Zamość (gmina wiejska)

Zamość
	gmina wiejska
Herb	Flaga
Państwo	Polska
Województwo	lubelskie
Powiat	zamojski
TERC	0620142
Wójt	Ryszard Mieczysław Gliwiński
Powierzchnia	196 km²
Populacja (30.06.2016); • liczba ludności	; 22 600
• gęstość	115,2 os./km²
Nr kierunkowy	84
Tablice rejestracyjne	LZA
	Adres urzędu:ul. Peowiaków 92; 22-400 Zamość
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw	35
Liczba miejscowości	35
	Położenie na mapie województwa;
	50°43′14″N 23°15′31″E/50,720556 23,258611
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa
	Biuletyn Informacji Publicznej

Zamość (do 1973 gmina Mokre^[4]) – gmina wiejska w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie zamojskim.

Siedziba gminy to Zamość.

Według danych z 31 grudnia 2011^[5] gminę zamieszkiwało 21 881 osób.

Gmina Zamość jest najludniejszą gminą wiejską województwa lubelskiego.

Na terenie gminy funkcjonuje lotnisko Zamość-Mokre.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Gmina Zamość powstała 12 października 1973 roku w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim. Powołanie gminy było związane z przeniesieniem siedziby znoszonej gminy Mokre z Mokrego do Zamościa, z jednoczesną zmianą nazwy gminy na gmina Zamość^[4]. Z gminy Mokre przybyły sołectwa: sołectwa Białowola, Hubale, Lipsko, Lipsko-Kosobudy, Lipsko-Polesie, Mokre, Płoskie, Wieprzec, Wierzchowiny, Wólka Wieprzecka, Wychody, Zalesie, Zarzecze, Zwódne, Żdanów i Żdanówek. Równocześnie do nowo powstałej gminy przyłączono miejscowości: Jatutów, Kalinowice, Pniówek i Wólka Panieńska z gminy Łabunie oraz wieś Szopinek z gminy Sitno^[6]. Obszar gminy po przekształceniu wynosił 10,152 ha.

1 czerwca 1975 roku gmina znalazła się w nowo utworzonym woj. zamojskim^[7]. 2 lipca 1976 roku zniesiono dwie sąsiednie gminy: gminę Wysokie (Zamojskie) i gminę Zawada a ich tereny włączono do gmin: Zamość (m.in. obie siedziby znoszonych gmin), Nielisz i Szczebrzeszyn. Z gminy Wysokie Zamojskie do gminy Zamość przyłączono sołectwa: Białobrzegi, Borowina, Bortatycze, Bortatycze-Kolonia, Chyża, Łapiguz, Sitaniec, Sitaniec-Kolonia, Sitaniec-Wolica i Wysokie, a z gminy Zawada sołectwa: Siedliska, Siedliska-Kolonia i Zawada^[8].

Uwaga: Obecna gmina Zamość jest kontynuacją dawnej gminy Mokre (wcześniej pod nazwą gmina Lipsko). Natomiast odpowiednikiem jednostki figurującej dawniej (1867–1954) pod nazwą gmina Zamość (także jako gmina Nowa Osada) jest obecna gmina Sitno.

Ochrona przyrody[edytuj | edytuj kod]

Na obszarze gminy znajdują się następujące rezerwaty przyrody^[9]:

rezerwat przyrody Hubale – chroni stanowisko susła perełkowanego;
rezerwat przyrody Wieprzec – chroni roślinność torfowiskową z udziałem gatunków chronionych.

Struktura powierzchni[edytuj | edytuj kod]

Według danych z roku 2011^[5] gmina Zamość ma obszar 196,1 km², w tym:

użytki rolne: 80,1%
użytki leśne: 8,9%

Gmina stanowi 10,52% powierzchni powiatu.

Demografia[edytuj | edytuj kod]

Dane z 31 grudnia 2011^[5]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	21 881	100	11 103	50,7	10 778	49,3
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	112		56,7		55,3

Piramida wieku mieszkańców gminy Zamość w 2014 roku^[1].

Sołectwa[edytuj | edytuj kod]

Białobrzegi, Białowola, Borowina Sitaniecka, Bortatycze, Bortatycze-Kolonia, Chyża, Hubale, Jatutów, Kalinowice, Lipsko, Lipsko-Kosobudy, Lipsko-Polesie, Łapiguz, Mokre, Płoskie, Pniówek, Siedliska, Sitaniec, Sitaniec-Kolonia, Sitaniec-Wolica, Skaraszów, Skokówka, Szopinek, Wieprzec, Wierzchowiny, Wólka Panieńska, Wólka Wieprzecka, Wychody, Wysokie, Zalesie, Zarzecze, Zawada, Zwódne, Żdanów, Żdanówek^[2].

