Aleksander Winnicki
| Data i miejsce urodzenia |
17 września 1911 |
|---|---|
| Data śmierci |
31 grudnia 2002 |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Aleksander Winnicki-Radziewicz (ur. 17 września 1911 w Rolowie k. Drohobycza, zm. 31 grudnia 2002) – polski malarz.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Józefa[1]. Uczęszczał we Lwowie do gimnazjum i uczył się prywatnie rysunku. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie u Wojciecha Weissa, Józefa Mehoffera i Xawerego Dunikowskiego. W 1934 ukończył studia i ożenił się z malarką Wandą Paklikowską (1911–2001).
Był współzałożycielem i członkiem Grupy Krakowskiej (w latach 1930–1935)[2]. Przynależność do grupy przyczyniła się do przyjęcia przez niego poglądów radykalnie lewicowych. Należał do KZMP[3]. Dopiero we Lwowie po roku 1939 porzucił lewicową ideologię. Pod wpływem Artura Nacht-Samborskiego odszedł od awangardy i powrócił do malarstwa tradycyjnego.
Podczas II wojny światowej Aleksander Radziewicz Winnicki pomagał ukrywać się przed Niemcami, m.in. Arturowi Nachtowi-Samborskiemu, Jonaszowi Sternowi i Ernie Rosenstein, za co z żoną Wandą zostali pośmiertnie (w 2019) uhonorowani przez Jad Waszem Medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata[4].
W roku 1944 znalazł się w Lublinie, gdzie rozpoczął organizację Związku Polskich Artystów Plastyków.
W czasach PRL należał do PZPR[3]. Po raz drugi ożenił się z malarką Magdaleną Spasowicz[4].
Pochowany na cmentarzu parafii Świętej Trójcy w Błoniu (sektor R-12-38)[5].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Złoty Krzyż Zasługi (19 lipca 1955)[1]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[6]
- Medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata (pośmiertnie, 2019)[7][4]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b M.P. z 1955 r. nr 96, poz. 1298 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ Aleksander Winnicki-Radziewicz - Nautilus Galeria i Dom Aukcyjny [online], nautilus-art.pl [dostęp 2023-11-27].
- ↑ a b Kto jest kim w Polsce 1984. Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1984, s. 1072. ISBN 83-223-2073-6.
- ↑ a b c Sprawiedliwi wśród Narodów Świata [online], naTemat.pl [dostęp 2023-11-27] (pol.).
- ↑ Aleksander Winnicki-Radziewicz - Cmentarz parafii św. Trójcy w Błoniu [online], InnyWymiarStron [dostęp 2023-11-27] (pol.).
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
- ↑ Yad Vashem List | Polscy Sprawiedliwi [online], sprawiedliwi.org.pl [dostęp 2023-11-27].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- ArtInfo
- Zofia Baranowicz, Polska awangarda artystyczna 1918–1939, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, 1979, ISBN 83-221-0074-4, OCLC 749529098.
- Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny, edycja 3 (redaktorzy Lubomir Mackiewicz, Anna Żołna), Warszawa 1993, s. 792.