Cerkiew św. Paraskewy w Krywem

Cerkiew św. Paraskewy
obecnie nieczynna kultowo
	A-888 z 03.10.1995
	w ruinie
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Miejscowość	Krywe
Wyznanie	katolickie
Kościół	greckokatolicki
Wezwanie	św. Paraskewa
Historia
Data zakończenia budowy	1842
Data zamknięcia	1947
Poprzednie wyznanie	św. Paraskewa
Dane świątyni
Liczba naw	1
	Położenie na mapie gminy Lutowiska Krywe, cerkiew
	Położenie na mapie Polski Krywe, cerkiew
	Położenie na mapie województwa podkarpackiego Krywe, cerkiew
	Położenie na mapie powiatu bieszczadzkiego Krywe, cerkiew
	49°15′00,2″N 22°30′46,5″E/49,250056 22,512917
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cerkiew św. Paraskewy w Krywem – parafialna cerkiew greckokatolicka, wzniesiona w 1842 w miejscowości Krywe.

Po 1947 wieś całkowicie wysiedlono i zniszczono. Ocalała cerkiew, opuszczona popadła w ruinę.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwsze wzmianki o tutejszej cerkwi pochodzą z 1589, obecna jest trzecią z kolei, zbudowana w 1842 na miejscu poprzedniej wzmiankowanej w 1756. W 1916 była remontowana i częściowo przebudowywana. Opuszczona po 1947. W 1995 zespół cerkiewny (cerkiew, dzwonnica, cmentarz) wpisano do rejestru zabytków^[1]. Obecnie cerkiew w ruinie, brak jej dachu. Mury są w większości zachowane^[2]. 3 sierpnia 2011 w ruinach cerkwi odbył się ślub jedynych mieszkańców Krywego, Antoniny i Stanisława Majsterków. W 2012 Gmina Lutowiska przeprowadziła częściowy remont obiektu^[3].

Elewacja frontowa
Wnętrze
Elewacja północna

Ulokowana na wzgórku o nazwie Diłok. Wymurowana z kamienia. To budowla orientowana, dwudzielna z prezbiterium zamkniętym półkoliście i szerszą nawą na rzucie prostokąta^[4].

W zbiorach Muzeum Historycznego w Sanoku znajdują się dwie ikony z Krywego: Zaśnięcie Marii (XVII/XVIII w.) i św. Jerzy (XVIII w.)^[2].

Otoczenie[edytuj | edytuj kod]

Cerkiew otacza wieniec starych lip i jesionów. Obok cerkwi murowana dzwonnica parawanowa na dwa dzwony z drugiej połowy XIX w., obecnie pozbawiona dachu i dzwonów^[2]. Na północ od cerkwi resztki zdewastowanego cmentarza parafialnego z kilkoma nagrobkami między innymi Julii i Mikołaja Pisarczyków właścicieli majątku^[2]^[5]. Cmentarz był porządkowany w 1993^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2015-12-12] .
↑ ^a ^b ^c ^d Stanisław Kryciński: Cerkwie w Bieszczadach. Wydawnictwo Stanisław Kryciński, Warszawa 1991, s. 31.
↑ ^a ^b Piotr Szechyński: Cerkiew greckokatolicka pw. św. Paraskiewii w Krywem (ruina) oraz dawny cmentarz cerkiewny i grzebalny. Twoje Bieszczady. [dostęp 2018-06-12]. (pol.).
↑ Maciej Skowroński, Arkadiusz Komski, Agata Skowrońska-Wydrzyńska: Cerkwie Bieszczadzkie. Wydawnictwo Fundacja, Nowy Sącz 2001, s. 21. ISBN 83-913147-2-3.
↑ Wojciech Krukar, Paweł Luboński, Tadeusz Andrzej Olszański, Paweł Swianiewicz: Bieszczady. Wydawnictwo Rewasz, Pruszków-Olszanica 1994, s. 281. ISBN 83-85557-09-1.

[zabytek-1] Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2015-12-12] .

[Kryciński-2] Stanisław Kryciński: Cerkwie w Bieszczadach. Wydawnictwo Stanisław Kryciński, Warszawa 1991, s. 31.

[Szechyński-3] Piotr Szechyński: Cerkiew greckokatolicka pw. św. Paraskiewii w Krywem (ruina) oraz dawny cmentarz cerkiewny i grzebalny. Twoje Bieszczady. [dostęp 2018-06-12]. (pol.).

[Skowroński-4] Maciej Skowroński, Arkadiusz Komski, Agata Skowrońska-Wydrzyńska: Cerkwie Bieszczadzkie. Wydawnictwo Fundacja, Nowy Sącz 2001, s. 21. ISBN 83-913147-2-3.

[Bieszczady-5] Wojciech Krukar, Paweł Luboński, Tadeusz Andrzej Olszański, Paweł Swianiewicz: Bieszczady. Wydawnictwo Rewasz, Pruszków-Olszanica 1994, s. 281. ISBN 83-85557-09-1.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]