Geografia Wysp Morza Koralowego

Położenie wysp

Wyspy Morza Koralowego są zbiorowiskiem wysp należących do Australii, które leżą w zachodniej części Morza Koralowego (Ocean Spokojny). Wyspy te charakteryzują się znikomą powierzchnią lądową.

Powierzchnia i rozmieszczenie wysp

Mapa wysp

Powierzchnia – 3 km², zajmują obszar wodny o powierzchni 780 000 km².

Wyspy rozciągają się pomiędzy zwrotnikiem Koziorożca, a 15°S wzdłuż australijskiego stanu Queensland.

Ukształtowanie poziomie

W skład terytorium wchodzi 29 raf i atoli skupionych w trzech grupach i jednej osobnej rafie. 12 z raf stale znajduje się pod wodą, na 17 istnieją zaś niewielkie wysepki (łącznie 51) niezalewane w czasie przypływu. Te wyspy, które nie są regularnie zalewane charakteryzują się piaszczystym, rafowym wybrzeżem. Jest to region występowania raf koralowych.

Skład Wysp Morza Koralowego

Szczegółowa mapa Wysp Morza Koralowego

Grupa północna składa się z 21 raf, atoli lub ich grup:

1. Osprey Reef – podwodny atol o wymiarach 25 na 12 km, zajmujący około 195 km², z laguną o głębokości do 30 m
2. Shark Reef – podwodna rafa, około 15 km na południe od Osprey Reef
3. Bougainville Reef – mały podwodny atol o wymiarach 2,5 na 4 km, zajmujący z laguną około 8 km², wynurzający się w czasie odpływu
4. East Holmes Reef – podwodny atol o wymiarach 14 na 10 km, zajmujący około 125 km²
5. West Holmes Reef – atol o wymiarach 18 na 7 km, zajmujący około 125 km², z dwoma małymi wysepkami niezalewanymi w czasie przypływów
6. Flora Reef – mały podwodny atol o wymiarach 5 na 4 km, zajmujący około 12 km²
7. Diane Bank – podwodny atol o wymiarach 65 na 25 km, zajmujący około 1300 km², z niezalewaną Sand Cay w północno-zachodniej części
8. North Moore Reef – mały podwodny atol o wymiarach 4 na 3 km, zajmujący około 8 km²
9. South Moore Reef – mała podwodna rafa położona 5 km na południe od North Moore Reef
10. Willis Island (także jako Willis Islets) – atol o wymiarach 45 na 19 km, zajmujący około 500 km², z 3 wysepkami w północno-zachodniej części: North Cay, Mid Islet, Willis Island (South Islet)
11. Magdelaine Cays i Coringa Islets – duży atol o wymiarach 90 na 30 km, zajmujący około 1500 km², z 4 wysepkami North West Islet (około 0,2 km²), South East Cay (0,37 km²), Southwest Islet zwana też Coringa Islet (0,173 km²) i Chilcott Islet (0,163 km²)
12. Herald Cays – 2 wysepki: Northeast Cay o powierzchni 0,34 km², otoczona rafą o wymiarach 3 na 3 km, zajmującą około 6 km²; Southwest Cay o powierzchni 0,188 km², otoczona rafą o wymiarach 2 na 2 km, zajmującą około 3 km²
13. Lihou Reef and Cays – duży atol o wymiarach 100 na 30 km, zajmujący około 2500 km² z 18 wysepkami, powierzchnia lądu wynosi 1,03 km²: Juliette Cay (78 000 m²), Kathy Cay (40 000 m²), Lorna Cay (168 000 m²), Little Margaret Cay (10 000 m²), Margaret Cay (30 000 m²), Turtle Islet (31 000 m²), Middle Cay (78 000 m²), Observatory Cay (88 000 m²), Licklick Cay (40 000 m²), Anne Cay (112 000 m²), Betty Cay (37 000 m²), Carol Cay (5 000 m²), Dianna Cay (16 000 m²), Fanny Cay (7 000 m²), Edna Cay (73 000 m²), Helen Cay (10 000 m²), Georgina Cay (105 000 m²), Nellie Cay (104 000 m²)
14. Diamond Islets i Tregosse Reefs – duży atol o wymiarach 80 na 35 km, zajmujący około 1500 km², z 4 wysepkami: West Diamond Islet, Central Diamond Islet, East Diamond Islet i South Diamond Islet
15. North Flinders Reef – duży atol o wymiarach 34 na 23 km, zajmujący około 600 km², z 2 wysepkami
16. South Flinders Reef – atol o wymiarach 15 na 5 km, zajmujący około 60 km²
17. Herald's Surprise – mała podwodna rafa o wymiarach 3 na 2 km
18. Dart Reef – mała podwodna rafa o wymiarach 3 na 3 km, zajmująca około 6 km²
19. Malay Reef – mała podwodna rafa
20. Abington Reef – mała podwodna rafa o wymiarach 4 na 2,5 km, zajmująca około 7 km²
21. Marion Reef – duży atol składający się z trzech głównych części (Marion Reef, Long Reef i Wansfell Reef) i wielu mniejszych raf z 4 wysepkami

