Światła odblaskowe

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
przykładowe rozwiązania świateł odblaskowych, tu: przeznaczone do montowania na rowerach

Światła odblaskowe ,element odblaskowy, odblask – urządzenie, element wskazujące obecność pojazdu, pieszego lub elementu poprzez odbicie światła wysyłanego przez źródła światła dokładnie w jego kierunku[1][2][3][4]. Światła i elementy odblaskowe stosuje się w celu poprawy widoczności, szczególnie po zmierzchu[5][4].

Światła odblaskowe najczęściej to zestaw mini retroreflektorów[6] — układu miniaturowych reflektorów rogowych albo w połączeniu z zestawem małych soczewek, które po oświetleniu odbijają światło w kierunku z którego pada, zwiększając widoczność np. na drodze[7].

Odblaski mogą występować w postaci pasków (taśm) odblaskowych na stałe przymocowane do odzieży, elementów odblaskowych będących samodzielnym urządzeniem, które można przymocować do dowolnego elementu np. odzieży. W przypadku pojazdów światła odblaskowe są zwykle częścią stałą pojazdu. W rowerach odblaski znajdują się zwykle na kołach, pedałach, pod siedzeniem, z tyłu bagażnika i przed przednim widelcem. W motocyklach, samochodach i innych pojazdach odblaski są wbudowane w przód i tył (oraz boki) obok reflektorów i świateł hamowania[4][5][8][9]. .

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Jednym z obszarów, gdzie stosuje się elementy odblaskowe jest poprawa widoczności pieszych[5]. Z badań wynika, że jeśli ten sam pieszy, który widoczny był z odległości 22,4 – 33m bez elementów odblaskowych, po wyposażeniu go w opaskę odblaskowa koloru żółtego umieszczoną na przedramieniu zauważony zostaje z około 62,3 – 108,1m[10]. UOKiK wskazuje, że optymalną wysokością, na jakiej użytkownik powinien nosić (mocować) odblask jest wysokość padania na niego wiązki światła pochodzącego z reflektorów samochodu[8].

Elementy odblaskowe w postaci taśm lub pojedynczych elementów stosuje się w kamizelkach odblaskowych lub odzieży roboczej wymagającej poprawy widoczności.[11][12][13].

Światła odblaskowe stosuje się jako oświetlenie pozycyjne pojazdów, w szczególności takich jak rower, wózek rowerowy, motorower, wózek inwalidzki i pojazd zaprzęgowy[14][15].

Punktowe elementy odblaskowe stosuje się jako uzupełnienie znaków poziomych podłużnych i poprzecznych, jak również samodzielnie na krawędzi jezdni na odcinkach dróg, na których dopuszcza się postój pojazdów na jezdni, a uzasadnione jest wskazanie krawędzi jezdni. Punktowe elementy odblaskowe stosuje się w celu ostrzegania, prowadzenia i informowania kierujących o miejscach i odcinkach dróg szczególnie niebezpiecznych[16]. Stosuje się tutaj trzy barwy: biała – dla stałej organizacji ruchu z wyjątkiem prawo-stronnych linii krawędziowych, czerwona – dla prawostronnych linii krawędziowych jezdni, żółta – dla oznakowania czasowych zmian organizacji ruchu[16].

Są elementem odzieży roboczej w praktycznie każdej branży przemysłowej. Są też element ubioru, a w przypadku służb państwowych. W Policji stosowane począwszy od wspomnianych mundurów, poprzez kamizelki odblaskowe, tarczki sygnalizacyjne czy elementy zabezpieczenia zdarzenia drogowego[4]

Światła odblaskowe w prawie[edytuj | edytuj kod]

Odblaski dla niechronionych użytkowników i pojazdów niezmotoryzowanych[edytuj | edytuj kod]

W Unii Europejskiej odblaski dla pieszych muszą być certyfikowane zgodnie z normą bezpieczeństwa EN 17353:2020, która jest połączeniem wcześniejszych certyfikowanych norm EN 1150:1999 i EN 13356:200; Norma ta dotyczy w szczególności odblaskowej odzieży i akcesoriów do użytku nieprofesjonalnego. Istnieją inne normy dotyczące innych rodzajów odblasków, takich jak profesjonalne kamizelki odblaskowe i odblaski na rowerach lub samochodach[8][17].

W Finlandii, Estonii, na Łotwie i Litwie piesi są prawnie zobowiązani do noszenia odblasków podczas chodzenia w ciemności.

W Polsce w myśl przepisów prawo o ruchu drogowym obowiązek używania elementów odblaskowych (odblasków, akcesoriów odblaskowych ) podczas poruszania się po drodze publicznej mają wszyscy piesi, poruszający się po drodze po zmierzchu poza obszarem zabudowanym[18] chyba że porusza się po drodze przeznaczonej wyłącznie dla pieszych lub po chodniku, przy czym pieszy to osoba znajdująca się poza pojazdem na drodze i niewykonująca na niej robót lub czynności przewidzianych odrębnymi przepisami czyli pieszym jest także osoba ciągnącą lub pchającą rower, motorower, motocykl, wózek dziecięcy, podręczny lub inwalidzki, osoba poruszająca się w wózku inwalidzkim. Analogicznie za pieszego będzie uważana również osoba poruszająca się na hulajnodze, deskorolce, rolkach lub wrotkach[5].

