb Kaitos, najjaśniejszą gwiazdę w konstelacji Wieloryba; Deneb Algedi, najjaśniejsza gwiazda Koziorożca; a także Denebola, druga co do jasności gwiazda w konstelacji lwa. Każda z tych gwiazd odnosi się do ogona zwierzęcia, którego nazwa jest jednocześnie nazwą poszczególnej konstelacji.

Nazwa Denebadigege była używana w Tablicach Alfonsyńskich,[7] występowały też warianty np.Deneb Adige, Denebedigege oraz Arided. Ta ostatnia nazwa pochodzi od wyrażenia Al Ridhādh.

W języku chińskim, wyrażenie 天津 (Tiān Jīn) oznacza Niebiańską przeprawę, natomiast Deneb znany jest jako 天津四 (Tiān Jīn sì), czyli "czwarta gwiazda Niebiańskiej przeprawy". [8]

Północny biegun Marsa wskazuje środek linii, która łączy Deneba z gwiazdą Alderamin.[9]

Zobacz też

  1. ↑ a b c d van Leeuwen. The Hipparcos catalog. , s. 505–506, 2009. DOI: 10.1051/0004-6361/200912202. Bibcode: 2009A&A...500..505V. 
  2. ↑ a b c d F. Schiller, N. Przybilla. Quantitative spectroscopy of Deneb. , s. 849–858, 2008. DOI: 10.1051/0004-6361:20078590. arXiv:0712.0040. Bibcode: 2008A&A...479..849S. 
  3. ↑ Pulkovo Compilation of Radial Velocities for 35 495 Hipparcos stars in a common system. , s. 759, 2006. DOI: 10.1134/S1063773706110065. Bibcode: 2006AstL...32..759G. 
  4. ↑ http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Deneb;3891775.html
  5. ↑ http://www.britannica.com/place/Deneb.
  6. ↑ a b Deneb [online], stars.astro.illinois.edu [dostęp 2016-01-02].
  7. ↑ The Star Catalogue Commonly Appended to the Alfonsine Tables. „Journal for the History of Astronomy”, 1986. Bibcode: 1986JHA....17...89K. 
  8. ↑ http://www.lcsd.gov.hk/CE/Museum/Space/Research/StarName/c_research_chinengstars_c_d.htm.
  9. ↑ Mars: An introduction to its interior, surface and atmosphere. 2008, s. 21. ISBN 0-521-85226-9.

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Deneb&oldid=46186406”