Grupa środkowa składa się z 5 raf, atoli lub ich grup:

1. Frederick Reefs – rafa o wymiarach 10 na 4 km, zajmująca około 30 km², z niezalewaną Observatory Cay i kilku innymi wysepkami pojawiającymi się w czasie odpływu
2. Kenn Reef – podwodny atol o wymiarach 15 na 8 km, zajmujący około 40 km², z niezalewaną Observatory Cay
3. Saumarez Reefs – rafa o wymiarach 27 na 14 km, zajmująca około 300 km², z dwoma wysepkami: North East Cay i South West Cay
4. Wreck Reefs – atol o wymiarach 25 na 5 km, zajmujący około 75 km², z 3 wysepkami: Bird Islet, West Islet i Porpoise Cay
5. Cato Reef – rafa o wymiarach 3,3 na 1,8 km, zajmująca około 5 km², z niezatapianą Cato Island

Grupa południowa składa się z dwóch raf:

1. Middleton Reef – atol o wymiarach 8,9 na 6,3 km, zajmujący około 37 km², z niezatapianą wysepką The Sound (5 000 m²)
2. Elizabeth Reef – atol o wymiarach 8,2 na 5,5 km, zajmujący około 51 km², z niezatapianą Elizabeth Island (Elizabeth Cay, 0,2 km²)

Mellish Reef położona około 300 km na wschód od grupy północnej, o wymiarach 10 na 3 km i powierzchni 25 km², z niezatapianą Heralds-Beacon Islet (57 000 m²)

Geologia i rzeźba

Fragment wysp widziany z kosmosu

Wyspy są pochodzenia koralowego i zbudowane są wyłącznie z osadów koralowych. Proces rozwoju wysp miała miejsce w czwartorzędzie, tak jak większości innych wysp koralowych. Wierzchnia warstwa podłoża wysp to przede wszystkim luźne warstwy piaszczyste, gdzie nie ma wykształconej pokrywy glebowej. Wyspy Morza Koralowe, to obszary wybitnie nizinne i płaskie, których wysokość na poziom morza nie przekracza 2 m. Część wysp jest na tyle nisko położona, że są regularnie zalewane przez pływy morskie. Wyspy Morza Koralowego są zagrożone przez całkowite zalanie wodami oceanu, w wyniku procesu globalnego ocieplenia.

Klimat

Wyspy Morza Koralowego leżą w strefie klimatu podrównikowego wilgotnego, kształtowanego południowo-wschodnie pasaty i ciepłe prądy morskie. Przebieg temperatur jest typowy dla klimatu równikowego, gdzie średnia roczna temperatura wynosi 24-26 °C. Roczne i dobowe wahania są niewielkie. Opady największe są w okresie letnim, a najmniejsze zimą. Średnio w ciągu roku w zależności od położenia wyspy spada 1000 do nawet 3000 mm rocznie. Wyspy okresowo nawiedzane są przez huragany.

Ptaki morskie występujące na wyspach

Wody

Całkowity brak wód powierzchniowych. Wyspy są z tego względu nie zamieszkane, z wyjątkiem Willis Island, gdzie przebywa czteroosobowa obsługa latarni morskiej. Wody gruntowe to w zasadzie wody oceaniczne. Podłoże wysp jest przepuszczalne, przez co wody deszczowe szybko wsiągają w piaszczysty grunt.

Gleby

Gleby są słabo wykształcone. Są to płytkie i piaszczyste pokrywy glebowe nie nadające się pod uprawę roślin. Wierzchnie warstwy gruntu są zasolone.

Flora i fauna

Pokrywa roślinna jest uboga, ogranicza się do subtropikalne roślinności krzewiastej. Większość wysp to obszary pozbawione roślinności, pokryte łachami piachu. Świat zwierząt reprezentują ptaki morskie i żółwie morskie. Dużo bogatszy jest świat zwierząt żyjących w morzu, gdzie obecność raf koralowych stwarza dobre warunki do rozwoju fauny morskiej.

Część z raf jest chroniona w ramach rezerwatów:

• Coringa-Herald National Nature Reserve (utworzony w 1982)
• Lihou Reef National Nature Reserve (utworzony w 1982)
• Elizabeth and Middleton Reefs Marine National Nature Reserve (utworzony w 1987)

Bibliografia

• Encyklopedia Geograficzna Świata: Australia, Oceania Antarktyda. Wyd. OPRES Kraków 1997 ISBN 83-85909-24-9

Linki zewnętrzne

• O Wyspach Morza Koralowego na stronie rządowej Australii. dotars.gov.au. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-07-19)].
• Elizabeth and Middleton Reefs Marine National Nature Reserve
• Lihou Reef National Nature Reserve
• Coringa-Herald National Nature Reserve
• Mapa terytorium. dotars.gov.au. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-02)].