Żuławka (województwo pomorskie)
54°13′15″N 18°30′11″E/54,220833 18,503056| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2019[2]) |
96 |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
83-041[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GDA |
| SIMC |
0169437 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gdańskiego  | |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Pruszcz Gdański  | |
| 54°13′15″N 18°30′11″E/54,220833 18,503056[1]
| |
Żuławka (niem. Klein Saalau, kaszub. Zëławkô) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, w gminie Pruszcz Gdański nad Kłodawą. Wieś jest siedzibą sołectwo Żuławka w którego skład wchodzi również wieś Malentyn.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Prywatna wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie gdańskim województwa pomorskiego[4].
Wieś rycerska związana z Żuławą i rodem Trembeckich (1. połowa XVIII w – 1823). Inni znani właściciele wsi to: Jackowski (1570), Bąkowski (1648), Bergman (1682).
W 1454 roku na mocy przywileju króla Kazimierza Jagiellończyka osada została włączona do gdańskiego patrymonium wiejskiego i było wydzierżawiane. W 1583/84 została zanotowana jako Klein Saalau w protokole wizytacji biskupa Hieronima Rozdrażewskiego.
Po reformie administracyjnej z 1887 roku weszła w skład powiatu wiejskiego Gdańskie Wyżyny. Liczba mieszkańców wsi wynosiła: w 1905 roku – 133, w 1910 roku – 97.
W styczniu 1920 weszła w skład Wolnego Miasta Gdańska i podlegała obwodowi w Żuławie, a po wybuchu II wojny światowej wieś włączono do Rzeszy Niemieckiej.
W latach 1945–1998 miejscowość należała do województwa gdańskiego.
W 2013 we wsi powstała nowa świetlica wiejska.
Zabytki
[edytuj | edytuj kod]Znajdujący się na terenie wsi (przy drodze do Lisewca) opuszczony cmentarz ewangelicki został uporządkowany w l. 2010-11. Według danych Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków najstarszy nagrobek tej nekropolii pochodzi z 1871, jednakże w czasie prac porządkowych jesienią 2011 odkryto tablicę, na której widnieje data 1863. 31 października 2011 r. w miejscu dawnej nekropolii odsłonięto kamień upamiętniający to miejsce oraz poświęcono krzyż[5]. W 2024 roku objęto ochroną rosnący na cmentarzu dąb szypułkowy o obwodzie 375 cm[6].
W rejonie wsi znajduje się również stanowisko archeologiczne (kurhan).
Inne hasła o nazwie Żuławka: Żuławka, Żuławy, Żuławy Wiślane, Żuławy Gdańskie, Wielka Żuława, Żuławki, Żuławka Sztumska, Żuława
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 164162
- ↑ 30 czerwca - dane Urzędu Gminy dot. ludności miejscowości, http://bip.pruszczgdanski.pl/?p=document&action=show&id=4244&bar_id=208
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1653 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w. : rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 91.
- ↑ Żuławka: Mieszkańcy i strażnicy gminni sprzątali poewangelicki cmentarz – NaszeMiasto.pl
- ↑ Uchwała nr LXVI/28/2024 Rady Gminy Pruszcz Gdański z dnia 22 marca 2024 r. (DZ. URZ. WOJ. 2024.1963). [dostęp 2024-11-10].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Dariusz Dolatowski: Gminne Strony. Zarys dziejów gminy Pruszcz Gdański do 1939 roku. Suwałki-Pruszcz Gdański: FFP AGNI, 2010, ISBN 978-83-60176-58-0.
