Czyżewszczyzna (obwód brzeski)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Czyżewszczyzna
Чыжэўшчына
Чижевщина
Ilustracja
Cerkiew św. Włodzimierza Wielkiego w Czyżewszczyźnie
Państwo

 Białoruś

Obwód

 brzeski

Rejon

żabinecki

Sielsowiet

Leninski

Populacja (2023)
• liczba ludności


204[1]

Kod pocztowy

225112

Położenie na mapie obwodu brzeskiego
Mapa konturowa obwodu brzeskiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Czyżewszczyzna”
Położenie na mapie Białorusi
Mapa konturowa Białorusi, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Czyżewszczyzna”
Położenie na mapie Polski w 1939
Mapa konturowa Polski w 1939, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Czyżewszczyzna”
Ziemia52°09′58″N 24°09′43″E/52,166111 24,161944

Czyżewszczyzna (biał. Чыжэўшчына, Czyżeuszczyna; ros. Чижевщина, Cziżewszczina) – wieś na Białorusi, w obwodzie brzeskim, w rejonie żabineckim, w sielsowiecie Leninski, nad Trościanicą i przy drodze magistralnej M1.

Współcześnie w skład wsi wchodzą także dawne wsie Krupczyce i Rykowicze. Historyczna Czyżewszczyzna stanowi dziś południową część wsi, Krupczyce środkową, dawne Rykowicze zlokalizowane są natomiast w północnej części wsi, przy autostradzie[2].

Historia[edytuj | edytuj kod]

W Rzeczypospolitej Obojga Narodów leżały w województwie brzeskolitewskim, w powiecie brzeskolitewskm. 17 września 1794 pod Krupczycami powstańcy kościuszkowscy pod dowództwem gen. Karola Sierakowskiego stoczyli bitwę z korpusem rosyjskim gen. Aleksandra Suworowa[3].

 Osobny artykuł: Bitwa pod Krupczycami.

W wyniku III rozbioru Polski znalazły się w Rosji, w ramach której w XIX i w początkach XX w. położone były w guberni grodzieńskiej, w powiecie kobryńskim. Przebiegała tędy granica gmin – wieś i osada Czyżewszczyzna oraz wieś (osada cerkiewna) i folwark Krupczyce leżały w gminie Oziaty, natomiast wieś i folwark Rykowicze w gminie Rohoźna.

W dwudziestoleciu międzywojennym leżały w Polsce, w województwie poleskim, w powiecie kobryńskim[4]:

  • wsie Czyżewszczyzna i Krupczyce położone były w gminie Oziaty – w 1921 obie miejscowości liczyły łącznie 110 mieszkańców, zamieszkałych w 20 budynkach, w tym 58 Polaków, 49 Białorusinów i 3 osoby innej narodowości[a]. Wszyscy mieszkańcy byli wyznania prawosławnego[4];
  • wieś i folwark Rykowicze do 18 kwietnia 1928 położone były w gminie Rohoźna, następnie w gminie Oziaty[5] – w 1921 wieś liczyła 65 mieszkańców, zamieszkałych w 6 budynkach. Folwark liczył zaś 4 mieszkańców, zamieszkałych w 1 budynku. Mieszkańcami obu miejscowości byli wyłącznie Białorusini wyznania prawosławnego[4].

Po II wojnie światowej w granicach Związku Sowieckiego. Od 1991 w niepodległej Białorusi. Połączenia miejscowości dokonano po 1945.

Religia[edytuj | edytuj kod]

W XVII w., czasach Rzeczypospolitej Obojga Narodów, w Krupczycach powstał kościół katolicki oraz klasztor ojców karmelitów, licznie odwiedzany z okazji odpustów. W II połowie XVIII w. staraniem kasztalena Nestorowicza biskup wileński Ignacy Jakub Massalski erygował tu parafię. Wówczas rozbudowano także klasztor, przy którym działała szkoła. Parafia posiadała kaplicę filialną w Oziatach. Klasztor został zamknięty przez Rosjan po upadku powstania listopadowego. Parafia została zlikwidowana przez władze carskie w 1865, w ramach represji po upadku powstania styczniowego. Kościół został wówczas przejęty przez Cerkiew prawosławną i spłonął wraz z dawnym klasztorem jeszcze w XIX w.[3][6]

Współcześnie w Czyżewszczyznie, na terenie dawnych Krupczyc, znajduje się cerkiew prawosławna pw. św. Włodzimierza Wielkiego z 1894[7].

Na miejscu bitwy pod Krupczycami w 2004 zbudowano czasownie, upamiętniającą wszystkich żołnierzy w niej poległych[7].

  • Ruiny dawnego klasztoru karmelitów w 1899
    Ruiny dawnego klasztoru karmelitów w 1899
  • Czasownia
    Czasownia

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Innej niż polska, białoruska, rusińska, tutejsza (poleska), niemiecka i żydowska. Wśród osób innych narodowości zamieszkujących gminę Oziaty było 4 Rosjan i 1 Francuz. Skorowidz nie wyszczególnia narodowości osób z grupy inne z podziałem na miejscowości.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Ленинский сельсовет. Żabinecki Rejonowy Komitet Wykonawczy. [dostęp 2023-02-27]. (ros.).
  2. ↑ Mapa WIG Żabinka. [dostęp 2023-02-27]. (pol.).
  3. ↑ a b Krupczyce (1), pow. kobryński, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 728.
  4. ↑ a b c Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej – Tom VIII – Województwo Poleskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1924. ISBN 978-83-254-2578-4.
  5. ↑ Dz.U. z 1928 r. nr 46, poz. 452.
  6. ↑ Рэлігія і царква на Беларусі. Энцыклапедычны даведнік. Mińsk: Беларуская Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 2001, s. 167, 168.
  7. ↑ a b Чижевщина. Глобус Беларуси. Архитектурные и иные достопримечательности Беларуси. [dostęp 2023-02-27]. (ros.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Czyżewszczyzna_(obwód_brzeski)&oldid=70287011”