Bolesław Skarżyński

Bolesław Skarżyński (ur. 31 marca 1901 w Warszawie, zm. 17 marca 1963 w Krakowie) – polski lekarz i biochemik.

Życiorys

Po złożeniu egzaminu dojrzałości w 1920 odbył sześciomiesięczną służbę w 64 Pułku Piechoty w Grudziądzu, a następnie rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego pod kierunkiem Leona Marchlewskiego, równocześnie był asystentem w Zakładzie Fizjologii. Ukończył je w 1927 uzyskując stopień doktora medycyny, jednocześnie rozpoczął naukę na Wydziale Filozofii, ukończył w 1931. Pracował w Zakładzie Chemii Lekarskiej, a równolegle przygotowywał pracę habilitacyjna, którą obronił w 1938. Otrzymał wówczas stypendium naukowe im. Potockich, dzięki któremu rok później wyjechał do Szwecji. Prowadził tam badania w Instytucie Biochemii w Sztokholmie pod kierunkiem Hansa von Euler-Chelpina, który w uznaniu wiedzy Bolesława Skarżyńskiego poparł jego starania o stypendium Szwedzkiej Akademii Nauk. W 1943 został docentem Uniwersytetu w Sztokholmie, wykładał tam biochemię nowotworów złośliwych. Był członkiem zarządu Polskiego Komitetu Pomocy Uchodźcom w Sztokholmie i współorganizatorem Polskiego Ośrodka Kulturalnego „Ognisko”. Pod koniec 1944 wyjechał do Wielkiej Brytanii, gdzie na Polskim Wydziale Lekarskim w Edynburgu wykładał chemię fizjologiczną. W latach 1945-1946 wykładał na uniwersytecie w Edynburgu, a następnie powrócił do kraju, gdzie po śmierci Leona Marchlewskiego przejął prowadzenie Zakładu Chemii Lekarskiej. Od 1947 należał do Polskiej Partii Socjalistycznej, a następnie członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1948 roku został profesorem nadzwyczajnym chemii lekarskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1952 roku został przewodniczącym komitetu biochemicznego i członkiem korespondentem PAN, dwa lata później krakowska Akademia Medyczna nadała mu tytuł profesora zwyczajnego. W 1957 roku założył i został pierwszym przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Biochemicznego, współtworzył Polskie Towarzystwo Historii Medycyny. W 1959 został członkiem rzeczywistym PAN, w latach 1960-1963 był członkiem Prezydium PAN.

Jego synem był scenograf Jerzy Skarżyński.

Dorobek naukowy

Dorobek naukowy Bolesława Skarżyńskiego obejmuje ponad 190 prac, w tym 82 doświadczalne, 35 artykułów przeglądowych i popularnonaukowych, 70 z zakresu historii nauki oraz 5 monografii. Pracował nad witaminą B12 nowotworami oraz metabolizmem siarki.

Odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Złoty Krzyż Zasługi (1954, za zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej w dziedzinie medycyny)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej

Bibliografia

• Mała Encyklopedia Medycyny. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979. ISBN 83-01-00200-X.brak strony w książce
• Wydział Lekarski UJ, Skarżyński Bolesław
• „Pochowani na Salwatorze” Tygodnik Salwatorski Nr. 19/490, 9 maja 2004