Sąsiednie gminy[edytuj | edytuj kod]

Adamów, Łabunie, Nielisz, Sitno, Skierbieszów, Stary Zamość, Szczebrzeszyn, Zamość (miasto), Zwierzyniec

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Gmina Zamość w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
↑ ^a ^b Strona gminy, sołectwa
↑ ^a ^b Urząd Statystyczny w Lublinie
↑ ^a ^b Uchwała Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 5 października 1973 r. (Dz. Urz. WRN w Lublinie Nr 13, poz.127)
↑ ^a ^b ^c Urząd Statystyczny w Lublinie
↑ Uchwała Nr XXVI/114/73 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 5 października 1973 r. w sprawie zniesienia, zmiany granic, siedziby i nazw niektórych gmin w województwie lubelskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 12 października 1973 r., Nr 13, Poz. 127)
↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
↑ Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143
↑ Rejestr rezerwatów przyrody województwa lubelskiego, RDOŚ Lublin stan na 4 czerwca 2012. [dostęp 2014-02-28].

[populacja2016-1] Gmina Zamość w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.

[sol-2] Strona gminy, sołectwa

[us-3] Urząd Statystyczny w Lublinie

[mokre-4] Uchwała Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 5 października 1973 r. (Dz. Urz. WRN w Lublinie Nr 13, poz.127)

[UStat-5] Urząd Statystyczny w Lublinie

[6] Uchwała Nr XXVI/114/73 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 5 października 1973 r. w sprawie zniesienia, zmiany granic, siedziby i nazw niektórych gmin w województwie lubelskim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 12 października 1973 r., Nr 13, Poz. 127)

[7] Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92

[8] Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143

[9] Rejestr rezerwatów przyrody województwa lubelskiego, RDOŚ Lublin stan na 4 czerwca 2012. [dostęp 2014-02-28].

[10] oprócz gmin Frampol, Goraj i Nielisz, oraz części gmin Mokre, Radecznica, Sułów, Stary Zamość, Tereszpol i Zamość (pozostały w gub. lubelskiej)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[A]

Wsie	Białobrzegi Białowola Borowina Sitaniecka Bortatycze Bortatycze-Kolonia Chyża Hubale Jatutów Kalinowice Lipsko Lipsko-Kosobudy Lipsko-Polesie Łapiguz Mokre Płoskie Pniówek Siedliska Siedliska Kolonia Sitaniec Sitaniec-Kolonia Sitaniec-Wolica Skokówka Szopinek Wieprzec Wierzchowiny Wólka Panieńska Wólka Wieprzecka Wychody Wysokie Zarzecze Zawada Zwódne Żdanów Żdanówek
Kolonia	Zalesie
Integralne części wsi	Badunia Błonie Borek Borek Białowolski Budy Cegielnia Chałupki Dąbrowa Folwark Górny Śląsk Gościniec Klucz Koło Wojcieszka Kolonia (Chyża) Kolonia (Łapiguz) Kolonia Dolna Kolonia Druga (Jatutów) Kolonia Druga (Płoskie) Kolonia Druga (Szopinek) Kolonia Górna Kolonia Jatutów Kolonia Pierwsza (Jatutów) Kolonia Pierwsza (Kalinowice) Kolonia Pierwsza (Płoskie) Kolonia Pierwsza (Szopinek) Kolonia Trzecia Kolonia Żdanówek Lipsko-Zagóra Majdanek Mokre-Kolonia Namule Nowa Wieś Ośrodek Piaskowa Wschodnia Piaskowa Zachodnia Płoskie Drugie Pod Hrubieszowską Popówka Przy Hrubieszowskiej Przy Szosie (Jatutów) Przy Szosie (Kalinowice) Przy Szosie Hrubieszowskiej Reforma Resztówka Sitaniec Poduchowny Skaraszów Stara Wieś (Białowola) Stara Wieś (Kalinowice) Stara Wieś (Płoskie) Stara Wieś (Pniówek) Stara Wieś (Szopinek) Stara Wieś (Wysokie) Starowieś Szlak Topornica Tuczarnia Wieprzec (Hubale) Wólka Wydmuchówka Wymysłówka Zabłotek Zacmentarna Zagóra Zamojska Zarudzie Zarudzka Zawadzka Żdanów Główny

