Drymiopsis

Drymiopsis
	; Drymiopsis plamisty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	szparagowate
Rodzaj	drymiopsis
	Nazwa systematyczna
	Drimiopsis Lindley et Paxton; Paxton's Fl. Gard. 2: 73 (1851)
	Typ nomenklatoryczny
	Drimiopsis maculata Lindl. & Paxton
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Drymiopsis^[5] (Drimiopsis Lindl. & Paxton) – rodzaj roślin z rodziny szparagowatych. Obejmuje 14 gatunków występujących w tropikalnej i południowej Afryce^[3]. Gatunek D. maculata został introdukowany na Wyspy Kanaryjskie^[3].

Nazwa naukowa rodzaju oznacza „podobny do Drimia”^[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Wieloletnie rośliny zielne^[7].

Pęd: Cebula z papierzastą okrywą^[7].

Liście: Liście odziomkowe, niekiedy nibyogonkowe, nagie, niekiedy z plamami lub pasmami w różnych odcieniach zieleni^[7], równowąsko-lancetowate do jajowatych i sercowatych^[3].

Kwiaty: Zebrane w grono lub kłos, wyrastający na wzniesionym głąbiku^[3]. Szypułki bardzo krótkie lub nieobecne^[3]. Listki okwiatu wznoszące się, kapturkowato zakończone, białe, zielone, różowe lub fioletowe, niekiedy z fioletowymi lub brązowymi podłużnymi pasmami^[7]. Nitki pręcików nadległe listkom okwiatu^[7], wolne lub u nasady. Zalążnia siedząca, kulistawa do podługowatej, trójkomorowa, z 1-2 zalążkami w każdej komorze^[3]. Szyjka słupka smukła, długości zalążni^[7].

Owoce: Kulistawe torebki. Nasiona czarne, lśniące, kulistawe^[3].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna: Rodzaj z podplemienia Massoniinae, plemienia Hyacintheae, podrodziny Scilloideae z rodziny szparagowatych Asparagaceae. W niektórych ujęciach uznawany za synonim rodzaju Ledebouria^[8].

Wykaz gatunków^[3]

Drimiopsis atropurpurea N.E.Br.
Drimiopsis barteri Baker
Drimiopsis botryoides Baker
Drimiopsis burkei Baker
Drimiopsis comptonii U.Müll.-Doblies & D.Müll.-Doblies
Drimiopsis davidsoniae U.Müll.-Doblies & D.Müll.-Doblies
Drimiopsis fischeri (Engl.) Stedje
Drimiopsis linioseta Hankey & Lebatha
Drimiopsis maculata Lindl. & Paxton – drymiopsis plamisty^[5]
Drimiopsis pusilla U.Müll.-Doblies & D.Müll.-Doblies
Drimiopsis reilleyana U.Müll.-Doblies & D.Müll.-Doblies
Drimiopsis rosea A.Chev.
Drimiopsis seretii Wild.
Drimiopsis spicata (Baker) Sebsebe & Stedje

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Rośliny lecznicze: Zulusi stosują ciepłe napary z cebul D. maculata w formie lewatywy na bóle brzucha u dzieci. W celu złagodzenia zaparć siekane cebulki dodawane są też dzieciom do posiłku^[9]. Rośliny z tego gatunku zawierają ksantony typu drimiopsyny^[9], flawanony i polifenole^[10]. W cebulach i liściach D. barteri obecne są alkaloidy: benzopirany i izokinoliny oraz ksantony i flawanony^[10].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-05] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-05] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).
↑ Farr E. R., Zijlstra G. (ed.): Index Nominum Genericorum (Plantarum). Smithsonian Institution, 1996–. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).
↑ ^a ^b Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 96.
↑ David Gledhill: The names of plants. Wyd. 4. Cambridge University Press, 2008. ISBN 978-0-511-47376-0.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f S. Katicu. Notes on Genus Drimiopsis Lindl. (Hyacinthaceae) of the Flora Zambesiaca Area. „Kirkia”. 17 (2), s. 150–152, 2000.
↑ USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).
↑ ^a ^b Dulcie A. Mulholland, Chantal Koorbanally, Neil R. Crouch, Peter Sandor. Xanthones from Drimiopsis m aculata. „Journal of Natural Products”. 67 (10), s. 1726–1728, 2004-10. DOI: 10.1021/np040076z.
↑ ^a ^b Dieudonne Ngamga, Josephine Bipa, Pearl Lebatha, Christabel Hiza i inni. Isoquinoline Alkaloids and Homoisoflavonoids from Drimiopsis barteri Bak and D. burkei Bak. „Natural Product Communications”. 3 (5), s. 1934578X0800300, 2008-05. DOI: 10.1177/1934578x0800300518.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-05] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-05] (ang.).

[kew-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).

[ing-4] Farr E. R., Zijlstra G. (ed.): Index Nominum Genericorum (Plantarum). Smithsonian Institution, 1996–. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).

[ludmila-5] Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 96.

[nop-6] David Gledhill: The names of plants. Wyd. 4. Cambridge University Press, 2008. ISBN 978-0-511-47376-0.

[rev-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f S. Katicu. Notes on Genus Drimiopsis Lindl. (Hyacinthaceae) of the Flora Zambesiaca Area. „Kirkia”. 17 (2), s. 150–152, 2000.

[grin-8] USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).

[ksa-9] Dulcie A. Mulholland, Chantal Koorbanally, Neil R. Crouch, Peter Sandor. Xanthones from Drimiopsis m aculata. „Journal of Natural Products”. 67 (10), s. 1726–1728, 2004-10. DOI: 10.1021/np040076z.

[med-10] Dieudonne Ngamga, Josephine Bipa, Pearl Lebatha, Christabel Hiza i inni. Isoquinoline Alkaloids and Homoisoflavonoids from Drimiopsis barteri Bak and D. burkei Bak. „Natural Product Communications”. 3 (5), s. 1934578X0800300, 2008-05. DOI: 10.1177/1934578x0800300518.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]