Błękitny Wieżowiec w Warszawie
52°14′38″N 21°00′09″E/52,243889 21,002500 Wieżowiec od strony północno-zachodniej | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Architekt |
Jerzy Czyż, Andrzej Skopiński, Jan Furman, Lech Robaczyński, Marzena Leszczyńska |
| Inwestor |
Urząd m.st. Warszawy |
| Wysokość całkowita |
120 m |
| Wysokość do dachu |
100 m |
| Kondygnacje |
27 |
| Powierzchnia użytkowa |
23 545 m² |
| Rozpoczęcie budowy |
po 1965 |
| Ukończenie budowy | |
| Kolejni właściciele |
First Property plc |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
| 52°14′38″N 21°00′09″E/52,243889 21,002500
| |
Błękitny Wieżowiec (dawniej Złocisty Wieżowiec) – wieżowiec znajdujący się przy placu Bankowym 2 w Warszawie.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Budynek znajduje się w miejscu zajmowanym przed II wojną światową przez warszawską Wielką Synagogę, wysadzoną w powietrze przez Niemców 16 maja 1943[1].
Budowa wieżowca trwała wiele lat i była kilkakrotnie przerywana. Pozwolenie na budowę zostało wydane w 1965, jednak w 1967 w związku z brakami w dokumentacji oraz wątpliwościami dotyczącymi statyki konstrukcji budowę wstrzymano[2]. W 1971 po raz kolejny zmieniono konstrukcję budynku oraz inwestora (miał być przeznaczony dla centrali handlu zagranicznego Polimex-Cekop)[3]. W 1974 wznowiono budowę[4]. W 1980 Prezydium Rządu podjęło decyzję o zmianie przeznaczenia wznoszonego budynku; miał on zostać przekształcony w hotel na 850 miejsc[5]. Kolejny raz budowę wstrzymano po wybudowaniu głównej bryły. W 1985 niedokończoną inwestycję przekazano na własność miastu stołecznemu Warszawie[6]. Ze względu na pierwotny kolor elewacji budynek był nazywany „Złocistym Wieżowcem”.
W kwietniu 1988 podpisano umowę na dokończenie budowy z jugosłowiańskim konsorcjum Generalexport/Giposs[6]. Wartość kontraktu wynosiła 40,5 mln dolarów[6]. Miedzianą w kolorze elewację zastąpiono niebarwioną refleksyjną, która w pogodne dni odbija błękit nieba (stąd obecna nazwa). Była to pierwsza elewacja wykonana ze szkła refleksyjnego typu float w Warszawie[7].
Prace zakończono w 1991[8]. Wieżowiec liczy 120 metrów wysokości (z masztami anten) i 27 kondygnacji naziemnych.
Trzy piętra wieżowca przekazano Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie[9]. Wielką Synagogę upamiętnia tablica MSI umieszczona na fasadzie od strony ulicy Tłomackie.
„Klątwa rabinów”[edytuj | edytuj kod]
Rekordowo długi czas budowy był tłumaczony klątwą, którą rzekomo mieli rzucić warszawscy rabini na budowę wieżowca w miejscu zburzonej Wielkiej Synagogi[10][11]. Historię budowy przedstawia film z 1985 r. Stoję więc jestem z udziałem Wiesława Drzewicza w roli narratora, wypowiadającego się w pierwszej osobie w imieniu wieżowca[12].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
-
Wieżowiec w perspektywie placu Bankowego -
Widok od strony północno-wschodniej -
Tablica MSI upamiętniająca Wielką Synagogę
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Fuchs 2016 ↓, s. 19.
- ↑ Fuchs 2016 ↓, s. 146.
- ↑ Fuchs 2016 ↓, s. 154.
- ↑ Kronika wydarzeń w Warszawie 1 X–31 XII 1974. „Kronika Warszawy”. 2 (22), s. 177, 1974.
- ↑ Kronika wydarzeń w Warszawie 1 IV–30 IV 1980. „Kronika Warszawy”. 4 (44), s. 127, 1980.
- ↑ a b c Fuchs 2016 ↓, s. 164.
- ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2005, s. 159. ISBN 83-908950-8-0.
- ↑ Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1989-2001. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2002, s. 153. ISBN 83-908950-5-6.
- ↑ Fuchs 2016 ↓, s. 172–173.
- ↑ Jerzy S. Majewski: Przedmowa [w:] Jana Fuchs, Miejsce po Wielkiej Synagodze. Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny, 2016, s. 17. ISBN 978-83-65254-08-5.
- ↑ redPor, Historia Błękitny wieżowiec [online], Gazeta Wyborcza, 19 lutego 2002 [dostęp 2023-09-29] (pol.).
- ↑ Stoję więc jestem w bazie filmpolski.pl
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jana Fuchs: Miejsce po Wielkiej Synagodze. Warszawa: Żydowski Instytut Historyczny, 2016. ISBN 978-83-65254-08-5.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Błękitny Wieżowiec na urbanity.pl
- Opis budynku na www.wiezowce.waw.pl. wiezowce.waw.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)].