Miasta	Krasnobród Szczebrzeszyn Zwierzyniec
Gminy miejsko-wiejskie	Krasnobród Szczebrzeszyn Zwierzyniec
Gminy wiejskie	Adamów Grabowiec Komarów-Osada Łabunie Miączyn Nielisz Radecznica Sitno Skierbieszów Stary Zamość Sułów Zamość

Przynależność wojewódzka	gubernia lubelska (1867–1912) gubernia chełmska^[A] (1912–15) woj. lubelskie (II RP) (1919–39) dystrykt lubelski (1939–44) woj. lubelskie (PRL) (1944–75)
Miasta	Cieszanów (← 1940–44 →) Goraj (do 1870) Frampol (do 1870) Krasnobród (do 1870) Szczebrzeszyn Tomaszów Lubelski (← 1940–44 →) Zamość (do 1952 →)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Abramów (do 1870) Adamów (od 1973) Bełżec (← 1940–44 →) Białobrzegi (do 1877) Cieszanów (← 1940–44 →) Frampol (1870–1922 →) Goraj (1870–1922 →) Jarczów (← 1940–44 →) Kąty (do 1868) Komarów (← 1940–44 →) Kotlice (← 1940–44 →) Krasnobród (do 1877 i od 1900) Krynice (← 1940–44 →) Lipsko (do 187?) Lipsko (← 1940–44 →) Łabunie Łaszczów (← 1940–44 →) Majdan Górny (← 1940–44 →) Majdan Sopocki (← 1940–44 →) Mokre (187?-1973) Narol Miasto (← 1940–44 →) Nielisz (od 1874) Nowa Osada (Zamość) (do 1954) Pasieki (← 1940–44 →) Płazów (← 1940–44 →) Podklasztor (1877–1900) Rachanie (← 1940–44 →) Radecznica Ruskie Piaski (do 1874) Skierbieszów Stary Zamość Suchowola (do 1954) Sitno (od 1973) Sułów (od 1874) Szczebrzeszyn (od 1973) Tarnawatka (← 1940–44 →) Tereszpol (do 1954) Tworyczów (do 1874) Tyszowce (← 1940–44 →) Wysokie (Zamojskie) (od 187?) Zamość (od 1974) Zawada (od 1973) Zwierzyniec
Gromady (1954–72)	Białobrzegi (1954–61) Bodaczów (1954–68) Bondyrz (1954–68) Brody Małe (1954–68) Chomęciska Małe (1954–59) Czarnystok (1954–57 → i ← 1959) Czołki (1954–59) Dębowiec (1954–72) Gorajec-Stara Wieś (1954–72) Gruszka Mała (1954–59) Horyszów (1954–61) Hucisko (1954–59) Iłowiec (1954–61) Jarosławiec (1954–59) Kaczorki (1954–58) Kalinowice (1954–72) Kalinówka (1954–68) Kotlice (← 1958–68) Krasnobród (1954–72) Krzak (1963–72) Lipina Stara (1954–61) Lipsko (1954–72) Łabunie (1954–72) Łabuńki (1954–59) Majdan Wielki (← 1959) Michalów (1954–68) Mokre (1954–72) Niedzieliska (1954–59) Nielisz (1954–72) Niewirków (← 1958–72) Obrocz (1954–58) Potoczek (1954–59) Potoczek (1962–72) Rachodoszcze (1954–61) Radecznica (1954–72) Ruskie Piaski (1954–63) Ruszów (1954–58) Sąsiadka (1954–68) Sitaniec (1954–68) Sitno (1954–72) Skierbieszów (1954–72) Stanisławka (1954–59) Stary Zamość (1954–72) Staw Noakowski (1954–72) Suchowola (1954–72) Sułów (1954–72) Szczebrzeszyn (1969–72) Tereszpol-Kukiełki (1954 →) Tereszpol-Zaorenda (1954 →) Topólcza (1954–59) Tworyczów (1954–59) Udrycze (1954–59) Wirkowice (1954–56 →) Wysokie (1954–72) Zaburze (1954–59) Zakłodzie (1954–59) Zarzecze (1954–59) Zawada (1954–72) Zwierzyniec (1954–72)