Dubniki (sielsowiet Worniany)
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Sielsowiet | |
| Wysokość |
169 m n.p.m. |
| Populacja (2009) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+375 1591 |
| Kod pocztowy |
231220 |
| Tablice rejestracyjne |
4 |
Położenie na mapie obwodu grodzieńskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
 54°42′48,1″N 25°56′26,0″E/54,713361 25,940556
| |
Dubniki (biał. Дубнікі; ros. Дубники) – chutor na Białorusi, w rejonie ostrowieckim obwodu grodzieńskiego, około 11 km na północ od Ostrowca.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwszymi znanymi właścicielami klucza worniańskiego, w którego skład wchodziły prawdopodobnie Dubniki, była rodzina Abramowiczów, później właścicielami majątku byli m.in.: Kociełłowie, Brzostowscy, od których nabył je na początku XIX wieku Tomasz Mineyko. Po nim dziedziczył jego syn Michał (1791–1825), syn Michała, Tomasz (1808–1856), syn Tomasza Bronisław (1846–1887), i syn Bronisława – Ludwik (1883–1920) oraz jego żona Józefa z domu Vismin (1889–1976), która była ostatnią właścicielką majątku przed 1939 rokiem[1].
W XVIII wieku Dubniki wchodziły w skład powiatu wileńskiego województwa wileńskiego Rzeczypospolitej. Po III rozbiorze Polski w 1795 roku miejscowość znalazła się na terenie powiatu wileńskiego (ujezdu) guberni wileńskiej. Po ustabilizowaniu się granicy polsko-radzieckiej w 1921 roku wróciły do Polski i po ustabilizowaniu się podziałów administracyjnych należały do gminy Worniany w powiecie wileńsko-trockim województwa wileńskiego, od 1945 roku – w ZSRR, od 1991 roku – na terenie Republiki Białorusi[2][3][4][5].
W 1866 roku we wsi Dubniki mieszkało 19 mieszkańców (w 2 domach), a w folwarku – 4 (w jednym domu)[2], w 2009 roku – 65 osób[6].
Nieistniejący dwór Mineyków[edytuj | edytuj kod]
Od XVII wieku do pierwszej połowy XIX wieku w Dubnikach, na skraju wsi, istniał bardzo duży dwór. Bronisław Mineyko wybudował tu w 1878 roku nowy dwór według projektu inż. Wojnickiego. Był to dwukondygnacyjny budynek o murowanym parterze i drewnianym piętrze, wzniesiony na planie czworokąta, ale o zróżnicowanej bryle. Reprezentował rzadko spotykany w Polsce „styl rosyjski”. W ośmioosiowej elewacji wschodniej występowały dwa ryzality boczne, prawy z nich miał mocno ścięte narożniki i był nakryty dachem stożkowym. Przy obu bocznych elewacjach znajdowały się parterowe, dwuosiowe skrzydła. Nad piętrową, lewą stroną elewacji górowała kwadratowa wieża z balkonem. Cały dom nakrywał gładki, niezbyt wysoki dach czterospadowy. Wejście do domu umieszczono przy krótszej, południowej elewacji.
Z cenniejszych obrazów wiszących na ścianach rezydencji można wymienić prace malarzy szkół włoskich i holenderskich oraz obrazy Leopolda Gottlieba, Tadeusza Brodowskiego, Aleksandra Kotsisa, Witolda Bielińskiego, Edwarda Lepszego, Stanisława Siostrzeńcewicza, Walentego Wańkowicza i prawdopodobnie Aleksandra Gierymskiego. Przechowywano tu również cenne dokumenty historyczne, m.in. mowy Tomasza Mineyki na Sejmie Czteroletnim[1].
Dom otaczał park krajobrazowy o powierzchni około 10 ha, ze stawem i wysepką na nim, oraz aleją lipową zasadzoną przez Anielę Szabuniewicz, żonę Michała Mineyki[1].
W latach 80. XIX wieku przyjeżdżał do Mineyków Henryk Sienkiewicz, który stworzył tu koncepcję Potopu (w latach 1884–1886) i napisał tu Pana Wołodyjowskiego w latach 1887–1888. Jego tutejsi znajomi i mieszkańcy wsi byli pierwowzorami wielu bohaterów tej książki[7][8].
Pod koniec I wojny światowej dwór został częściowo zdewastowany, zniszczone zostały biblioteka i archiwum[1]. Po wojnie został odbudowany. Dziś jest w ruinie[3], zachowały się również ruiny kilku budynków gospodarczych[7].
Majątek Dubniki został opisany w 4. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Dubniki, [w:] Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 4: Województwo wileńskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1993, s. 80–82, ISBN 83-04-04020-4, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
- ↑ a b Dubniki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 194., znaczenie 6. i 7.
- ↑ a b Dubniki na stronie Radzima.org. [dostęp 2017-11-12].
- ↑ Dubniki na stronie Radzima.net. [dostęp 2017-11-12].
- ↑ Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej. T. 1, Województwo wileńskie. T. 1. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1938, s. 79. [dostęp 2017-11-12].
- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu grodzieńskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. [dostęp 2017-11-12]. (ros.).
- ↑ a b Дубники na stronie Globus Białorusi. [dostęp 2017-11-12]. (ros.).
- ↑ Збор помнікаў гісторыі і культуры. Гродзенская вобласць, Mińsk: Беларуская Савецкая Энцыклапедыя імя Петруся Броўкі, 1986, s. 90 [dostęp 2017-11-12] (biał.).