Craseomys

	Craseomys
	G.S. Miller, 1900
	; Przedstawiciel rodzaju – nornica szaroruda (C. rufocanus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	karczowniki
Plemię	Clethrionomyini
Rodzaj	Craseomys
	Typ nomenklatoryczny
	Hypudaeus rufocanus Sundevall, 1846
Synonimy
	Phaulomys O. Thomas, 1905; Neoaschizomys Tokuda, 1935;
	Phaulomys O. Thomas, 1905; Neoaschizomys Tokuda, 1935;
Podrodzaje i gatunki
	2 podrodzaje i 6 gatunków (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	2 podrodzaje i 6 gatunków (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście

Craseomys – rodzaj ssaków z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w północnej Europie (Norwegia, Szwecja, Finlandia, europejska część Rosji) i Azji (azjatycka część Rosji, Mongolia, Chińska Republika Ludowa, Korea Północna, Korea Południowa i Japonia)^[4]^[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 70–149 mm, długość ogona 25–68 mm; masa ciała 20–76,7 g^[5]^[6].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1900 roku amerykański botanik i zoolog Gerrit Smith Miller na łamach Proceedings of the Biological Society of Washington^[1]. Na gatunek typowy Miller wyznaczył (oryginalne oznaczenie) nornicę szarorudą (C. rufocanus).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Craseomys: gr. κρασις krasis, κρασεως kraseōs ‘mieszanina, połączenie’^[7]; μυς mus, μυος muos ‘mysz’^[8].
Phaulomys: gr. φαυλος phaulos ‘słaby, kiepski’^[9]; μυς mus, μυος muos ‘mysz’^[8]^[2]. Gatunek typowy: Evotomys (Phaulomys) smithii O. Thomas, 1905.
Neoaschizomys: gr. νεος neos ‘nowy’^[10]; rodzaj Aschizomys G.S. Miller, 1899 (górzak). Gatunek typowy: Neoaschizomys sikotanensis Tokuda, 1935 (= Hypudaeus rufocanus Sundevall, 1846).

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące występujące współcześnie gatunki zgrupowane w dwóch podrodzajach^[11]^[6]^[4]^[12]:

Craseomys G.S. Miller, 1900
- Craseomys rufocanus (Sundevall, 1846) – nornica szaroruda
- Craseomys rex (Imaizumi, 1971) – nornica królewska
Phaulomys O. Thomas, 1905
- Craseomys regulus O. Thomas, 1907 – nornica koreańska
- Craseomys andersoni (O. Thomas, 1905) – nornica wyspowa
- Craseomys smithii (O. Thomas, 1905) – nornica japońska

Opisano również gatunek wymarły z plejstocenu dzisiejszej Japonii^[13]:

Clethrionomys japonicus Kawamura, 1988

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b G.S. Miller. Preliminary revision of the European redbacked mice. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 2, s. 87, 1900. (ang.).
↑ ^a ^b O. Thomas. On some new Japanese Mammals presented to the British Museum by Mr. R. Gordon Smith. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 15, s. 493, 1905. (ang.).
↑ M. Tokuda. Neoaschizomys, a new genus of Microtinae from Sikotan, a South Kuril’ Island. „Memoirs of the College of Science, Kyoto Imperial University”. Series B. 10 (3), s. 242, 1935. (ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 346. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 299–301. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 223. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 69.
↑ ^a ^b Jaeger 1959 ↓, s. 160.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 192.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 165.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-03]. (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 238–239. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ Y. Kawamura. Quaternary rodent faunas in the Japanese islands (Part 1). „Memoirs of the Faculty of Science, Kyoto University, Series of Geology & Mineralogy”. 53 (1–2), s. 214, 1988. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).

[Miller-1] G.S. Miller. Preliminary revision of the European redbacked mice. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 2, s. 87, 1900. (ang.).

[Thomas-2] O. Thomas. On some new Japanese Mammals presented to the British Museum by Mr. R. Gordon Smith. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 15, s. 493, 1905. (ang.).

[Tokuda-3] M. Tokuda. Neoaschizomys, a new genus of Microtinae from Sikotan, a South Kuril’ Island. „Memoirs of the College of Science, Kyoto Imperial University”. Series B. 10 (3), s. 242, 1935. (ang.).

[Burgin&inni-4] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 346. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Pardiñas&inni-5] U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 299–301. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[amw-6] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 223. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=109_69]-7] Jaeger 1959 ↓, s. 69.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=200_160]-8] Jaeger 1959 ↓, s. 160.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=232_192]-9] Jaeger 1959 ↓, s. 192.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=205_165]-10] Jaeger 1959 ↓, s. 165.

[mdd-11] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-03]. (ang.).

[Cichocki&inni-12] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 238–239. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[kaw-13] Y. Kawamura. Quaternary rodent faunas in the Japanese islands (Part 1). „Memoirs of the Faculty of Science, Kyoto University, Series of Geology & Mineralogy”. 53 (1–2), s. 214, 1988. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]