Język kuroński

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Język kuroński
Obszar

Kurlandia

Liczba mówiących

język wymarły

Klasyfikacja genetyczna
Kody języka
ISO 639-3 xcu
IETF xcu
Glottolog brak
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Język kuroński – wymarły język z zespołu wschodniobałtyckiego języków bałtyckich, którym posługiwali się Kurowie zamieszkujący Kurlandię (zachodnia część Łotwy i część zachodniej Litwy).

Daniel Klein w swoim dziele Grammatica Litvanica z 1653 roku odnotował, że litewskie słowo żeme (łac. terra, pol. ziemia) jest wymawiane w kurońskim jako semme[1]. Dyftong ie przeszedł w kurońskim w ee lub å, więc kurońskie Deews Tåws (łac. Deus Pater, pol. Bóg Ojciec) odpowiada litewskiemu Diews Tews, a kurońskie ghråki (łac. peccata, pol. grzechy) litewskiemu griekai[2]. Język łotewski występuje obok kurońskiego (oznacza to, że nie jest z nim tożsamy) w porównaniu es (łac. ego, pol. ja) i tåw/tow z tych języków do litewskiego asz i taw[3]. Kurońskie musso odpowiada litewskiemu musu (łac. noster, pol. nasz, łot. mūsu), a Deewu Teewu poprzez zamianę końcowego a na u odpowiada wyrazom Diewa Tewa[4]. Daniel Klein zaznaczył, iż w języku kurońskim podwójnie występują dźwięki, gdzie w wyrazach pokrewnych ich brak, np. powyższe semme z podwójnym m zamiast pojedynczego w żeme i na odwrót es zamiast asz lub swåtha deena (łac. sacer dies, pol. święty dzień) zamiast szwenta diena[5].

Autor gramatyki wyraźnie oddzielił kuroński od żmudzkiego, kłajpedzkiego i litewskiego z Wielkiego Księstwa Litewskiego[6]. Rozmieszczenie tych dialektów porównał do rozmieszczenia geograficznego dialektów języka niemieckiego znajdujących się na terenie współczesnych Niemiec i Austrii, kuroński umieścił najdalej od nich i poprzez analogię przyrównał do położenia języka flamandzkiego[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Daniel Klein: Grammatica Litvanica. s. 52 (46). [dostęp 2018-05-13].
  2. Daniel Klein: Grammatica Litvanica. s. 55 (49). [dostęp 2018-05-14].
  3. Daniel Klein: Grammatica Litvanica. s. 53 (47). [dostęp 2018-05-14].
  4. Daniel Klein: Grammatica Litvanica. s. 54 (48). [dostęp 2018-05-14].
  5. Daniel Klein: Grammatica Litvanica. s. 55 (49). [dostęp 2018-05-13].
  6. Daniel Klein: Grammatica Litvanica. s. 23 (17). [dostęp 2018-05-13].
  7. Daniel Klein: Grammatica Litvanica. s. 26 (20). [dostęp 2018-05-13].