Odblask dla pojazdów[edytuj | edytuj kod]

Światła odblaskowe w rowerze; Widoczność w dzień i w nocy

UE korzysta z regulaminu EKG ONZ nr 3, aby podzielić światła odblaskowe na kilka klas: IA, IB, IIIA, IIIB i IVA. UE stosuje regulamin EKG ONZ nr 104 dotyczący oznakowania odblaskowego pojazdów kategorii M2 i M3 (transport osób), N (transport towarów), O2, O3 i O4 (przyczepy). W tym rozporządzeniu stosuje się kolorowe oznaczenia. W prawie UE obowiązuje również dyrektywa Rady 76/757/EWG z dnia 27 lipca 1976 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw państw członkowskich odnoszących się do świateł odblaskowych pojazdów silnikowych i ich przyczep.[potrzebny przypis]

Obowiązek wyposażenia w światła odblaskowe nakładają odpowiednie przepisy prawa, np. na producentów pojazdów, uczestników ruchu drogowego. W Polsce takie wymagania określa art. 66 ust. 5 , ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.), Dz.U.2016.2022- aktualnie obowiązujący od lipca 2023, Rozdział 3 - `"Światła", § 12. "Obowiązkowe światła zewnętrzne w pojeździe" - paragraf ten określa obowiązek wyposażenia w światła odblaskowe pojazdów różnych rodzajów. Według tych przepisów wszystkie pojazdy przeznaczone do ruchu na drogach publicznych muszą być wyposażone w światła odblaskowe tylne koloru czerwonego[a] i przednie koloru białego[b], a pojazdy o całkowitej długości przekraczającej 6 metrów - dodatkowo boczne światła odblaskowe koloru żółtego. Przyczepy pojazdów samochodowych winny być wyposażone z tyłu w czerwone światła odblaskowe o kształcie trójkąta równobocznego skierowanego wierzchołkiem do góry. Światła odblaskowe powinny być tak skonstruowane, by w warunkach dobrej przejrzystości powietrza oświetlone reflektorami samochodowymi (światłami drogowymi) ich światło odbite widoczne było z odległości 150 metrów[19].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Powierzchnia świetlna może mieć wspólne części z powierzchnią świetlną innego światła tylnego.
  2. Powierzchnia świetlna może mieć wspólne części z powierzchnią świetlną innego światła przedniego.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Regulamin nr 48 Europejskiej Komisji Gospodarczej Organizacji Narodów Zjednoczonych (EKG ONZ) - Jednolite przepisy dotyczące... - Prawo.pl [online], www.prawo.pl [dostęp 2024-01-24].
  2. światła odblaskowe - definicja, synonimy, przykłady użycia [online], sjp.pwn.pl [dostęp 2024-01-24] (pol.).
  3. safety reflectors [online], WordSense Dictionary [dostęp 2024-01-24] (ang.).
  4. a b c d Stołeczny Magazyn Policyjny, O odblaskach więcej niż zwykle [online], Stołeczny Magazyn Policyjny [dostęp 2024-02-15] (pol.).
  5. a b c d Piotr Kaźmierczak, Sławomir Cholewiński., Akcesoria odblaskowe dla pieszych stosowane na drogach publicznych., „Transport Samochodowy”, 4 (2016), 2016, s. 57-63 (pol.).
  6. Klub Młodego Odkrywcy [online], www.kmo.org.pl [dostęp 2024-01-24].
  7. U.S. Consumer Product Safety Commission Bicycle Reflector Project report
  8. a b c Urszula Adamczyk, Agnieszka Jaczyńska (red.), Kupujemy odblaski. Poradnik dla konsumentów. [online], Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, 2015 (pol.).
  9. Vicenc Aguado Bruce James, Andrew Vink, Erlinda Biescas, An improved combination of Natural Reflectors and Corner Reflectors to monitor surface heave generated by SAGD operations using InSAR satellite technology, wyd. WHOC15-321, ResarchGate, 2015 (ang.).
  10. Paweł Kępa, Wojciech Żagan, Krzysztof Tereszkiewicz, Badanie zakresu widoczności pieszego wyposażonego w element odblaskowy w porze nocnej, „Autobusy: technika, eksploatacja, systemy transportowe”, 18.6 (2017)., 2017 (pol.).
  11. Understanding Hi-Vis Standards and the Importance of Replacing Used High Visibility Apparel | Ergodyne [online], www.ergodyne.com [dostęp 2024-02-14].
  12. Steve Cole, How Does Reflective Tape Work? [online], Reflective Solutions Information, 19 grudnia 2022 [dostęp 2024-02-14] (ang.).
  13. Understanding Hi-Vis Standards and the Importance of Replacing Used High Visibility Apparel | Ergodyne [online], www.ergodyne.com [dostęp 2024-02-14].
  14. Internetowa baza tekstów prawnych OpenLEX [online], OpenLEX [dostęp 2024-02-14] (pol.).
  15. Internetowa baza tekstów prawnych OpenLEX [online], OpenLEX [dostęp 2024-02-14] (pol.).
  16. a b Elementy odblaskowe [online], BWIR [dostęp 2024-02-14] (pol.).
  17. EN 17353:2020 For Protective Clothing - Enhanced visibility equipment for medium risk situations - Test methods and requirements [online] [dostęp 2024-02-14] (ang.).
  18. Polska Policja, Obowiązkowe odblaski dla pieszych [online], Policja.pl [dostęp 2024-02-14] (pol.).
  19. Warunki techniczne pojazdów oraz zakres ich niezbędnego wyposażenia. sip.lex.p. [dostęp 2024-01-31]. (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]