Aleksander Choiński
| |
 kapitan pilot
| |
| Data i miejsce urodzenia |
5 kwietnia 1892 |
|---|---|
| Data śmierci |
1959 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
I Korpus Polski |
| Stanowiska |
dowódca eskadry |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
      
| |
.svg){kind=small}
Aleksander Choiński (ur. 5 kwietnia 1892 w Łabędniku, zm. 1959) – kapitan pilot Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w rodzinie Wincentego i Marianny z Niewiarowskich[1]. W Petersburgu ukończył Korpus Kadetów. Po wybuchu I wojny światowej został 6 października 1915 roku powołany do służby w armii carskiej. Został skierowany na przeszkolenie w szkole mechaników lotniczych w Gatczynie, a po jej ukończeniu został przeniesiony do szkoły pilotów w Petersburgu[2][3][4]. Po jej ukończeniu 12 października 1917 roku otrzymał przydział do I Polskiego Oddziału Awiacyjnego przy I Korpusie Polskim[2][5]. Po rozformowaniu Korpusu przedostał się do Warszawy.
Jako wyszkolony lotnik 15 stycznia 1919 otrzymał przydział do 1 eskadry wywiadowczej[2][6][3]. Wyróżnił się odwagą podczas walk. 16 maja, w załodze z por. Stanisławem Gogolińskim wykrył i skutecznie zaatakował nieprzyjacielską baterię artyleryjską zmuszając ją do zaprzestania ognia[7]. 25 czerwca, podczas powrotu z rozpoznania, przymusowo lądował na ziemi niczyjej z powodu uszkodzenia silnika. Zdołał usunąć awarię i powrócić na macierzyste lotnisko z meldunkiem o rozmieszczeniu sił nieprzyjaciela[8]. 13 września 1919 roku po raz kolejny lądował przymusowo w rejonie Kowla (z powodu braku paliwa). Pomimo nieprzyjacielskiego ostrzału zdołał uzupełnić paliwo z zapasowego kanistra i dostarczyć do Chełma meldunek dla Sztabu Generalnego WP. W późniejszym okresie wykonywał loty szturmowe przeciwko oddziałom bolszewickiej 1 Armii Konnej.
18 lutego 1920 roku został przeniesiony do 8 eskadry wywiadowczej[9][3]. Od 15 października 1920 do 18 marca 1921 roku przebywał na przeszkoleniu w Wielkopolskiej Szkole Podchorążych Piechoty[2][3]. Po jego ukończeniu powrócił do 8 ew. Na stopień podporucznika wojsk lotniczych został mianowany z dniem 1 lipca 1921[10]. 27 maja 1922 został przeniesiony do 3 eskadry wywiadowczej, 18 lipca 1923 roku został jej dowódcą. Następnie pracował w Centralnych Zakładach Lotniczych. Z dniem 31 sierpnia 1935 roku został przeniesiony w stan spoczynku[11].
Zmarł w 1959. Pochowany na cmentarzu komunalnym w Dobrym Mieście[12].
Ordery i odznaczenia[13][edytuj | edytuj kod]
- Srebrny Krzyż Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 1552 (8 kwietnia 1921)[14]
- Krzyż Walecznych[15]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[15]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[15]
- Polowa Odznaka Pilota nr 53 (11 listopada 1928)[16]
- Krzyż Kawalerski Orderu Gwiazdy Rumunii[15]
- Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa)[17]
- Odznaka Pilota Królestwa S. H. S.[4]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kolekcja VM ↓, s. 1.
- ↑ a b c d Kolekcja VM ↓, s. 4.
- ↑ a b c d Zieliński i Wójcik 2005 ↓, s. 33.
- ↑ a b Choiński Aleksander kpt. pil. - Encyklopedia Lotnictwa Polskiego 1918–1920 [online], bequickorbedead.com [dostęp 2022-09-20].
- ↑ Niestrawski t. I 2017 ↓, s. 32.
- ↑ Romeyko 1933 ↓, s. 140.
- ↑ Tarkowski 1991 ↓, s. 27.
- ↑ Niestrawski T. II 2017 ↓, s. 89.
- ↑ Romeyko 1933 ↓, s. 171.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 39 z 29 października 1921 roku, s. 1456.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 10 z 4 lipca 1935 roku, s. 85.
- ↑ Aleksander Choiński [online], niebieskaeskadra.pl [dostęp 2022-09-20].
- ↑ Niestrawski T. I 2017 ↓, s. 243, 247, 254.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 9 kwietnia 1921 roku, s. 655.
- ↑ a b c d Kolekcja VM ↓, s. 3.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928 roku, s. 436 „za loty bojowe nad nieprzyjacielem w czasie wojny 1918–1920”.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. Nr 12 z 6 sierpnia 1929 r., s. 240.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Choiński Aleksander. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.18-1080 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-10-11].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
- Marian Romeyko (red.): Ku czci poległych lotników: księga pamiątkowa. Warszawa: Wydawnictwo Komitetu Budowy Pomnika ku czci Poległych Lotników, 1933. OCLC 830230270.
- Krzysztof A. Tarkowski: Lotnictwo polskie w wojnie z Rosją Sowiecką: 1919–1920. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1991. ISBN 83-206-0985-2. OCLC 69498511.
- Józef Zieliński, Waldemar Wójcik: Lotnicy − Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari. T. 1. Wojna polsko-bolszewicka 1919–1920. Warszawa–Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek, 2005. ISBN 83-7441-243-7.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). Początki, organizacja, personel i sprzęt. T. I. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Mariusz Niestrawski: Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice państwa polskiego (1918–1921). Walka i demobilizacja. T. II. Oświęcim: Napoleon V, 2017. ISBN 978-83-65746-74-0. OCLC 995372299.
- Kapitanowie lotnictwa II Rzeczypospolitej
- Żołnierze Carskich Sił Powietrznych
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Polową Odznaką Pilota
- Oficerowie I Korpusu Polskiego w Rosji
- Piloci 1 Eskadry Wywiadowczej
- Piloci 3 Eskadry Wywiadowczej
- Polacy – oficerowie Imperium Rosyjskiego
- Polacy – żołnierze Armii Imperium Rosyjskiego w I wojnie światowej
- Polacy odznaczeni Medalem 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej
- Polacy odznaczeni Orderem Gwiazdy Rumunii
- Polscy lotnicy w wojnie polsko-bolszewickiej
- Urodzeni w 1892
- Zmarli w 1959