Augustyn Swaczyna
| |
 major piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
10 lipca 1896 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
10 września 1939 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914–1939 |
| Siły zbrojne | |
| Formacja |
Legiony Polskie |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
dowódca batalionu |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
.jpg){kind=small}
| |
| Odznaczenia | |
        
| |
Augustyn Swaczyna (ur. 10 lipca 1896 w Solcy, zm. 10 września 1939 pod Uluczem) – major piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
10 lipca 1896 w Solcy na Śląsku Cieszyńskim, w rodzinie Andrzeja i Franciszki[1] z domu Feber[2]. Do 1914 ukończył pięć klas w Polskim Gimnazjum Realnym imienia Juliusza Słowackiego w Orłowej (klasę szóstą ukończył w dwudziestoleciu międzywojennym)[3]. W latach 1912–1914 był członkiem Drużyn „Sokoła”[4].
16 sierpnia 1914 wstąpił do Legionów Polskich i został przydzielony do 8. kompanii 2 pułku piechoty[5]. 18 października tego roku został mianowany sekcyjnym[5]. Został również odznaczony austriackim Brązowym Medalem Waleczności[5]. 9 czerwca 1915 został ranny[3]. 7 listopada 1915 pod Bielgowem dostał się do niewoli rosyjskiej[5][6]. 18 lutego 1918 w Żwańcu, po ucieczce z niewoli, wstąpił do Brygady Karpackiej, a później został przydzielony do 14 pułku strzelców polskich[5]. 11 maja 1918 w bitwie pod Kaniowem dostał się do niemieckiej niewoli[5]. W Tartowie pod Kijowem uciekł z niewoli i wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej, a 10 września 1918 do 15 pułku strzelców polskich[5]. W Odessie dowódca pułku awansował go na sierżanta[5].
29 czerwca 1919 został przeniesiony do Batalionu Zapasowego 33 pułku piechoty, a 31 sierpnia tego roku skierowany do 33 pułku piechoty na froncie bolsewickim[5]. 15 maja 1920 został ranny[5]. Po piętnastodniowym pobycie w szpitalu w Wilnie, wrócił na front[5]. 5 lipca dostał się do bolszewickiej niewoli, z której uciekł 19 września 1920[5]. Ponownie wrócił do macierzystego pułku i kontynuował w nim służbę przez kolejnych siedem lat[5]. 16 listopada 1927 został przeniesiony do 4 pułku strzelców podhalańskich w Cieszynie[5][7]. We wrześniu 1933 został przesunięty na stanowisko dowódcy Dywizyjnego Kursu Podchorążych Rezerwy 21 Dywizji Piechoty Górskiej przy 4 psp[8]. 4 lutego 1934 prezydent RP nadał mu z dniem 1 stycznia 1934 stopień majora w korpusie oficerów piechoty i 41. lokatą[9]. W kwietniu tego roku został przeniesiony do 75 pułku piechoty w Chorzowie na stanowisko dowódcy batalionu[10].
Od 1936 dowódca batalionu „Sejny”, a potem baonu KOP „Delatyn”. Poległ 10 września 1939 pod Uluczem nad Sanem[11][12][13].
Był żonaty[3].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 6924[1]
- Krzyż Niepodległości – 9 listopada 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[14][15]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie[4]
- Złoty Krzyż Zasługi – 1938 „za zasługi na polu pracy społecznej”[16][17]
- Srebrny Krzyż Zasługi – 10 listopada 1928 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”[18][19]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 – 1928[4]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości – 1928[4]
- Medal Zwycięstwa – 14 października 1924 „za Kaniów”[20][4]
- Brązowy Medal Waleczności[5]
- Odznaka za Rany i Kontuzje z dwiema gwiazdkami[21]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Kolekcja ↓, s. 1.
- ↑ Straty ↓.
- ↑ a b c Kolekcja ↓, s. 2.
- ↑ a b c d e Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o Kolekcja ↓, s. 4.
- ↑ VI Lista strat 1916 ↓, s. 16.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 31 października 1927, s. 298.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 2, 4.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 4 z 5 lutego 1934, s. 71.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934, s. 159.
- ↑ Dalecki 1989 ↓, s. 150.
- ↑ Kowalski 1995 ↓, s. 59.
- ↑ Straty ↓, Według innej wersji zginął w Kluczu nad Tanwią i został pochowany na cmentarzu w Księżpolu.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 352.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 19 marca 1932, s. 198.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938, s. 24.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 24.
- ↑ Monitor Polski nr 260, poz. 636. 1928-11-10. [dostęp 2023-01-03].
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928, s. 415.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 109 z 14 października 1924, s. 608.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 1 foto.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Swaczyna Augustyn. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.75-7135 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-01-11].
- VI Lista strat Legionów Polskich od 1 maja do 1 lipca 1915. Piotrków: Centralny Urząd Ewidencyjny Departamentu Wojskowego NKN, 1916-07-01.
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Ryszard Dalecki: Armia „Karpaty” w wojnie obronnej 1939 r.. Rzeszów: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1989. ISBN 83-03-02830-8.
- Włodzimierz Kowalski. Baon KOP „Sejny” w kampanii wrześniowej 1939 roku. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 1–2 (151–152), 1995. Warszawa: Wydawnictwo „Czasopisma Wojskowe”. ISSN 0043-7182.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2023-01-11].
- Członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej
- Członkowie Stałych Drużyn Sokolich
- Dowódcy batalionów Korpusu Ochrony Pogranicza
- Jeńcy polscy w niewoli sowieckiej (1919–1922)
- Majorowie piechoty II Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Odznaczeni Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaczeni Medalem Pamiątkowym za Wojnę 1918–1921
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie batalionu KOP „Sejny”
- Oficerowie 4 Pułku Strzelców Podhalańskich
- Oficerowie 33 Pułku Piechoty (II RP)
- Oficerowie 75 Pułku Piechoty (II RP)
- Podoficerowie piechoty Legionów Polskich
- Polacy odznaczeni Medalem Waleczności
- Polacy odznaczeni Medalem Zwycięstwa
- Polegli w kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Urodzeni w 1896
- Zmarli w 1939
- Żołnierze Legionów Polskich 1914–1918 (Austro-Węgry) w niewoli rosyjskiej
- Żołnierze II Brygady Legionów Polskich
- Żołnierze II Korpusu Polskiego w Rosji 1917–1918