Delta2 Lyrae

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii


Delta² Lyrae
δ² Lyr
Ilustracja
Położenie w gwiazdozbiorze
Dane obserwacyjne (J2000)
Gwiazdozbiór

Lutnia

Rektascensja

18h 54m 30,285s[1]

Deklinacja

+36° 50′ 02,58″[1]

Paralaksa (π)

0,00443 ± 0,00018[1]

Odległość

736 ± 31 ly
225,7 ± 9,6 pc

Wielkość obserwowana

4,22m[2]

Ruch własny (RA)

−8,1 ± 1,4 mas/rok[1]

Ruch własny (DEC)

1,0 ± 1,6 mas/rok[1]

Prędkość radialna

−25,55 ± 0,84 km/s[1]

Charakterystyka fizyczna
Rodzaj gwiazdy

jasny olbrzym

Typ widmowy

M4 II[1]

Masa

~6[3] M

Promień

~200[3] M

Metaliczność [Fe/H]

−0,04[2]

Wielkość absolutna

−2,87m[2]

Jasność

6500 L[3]

Temperatura

3640 K[3]

Charakterystyka orbitalna
Krąży wokół

Centrum Galaktyki

Półoś wielka

6597[2] pc

Mimośród

0,1080[2]

Alternatywne oznaczenia
Oznaczenie Flamsteeda: 12 Lyrae
2MASS: J18543027+3653551
Bonner Durchmusterung: BD +36°3319
Boss General Catalogue: GC 25959
Katalog Henry’ego Drapera: HD 175588
Katalog Hipparcosa: HIP 92791
Katalog jasnych gwiazd: HR 7139
SAO Star Catalog: SAO 67559

Delta² Lyrae (δ² Lyr) – gwiazda w gwiazdozbiorze Lutni, odległa o około 740 lat świetlnych od Słońca[3].

Charakterystyka obserwacyjna[edytuj | edytuj kod]

Jest to jedna z czterech gwiazd tworzących równoległobok stanowiący część konstelacji Lutni. Wraz z sąsiednią Delta¹ Lyrae tworzy układ optycznie podwójny, jednak gwiazdy te są najprawdopodobniej znacznie oddalone w przestrzeni i poruszają się w niej w innych kierunkach[3]. Gwiazda ta ma także wiele słabszych optycznych towarzyszek[4].

Charakterystyka fizyczna[edytuj | edytuj kod]

Delta² Lyrae to jasny czerwony olbrzym, należący do typu widmowego M4[1]. Gwiazda ma temperaturę 3640 K i jasność (po uwzględnieniu emisji w podczerwieni) 6500 razy większą niż jasność Słońca. Promień tej gwiazdy jest według obliczeń 200 razy większy niż promień Słońca (0,95 au), zaś pomiar średnicy kątowej wraz z wyznaczoną odległością wskazuje, że jest jeszcze większa i ma promień 1,3 au. Jest to gwiazda zmienna półregularna. Masa tego olbrzyma jest około 6 razy większa niż masa Słońca, rozpoczął on życie około 75 milionów lat temu jako znacznie gorętsza gwiazda typu B3. Reakcje syntezy w jej helowym jądrze już wygasły i gwiazda przekształca się w jeszcze większego olbrzyma; na tym etapie może się stać mirydą[3].

W odległości 86,3 sekundy kątowej (pomiar z 2014) od olbrzyma znajduje się gwiazda podwójna δ² Lyr BC, której składniki o wielkości około 11m dzieli 2,1″ (pomiar z 2008)[4]. Pod względem widmowym jest to podkarzeł typu widmowego G, co wskazuje, że system ten może znajdować się w identycznej odległości od Słońca, co wielokrotnie jaśniejszy olbrzym. Jeżeli gwiazdy te faktycznie tworzą układ potrójny, to para obiega olbrzyma w odległości co najmniej 24 tysięcy au w czasie co najmniej 1,3 miliona lat. Składniki pary BC, odległe o co najmniej 600 au, okrążają wspólny środek masy w co najmniej 10 500 lat[3].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g h del02 Lyr w bazie SIMBAD (ang.)
  2. a b c d e Anderson E, Francis C.: HIP 92791. [w:] Extended Hipparcos Compilation (XHIP) [on-line]. VizieR, 2012. [dostęp 2019-10-01]. (ang.).
  3. a b c d e f g h Jim Kaler: Delta-2 Lyrae. STARS. [dostęp 2019-10-01]. (ang.).
  4. a b Mason et al.: WDS J18545+3654A. [w:] The Washington Double Star Catalog [on-line]. VizieR, 2014.