Grzędy (Wólka Piaseczna)
53°37′55″N 22°46′25″E/53,631944 22,773611| część wsi | |
.jpg) Parking w Grzędach | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Część miejscowości | |
| Wysokość |
114 m n.p.m. |
| Strefa numeracyjna |
85 |
| Kod pocztowy |
19-206[2] |
| Tablice rejestracyjne |
BMN |
| SIMC |
0396908[3] |
Położenie na mapie gminy Goniądz  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu monieckiego  | |
| 53°37′55″N 22°46′25″E/53,631944 22,773611[1]
| |
Grzędy – część wsi Wólka Piaseczna w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie monieckim, w gminie Goniądz[3][4]. Osada jest częścią składową sołectwa Wólka Piaseczna[5].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Grzędy położone są w Kotlinie Biebrzańskiej na terenie rezerwatu przyrody Czerwone Bagno należącego do Biebrzańskiego Parku Narodowego (dawniej na terenie rezerwatu Grzędy, włączonego w 1981 do Czerwonego Bagna). Występują tu regularne wały wydmowe zwane grzędami i grądami stąd etymologiczna nazwa miejscowości.
W Grzędach znajduje się parking i Ośrodek Edukacyjny Grzędy. Wychodzi stąd czerwony szlak turystyczny, który jest punktem startowym dla kilku ścieżek dydaktycznych:
- ścieżka przyrodnicza „Czerwone Bagno”
- ścieżka przyrodnicza „Borek bartny”
- ścieżka przyrodnicza „Wydmy”[6].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Tereny bagien i lasów nie tylko są ostoją zwierząt, ale także udzielały schronienia uczestnikom powstań narodowych i walk partyzanckich. W tych okolicach operował wraz z podlegającym mu oddziałem, legendarny dowódca Powstania Styczniowego (1863 r.), pułkownik Konstanty Ramotowski – „Wawer”. Położona w obrębie Czerwonego Bagna wieś Grzędy w roku 1943, w ramach odwetu za akty dywersyjne oddziałów AK, którym miejscowa ludność udzielała pomocy i schronienia, została spacyfikowana. Na polecenie szefa białostockiego Gestapo, pod kierunkiem szefa policji w Augustowie i przy pomocy żandarmerii z Woźnejwsi, Rajgrodu i Grajewa, 16 sierpnia dokonano fizycznej likwidacji Grząd. Mieszkańcy wsi w liczbie 36 osób w tym 14 nieletnich i dzieci zostali wymordowani przez Niemców[7], a wieś spalona. Ofiary zostały pogrzebane na pobliskiej Solistowskiej Górze. Resztę ok. 200 osób umieszczono w obozie w Grajewie skąd wywieziono je na przymusowe roboty do III Rzeszy. W tym samym czasie dokonano również wysiedlenia pobliskich wsi Kopytkowo i Jasionowo[6].
W dniu 8 września 1944 roku na Czerwonym Bagnie na terenach byłej wsi Grzędy miała miejsce bitwa 9 Pułku Strzelców Konnych Armii Krajowej pod dowództwem rotmistrza Wiktora Konopki, który starł się tutaj z przeważającymi siłami niemieckimi. Poległo około 110 partyzantów, w tym dowódca[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 39882
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1494 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT.
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ BIP. Podlaskiego Urzędu Wojewódzkiego w Białymstoku.
- ↑ a b c Andrzej Kalinowski (red.), Biebrzański Park Narodowy: szlaki turystyczne, ścieżki edukacyjne, przyroda, historia. Przewodnik, Białystok: Fundacja Sąsiedzi, 2019, ISBN 978-83-64505-68-3.
- ↑ Marek Waśkiel: Gazeta.pl Rezerwat Czerwone Bagno. [dostęp 2009-05-04].
