Franciszek Węda

Franciszek Michał Węda
	major piechoty
Data i miejsce urodzenia	5 października 1893 ; Tłuczań Górna
Data i miejsce śmierci	1940 ; Katyń
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1940
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie
Formacja	Polska Organizacja Wojskowa
Jednostki	26 pułk piechoty; 53 Pułk Piechoty Strzelców Kresowych; Batalion KOP „Krasne”; KRU Częstochowa
Stanowiska	kwatermistrz pułku; dowódca batalionu; komendant RU
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa; kampania wrześniowa
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Franciszek Michał Węda (ur. 5 października 1893 w Tłuczani Górnej, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – major piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Franciszka i Julii ze Stankowskich^[1]^[2]. Absolwent gimnazjum realnego z maturą w Wadowicach. W trakcie studiów na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego powołany do armii austriackiej (1913)^[3]. Walczył na froncie rosyjsko-austriackim. Od 1915 w niewoli rosyjskiej. Po ucieczce z niewoli ponownie wcielony do c. i k. armii. Należał do POW.

Od 1918 w Wojsku Polskim^[3]. Od 1919 na froncie polsko-bolszewickim jako dowódca kompanii ckm 26 pułku piechoty, w Grupie „Bug”. W okresie międzywojennym pozostał w wojsku. Służył w 26 pp we Lwowie na stanowisku oficera sztabowego pułku^[4]. 18 lutego 1928 roku został mianowany majorem ze starszeństwem z 1 stycznia 1928 roku i 164. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[5]. W listopadzie 1928 ogłoszono jego przeniesienie do Batalionu Podchorążych Rezerwy Piechoty Nr 2 Tomaszowie Lubelskim na stanowisko zastępcy dowódcy batalionu^[6]. Z dniem 15 lipca 1930 roku został przeniesiony do 53 pułku piechoty w Stryju na stanowisko kwatermistrza^[7]. W grudniu 1932 został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza^[8] i wyznaczony na stanowisko dowódcy Batalionu KOP „Krasne”. Batalionem dowodził do 11 lipca 1938 roku, a następnie pełnił służbę na stanowisku komendanta Rejonu Uzupełnień Częstochowa.

W kampanii wrześniowej wzięty do niewoli przez Sowietów, osadzony w Kozielsku. Został zamordowany wiosną 1940 w lesie katyńskim. Figuruje na liście wywózkowej z 1 kwietnia 1940 roku, poz. 50^[9].

Major Węda był żonaty, miał córkę Halinę.

5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie do stopnia podpułkownika^[10]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 4710^[1]
Złoty Krzyż Zasługi (dwukrotnie: 10 listopada 1928^[11], 1937^[12])
Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[13]
Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[13]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Kolekcja VM ↓, s. 1.
↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 678.
↑ ^a ^b Kolekcja VM ↓, s. 4.
↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 42, 184.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 lutego 1928 roku, s. 47.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 339.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 206.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 438.
↑ Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 313.
↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska” - jako mjr Michał Węda.
↑ Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Nadanie Krzyża Zasługi. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 38, 11 listopada 1937.
↑ ^a ^b na podstawie fotografii zamieszczonej na [1]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Kazimierz Banaszek, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki: Kawalerowie Orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich. Warszawa: Kapituła Orderu Wojennego Virtuti Militari, 2000. ISBN 83-87893-79-X.
Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
Jędrzej Tucholski: Mord w Katyniu. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1991. ISBN 83-211-1408-3.
Węda Franciszek Michał. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.48-3887 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-10-09].
http://ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl/wpis/4012

[CITEREFKolekcja_VMs._1-1] Kolekcja VM ↓, s. 1.

[CITEREFKsięga_Cmentarna_Katynia2000678-2] Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 678.

[CITEREFKolekcja_VMs._4-3] Kolekcja VM ↓, s. 4.

[CITEREFRocznik_Oficerski192842,_184-4] Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 42, 184.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_5_z_21_lutego_1928_roku,_s._47-5] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 lutego 1928 roku, s. 47.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_14_z_5_listopada_1928_roku,_s._339-6] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 339.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_11_z_18_czerwca_1930_roku,_s._206-7] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 18 czerwca 1930 roku, s. 206.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_13_z_9_grudnia_1932_roku,_s._438-8] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 9 grudnia 1932 roku, s. 438.

[CITEREFBanaszekRomanSawicki2000313-9] Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 313.

[10] Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.

[11] M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska” - jako mjr Michał Węda.

[12] Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. Nadanie Krzyża Zasługi. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 38, 11 listopada 1937.

[:0-13] stawie fotografii zamieszczonej na [1]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]