Jan Kardas

Jan Kardas
Piotr
	; Portret płka Jana Kardasa namalowany przez córkę Joannę Stępień
	pułkownik
Data i miejsce urodzenia	1 stycznia 1921 ; Rębielice Królewskie
Data i miejsce śmierci	12 listopada 1999 ; Częstochowa
	Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie; Bataliony Chłopskie; ZWZ-AK; Korpus Wojska Polskiego
Jednostki	27 Pułk Piechoty (II RP)
Stanowiska	Komendant Batalionów Chłopskich w Popowie
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa: kampania wrześniowa;
Późniejsza praca	Prezes i Założyciel Ogólnopolskiego Związku Byłych Żołnierzy Korpusu Wojska Polskiego
	Odznaczenia

Jan Kardas ps. „Piotr” (ur. 1 stycznia 1921 w Rębielicach Królewskich, zm. 12 listopada 1999 w Częstochowie) – pułkownik Wojska Polskiego, jeden z założycieli Korpusu Wojska Polskiego, założyciel i do śmierci prezes Ogólnopolskiego Związku Byłych Żołnierzy Korpusu Wojska Polskiego w Częstochowie.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Jan Kardas urodził się w 1921 roku w Rębielicach Królewskich, w rodzinie chłopskiej. W rodzinnej miejscowości ukończył szkołę powszechną – w roku 1934. We wrześniu 1935 wstąpił ochotniczo do 27 pułku piechoty w Częstochowie. Po napaści wojsk hitlerowskich na Polskę uczestniczył w walkach tego pułku pod Janowem, Złotym Potokiem, pod Szydłowcem, Radomiem, Puławami i Rejowicami, gdzie po ostatecznym rozbiciu pułku dostał się do niewoli. Osadzony w obozie przejściowym w Radomiu, 20 września zbiegł i szczęśliwie wrócił do domu. W 1940 roku wstąpił do ruchu konspiracyjnego ZWZ-AK. Od czerwca 1941, po złożeniu przysięgi dostał zadanie: miał przewodzić oddziałem Batalionów Chłopskich, jako komendant na terenie gminy Popów. Z tym oddziałem brał udział w licznych akcjach bojowych.

Za jego udział w walkach z Niemcami jesienią 1943 r. została aresztowana jego matka wraz z rodziną, później zamordowana w Auschwitz.

W wigilię Bożego Narodzenia 1944, w drodze na kolejną akcję bojową, wpadł w zasadzkę na Rynku Wieluńskim w Częstochowie. Osadzono go w więzieniu na Zawodziu. Po wkroczeniu Armii Czerwonej 16 stycznia 1945 został uwolniony i wrócił do domu. W kwietniu 1949 wraz z najbliższymi kolegami założył konspiracyjną organizację pod nazwą Korpus Wojska Polskiego, do której wstępowali młodzi entuzjaści niepodległościowi. W lutym 1950 roku nastąpiły liczne aresztowania członków tej organizacji. Wśród zatrzymanych znalazł się również Jan Kardas. W ubeckich więzieniach przeszedł gehennę przesłuchań: bito go i torturowano. W listopadzie 1951 sąd wojskowy skazał go na pięć lat ciężkiego więzienia i skierował do kamieniołomów w Strzelcach Opolskich. Schorowany i wycieńczony fizycznie, został zwolniony do domu po ponad trzech latach.

Działał społecznie w Lidze Obrony Kraju i Związku Inwalidów Wojennych. Założył Ogólnopolski Związek Byłych Żołnierzy Korpusu Wojska Polskiego i aż do śmierci pełnił w nim funkcję prezesa. Również jako prezes przez ponad siedem lat kierował Zarządem Wojewódzkim, a następnie Zarządem Okręgowym Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych w Częstochowie. Był członkiem Zarządu Głównego tego związku. Uzyskał honorowy tytuł Weterana Walk Niepodległościowych.

Zmarł z powodu udaru mózgu 12 listopada 1999 roku w Poliklinice MSWiA w Częstochowie.

Patronat[edytuj | edytuj kod]

W 2000 roku w Rędzinach koło Częstochowy z inicjatywy dh. Anny Barwaniec i dh. Adama Szulca powstał zastęp „Ostatni Skaut”, który obrał sobie za patrona pułkownika Jana Kardasa. Rok później nastąpiło samorozwiązanie zastępu. W Gimnazjum nr 9 w Częstochowie dwóch zastępowych założyło Częstochowską Drużynę Harcerską „Tygrysy”, którą wówczas opiekowała się mgr Elżbieta Chodorowska. W 2001 r. drużyna otrzymała 25. numer. 12 listopada 2004 r. z rąk hm. Adriana Starońka – komendanta Hufca ZHP Częstochowa drużynie nadano imię pułkownika Wojska Polskiego Jana Kardasa ps. „Piotr”. Drużyna zmieniła nazwę na „Joyful”.

Harcerze aktywnie współpracowali z 44. kołem Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych w Rędzinach na czele z por. Stanisławą Gęsiarz. Drużyna utrzymywała także kontakt z żoną zmarłego, panią Czesławą Kardas. Rozkazem komendanta Hufca ZHP Częstochowa, drużynę zamknięto z powodu braku członków w 2007 r.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Adam Szulc, Pułkownik Jan Kardas, GW Częstochowa nr 134, 9.06.2000 POŻEGNANIA, s. 5.
Adam Szulc, Pułkownik Jan Kardas, ps. Piotr, GW Częstochowa nr 261, 8.11.2002 POŻEGNANIA, s. 6.
Adam Szulc, Jan Kardas, GW Częstochowa nr 265, 14.11.2003 POŻEGNANIA, s. 6.
Adam Szulc, Pułkownik WP Jan Kardas, pseudonim Piotr, GW Częstochowa nr 137, 13.06.2006, WSPOMNIENIA, s. 4.
Adam Szulc, Pułkownik WP Jan Kardas „Piotr”, Gazeta Częstochowska Nr 36 (921) z 13 września 2009 r.. gazetacz.com.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].