Gisekiaceae

*Gisekiaceae*
	; Gisekia pharnacioides
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	Gisekiaceae
	Nazwa systematyczna
	Gisekiaceae Nakai; J. Jap. Bot. 18: 102. 10 Mar 1942
	Typ nomenklatoryczny
	Gisekia L. (1771); G. pharnacioides Linnaeus (l.c. 562, 'Gisechia')
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gisekiaceae – monotypowa rodzina roślin okrytonasiennych z rzędu goździkowców. Obejmuje jeden rodzaj Gisekia, w obrębie którego wyróżnia się od 5^[2] do 8 gatunków^[5]. Rośliny te występują na siedliskach suchych w Afryce (z wyjątkiem jej północnych i południowych krańców) oraz w południowej Azji. Gatunek Gisekia pharnacioides jest chwastem upraw polowych zawleczonym na oba kontynenty amerykańskie^[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Mięsiste (gruboszowate) rośliny zielne wznoszące się lub pokładające na powierzchni ziemi. Liście są naprzeciwległe lub pozornie okółkowe, bez przylistków, krótkoogonkowe, z blaszką niepodzieloną i całobrzegą. Kwiaty są promieniste, 5-krotne i obupłciowe. Zebrane są w gęste, niemal bezszypułkowe i spłaszczone wierzchotki wyrastające w kątach liści, ew. w kwiatostany rozpierzchłe na szczytach pędów. Pięć listków okwiatu jest owalnych do lancetowatych, zielonych do białych, rzadziej różowych do czerwonych. Pręciki w liczbie 5 do 20 są wolne. Owocolistki w liczbie 4 lub 5 (rzadziej od 3 do 15) połączone są tylko u nasady, tak że w wyniku zapłodnienia powstaje owoc zbiorowy^[5].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rośliny te włączane są do szkarłatkowatych (Phytolaccaceae), ugłastowatych (Molluginaceae) i pryszczyrnicowatych (Aizoaceae). Pozycja systematyczna wciąż jest niejasna jednak dostępne dane wskazują na konieczność traktowania rodzaju Gisekia w randze osobnej rodziny w obrębie rzędu goździkowców^[5].

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

caryophylloids

Rhabdodendraceae

Simmondsiaceae – simondsjowate

	Asteropeiaceae

	Physenaceae

Macarthuriaceae

Microteaceae

Caryophyllaceae – goździkowate

	Achatocarpaceae

	Amaranthaceae – szarłatowate

Stegnospermataceae

Limeaceae – libawowate

Lophiocarpaceae

Kewaceae

Barbeuiaceae

Gisekiaceae

Aizoaceae – pryszczyrnicowate

	Phytolaccaceae – szkarłatkowate

	Sarcobataceae

	Nyctaginaceae – nocnicowate

	Petiveriaceae

Molluginaceae – ugłastowate

Montiaceae – zdrojkowate

Halophytaceae

	Basellaceae – wyćwiklinkowate

	Didiereaceae

Talinaceae – porwinkowate

Anacampserotaceae

	Portulacaceae – portulakowate

	Cactaceae – kaktusowate

Podział^[6]

Rodzaj: Gisekia Linnaeus, Mant. 2: 554. Oct 1771^[4]

Gisekia africana (Lour.) Kuntze
Gisekia diffusa M.G.Gilbert
Gisekia haudica M.G.Gilbert
Gisekia paniculata Hauman
Gisekia pharnaceoides L.
Gisekia polylopha M.G.Gilbert
Gisekia scabridula M.G.Gilbert

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
↑ ^a ^b James Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. [dostęp 2011-06-06]. (ang.).
↑ ^a ^b Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2011-06-06]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 310. ISBN 1-55407-206-9.
↑ Gisekia. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-06-06]. (ang.).

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).

[rev-3] James Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium. [dostęp 2011-06-06]. (ang.).

[ing-4] Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian National Museum of Natural History. [dostęp 2011-06-06]. (ang.).

[heywood-5] Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 310. ISBN 1-55407-206-9.

[tpl-6] Gisekia. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2011-06-06]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]